آثار بخل در آیات و روایات
1- مخارج تحمیلی
امام صادق (ع) فرمود:
مَن بَخل بِمَعُونَة أَخیهِ المُسلم و القِیام له فی حاجَته ابتلی بِمَعُونَة مَن یأثم عَلیه و لایوجر[1]
هر کس در یاری کردن برادر مسلمان خود، بخل بورزد، یا از تلاش برای رفع نیازش کوتاهی کند، گرفتار مخارج شخصی می شود که آن شخص بر او ستم می کند و در مقابل این یاری کردن، ثوابی هم نصیبش نمی شود.
2- بینوایی
بخیل، زندگی فقیرانه ای دارد. زیرا هنگامی که بخل انسان، شدت یافت، نسبت به خود هم بخیل می شود و آسایش زندگی اش را از بین می برد، زیرا همیشه در فکر حفظ اموال خویش است. حضرت علی (ع) فرمود:
البُخل جُلبابُ المَسکنة[2]
بخل، ردای بینوایی است.
3- آبروریزی
امام صادق (ع) فرمود:
البُخل یمَزِّقُ العرض[3]
بخل، آبرو را بر باد می دهد.
4- بدنامی
بخل، موجب بدنامی می شود. امام علی (ع) فرمود:
بِالبُخل تَکثرِ المَسَبَّة[4]
بخل ورزیدن، مایه بدگویی بسیار می شود.
5- خفت و خواری
امام علی (ع) فرمود:
مَن بَخل بِمالِه ذَلَّ وَ مَن بَخِل بِدینه جَلَ[5]
هر کس در مال خود بخل ورزد، خوار و سبک می شود، و هر کس در دین خود بخل ورزد، سربلند و بزرگ می گردد.
6- انزوا و تنهایی
بخل، سبب می شود انسان دوست پیدا نکند و خویشاوندان آدمی از انسان گریزان شوند. حضرت علی (ع) فرمود:
لَیسَ لِلْبَخیل حَبیبٌ[6]
بخیل، هیچ دوستی ندارد.
7- عامل بدی ها
حضرت علی (ع) فرمود:
البُخل جامعٌ لِمَساوی العُیوب و هُوَ زِمام یقادُ بِه إلی کلّ سوءٍ[7]
بخل، در بردارنده بدی های هر عیبی است و افساری است که به وسیله آن به سوی هر بدی کشانده می شود.
8- عذاب دوزخ
امام علی (ع) فرمود:
إنّ اللّهَ فَرَضَ فی أَموالِ الأغنیاء أقوات الفُقراء و قال اللّه تعالی المال مالی و الفُقراء عیالی و الأغنیاء وُکلائی فَمن بَخِل بِمالی عَلی عِیالی أدْخُلُه النّار و لا ابالی[8]
خداوند، قوت و نیاز فقیران را در اموال ثروتمندان قرار داده و فرموده است: مال و ثروت از آنِ من است و نیازمندان و فقیران، عیال من هستند (یعنی خرج و مخارج آنها به عهده من است) و ثروتمندان، وکیلان من هستند دررساندن آن مال و ثروت به فقیران. حال اگر کسی (از وکیلان من) از مال من بر عیال من، بخل ورزد، او را داخل آتش می سازم و از این کار ابایی ندارم.
9- محرومیت از رحمت الهی
انفاق، همچون آبیاری ریشه هستی خود انسان است. کسی که وجود خود را آبیاری نسازد، در واقع به خود آسیب زده است. قرآن می فرماید:
وَ مَنْ یبْخَلْ فَإِنَّما یبْخَلُ عَنْ نَفْسِهِ[9]
وهر کس بخل ورزد، نسبت به خود بخل ورزیده است.
پی نوشت ها:
[1] . بحارالانوار، ج 72، ص 18.
[2] . میزان الحکمه با ترجمه فارسى، ج 1، ص 442، ح 1583.
[3] . همان، ح 1584.
[4] . همان، ح 1587.
[5] . همان، ح 1586.
[6] . همان، ح 1597.
[7] . همان، ح 1579.
[8] . جامع الاخبار، ص 80، الفصل السابع و الثلاثون.
[9] . محمد/ 38.
منبع: حوزه نت