حضور یاران حضرت مهدی (عج) در مکه

آیه

وَ لِکُلٍّ وِجْهَةٌ هُوَ مُوَلِّیها فَاسْتَبِقُوا الْخَیْراتِ أَیْنَ ما تَکُونُوا یَأْتِ بِکُمُ اللَّهُ جَمیعاً إِنَّ اللَّهَ عَلی کُلِّ شَیْ ءٍ قَدیرٌ : و برای هر کسی قبله ای است که وی روی خود را به آن [سوی ] می گرداند پس در کارهای نیک بر یکدیگر پیشی گیرید. هر کجا که باشید، خداوند همگی شما را [به سوی خود باز] می آورد در حقیقت، خدا بر همه چیز تواناست. (بقره: 148)

تا به حال، در ذیل این آیه 15 روایت ذکر شده است، سه روایت دیگر باقی مانده بود؛ که تقدیم می­گردد.

روایت

16 ـ « حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ سَعِیدٍ [ابن عقده]قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ یُوسُفَ قَالَ حَدَّثَنَا إِسْمَاعِیلُ بْنُ مِهْرَانَ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ عَلِیٍّ عَنْ أَبِیهِ وَ وُهَیْبٍ عَنْ أَبِی بَصِیرٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ (ع) فِی قَوْلِهِ فَاسْتَبِقُوا الْخَیْراتِ أَیْنَ ما تَکُونُوا یَأْتِ بِکُمُ اللَّهُ جَمِیعاً[1] قَالَ نَزَلَتْ فِی الْقَائِمِ وَ أَصْحَابِهِ یَجْمَعُونَ عَلَی غَیْرِ مِیعَادٍ .»: امام صادق (ع) در بیان آیه شریفه«به نیکی‌ها پیشی گیرید که هرجا بوده باشید خداوند همگی شما را فرا خواهد آورد.» فرمود: درباره قائم و یارانش نازل شده است که بدون قرار قبلی گرد هم جمع گردند.

منابع

الغیبةللنعمانی، ص 241 باب 13، ح 37.

البرهان فی تفسیر القرآن، ج 1، ص 348، ح 687.

المحجة فی ما نزل فی القائم الحجة (عج) ، ص 20.

بحار الأنوار، ج 51، ص 58، باب 5، ح 52.

روایت

17 ـ « عَنْ أَبِی سُمَیْنَةَ عَنْ مَوْلًی لِأَبِی الْحَسَنِ قَالَ سَأَلْتُ أَبَا الْحَسَنِ (ع) عَنْ قَوْلِهِ أَیْنَ ما تَکُونُوا یَأْتِ بِکُمُ اللَّهُ جَمِیعاً [2] قَالَ: وَ ذَلِکَ وَ اللَّهِ أَنْ لَوْ قَدْ قَامَ قَائِمُنَا یَجْمَعُ اللَّهُ إِلَیْهِ شِیعَتَنَا مِنْ جَمِیعِ الْبُلْدَانِ .»: از ابن سمینه از خادم امام موسی بن جعفر (ع) روایت نموده که فرمود: از آن حضرت تأویل آیه ا یْنَ ما تَکُونُوا یَأْتِ بِکُمُ اللَّهُ جَمِیعاً را سؤال کردم. فرمود: به خدا قسم! اگر قائم ما ظهور کند، خداوند شیعیان ما را از تمام شهرها به دور وی گرد آورد.

منابع

تفسیر عیاشی، ج 1، ص 66، ح 117.

مجمع البیان فی تفسیر القرآن ، ج 1، ص 426

البرهان فی تفسیر القرآن ، ج 1، ص 349، ح 695 .

المحجة فی ما نزل فی القائم الحجة (عج) ، ص 25.

تفسیر نور الثقلین، ج 1، ص 139 ،ح 428.

تفسیر صافی ، ج 1، ص 183.

بحار الأنوار، ج 52، ص 291، باب 26، ح 37.

روایت

18 ـ « أخبرنا الشریف أبو محمد المحمدی رحمه الله [المجدی[3]] عن محمد بن علی بن تمام عن الحسین بن محمد القطعی عن علی بن أحمد بن حاتم البزاز عن محمد بن مروان عن الکلبی عن أبی صالح عن عبد الله بن العباس فی قول الله تعالی: وَ فِی السَّماءِ رِزْقُکُمْ وَ ما تُوعَدُونَ فَوَ رَبِّ السَّماءِ وَ الْأَرْضِ إِنَّهُ لَحَقٌّ مِثْلَ ما أَنَّکُمْ تَنْطِقُونَ [4] قَالَ قِیَامُ الْقَائِمِ (ع) وَ مِثْلُهُ أَیْنَ ما تَکُونُوا یَأْتِ بِکُمُ اللَّهُ جَمِیعاً [5] قَالَ أَصْحَابُ الْقَائِمِ یَجْمَعُهُمُ اللَّهُ فِی یَوْمٍ وَاحِدٍ.»: عبد الله بن عباس درباره قول خدای تعالی «روزی شما با همه وعده‌ها که به شما داده‌­اند در آسمان است، به پروردگار آسمان و زمین سوگند! که این مطلب حق است همچنان که [ با یکدیگر] سخن می‌گویید» که گفت: [قیام ] قائم (عج) است، « هرجا که باشید خداوند همه شما را خواهد آورد.»گوید: اصحاب حضرت قائم (عج) را خداوند در یک روز جمع می‌فرماید.

منابع

الغیبةللطوسی، ص 173.

المحجة فی ما نزل فی القائم الحجة (عج) ، ص 210 ـ 211.

بحار الأنوار، ج 51، ص 53، باب 5، ح 33.

نکته

1ـ موضوع مشترک در بین روایات بسیاری که ذیل این آیان بیان شده است وجود یاران حضرت مهدی (عج)، چگونگی جمع شدن، محل قرار آنها، تعداد آنها و همینطور شخصیت و قدرت و حتی محل زندگی بعضی از آنها؛ بیان شده است و با توجه به این روایات و توضیحاتی که حضرات معصومین : در روایات بعدی داده­اند؛ دیگر نیاز به توضیح اضافه درباره یاران حضرت ندیدم.

2ـ ذکر روایت در ذیل آیه، دال بر صحت آن روایت نیست و نیاز به توضیح بیشتری درباره سند و صحت روایت است؛ اما بنای ما در این نوشتار به بیان روایات ذیل آیات است، صحت و وثاقت روایات نیاز به تجزیه و تحلیل دقیق علمی دارد؛ که در این نوشتار نمی­گنجد. البته پژوهشگران و کاربران محترم می­توانند نکته، نظرات، نقد وپیشنهاد خود را به آدرس ما بفرستند؛ و ما نیز با بررسی نظرات محققان در صورت لزوم در ذیل روایت با عنوان دیدگاه محققان قرار می­دهیم تا بر غنای و کیفیت مباحث افزوه گردد.

مطالب مطرح شده برگرفته از کتاب «معجم مهدویت در روایات تفسیری» اثر مرتضی عبدی چاری است

——————————————————————————–