اين سؤال در واقع داراي 3 بخش است كه به صورت جداگانه به هر كدام پرداخته مي شود:
1. آثار تغيير نظام ارزشي جامعه.
2. نشانههاي تغيير نظام ارزشي جامعه.
3. علل تغيير نظام ارزشي جامعه.
امّا آثار تغيير نظام ارزشي جامعه:
تغيير نظام ارزشي جامعه ممكن است به سوي معنويت و ارزشها باشد كه در اين صورت آثار و نشانههاي خاصي را در پي دارد. و همچنان امكان دارد به سوي ارزشهاي منفي و انحرافات متمايل گردد.
در صورتي كه نظام ارزشي جامعه به سوي معنويت تغيير كند آثار آن عبارتند از:
1. گرايش به معنويت و باورهاي ديني؛
اصليترين اثر تغيير نظام ارزشي جامعه به سوي معنويت اين است كه افراد جامعه به سوي خدا محوري گام بردارند و خدا را در همه جا و همه حال ناظر بر اعمال و رفتار خود بدانند.[1]2. محوريت قرآن در جامعه؛
يكي ديگر از آثار تغيير نظام ارزشي جامعه به سوي معنويت و اصلاح آن عبارت است از محور قرار گرفتن قرآن در جامعه. يعني حكومت و نظام سياسي، اجتماعي براساس دستورات و احكام قرآن پايهريزي شود.
3. ولايت مداري؛
ولايت مداري نيز ميتواند يكي از آثار تغيير نظام ارزشي جامعه به سوي ارزشها باشد. امام سجاد ـ عليهالسّلام ـ در مورد اصل ولايتمداري و اينكه تمسك به آن يكي از آثار معنويت در جامعه است ميفرمايد: خدايا بر پيامبر و دودمان او درود فرست. آنان همانند كشتي جاري در اقيانوسهاي بيكران هستند، هركس سوار آن كشتي شود ايمن ميگردد. و هر كه آن را ترك كند غرق ميشود، پيشي گيرنده برايشان، از دين بيرون رفته است، عقبمانده از آنان نابود خواهد شد و همراه و ملازم ايشان به مقصد خواهد رسيد.»[2]4. اهتمام به آموزه امر به معروف و نهي از منكر؛
امر به معروف خوبيها و زيباييهاي فردي و جمعي را ترويج ميكند و نهي از منكر به مبارزه با انحرافات و آلودگيها برخاسته و جامعه را از آسيبپذيري و سلطهگري و سلطه پذيري باز ميدارد. به تعبير حضرت علي ـ عليه السّلام ـ امر به معروف و نهي از منكر راه انبياء و روش مصلحان است. اين فريضه سبب پايداري ساير فرايض و احكام الهي ميشود، امور اجتماعي و اقتصادي در سايه امنيت آن جريان مييابد، ظالمين رانده ميشوند و كشور آباد ميگردد.[3] بنابراين يكي از آثار اصلاح جامعه گسترش فرهنگ امر به معروف و نهي از منكر است. البته توجه به روش هاي روزامدومتناسب باهرفرد وگروه ازلحاظ روانشناسي تفاوتهاي فردي واجتماعي ضروري است.