3. حبط شدن اعمال

پيامبر اکرم صلي الله عليه و آله و سلم مي فرمايد: من ترک الصلاه متعمدا أحبط عمله ؛ (1)
هر کس نمازي را از روي قصد و عمد ترک کند ، خداوند عملش را حبط [ يعني بي اثر و بي خاصيت] مي کند.

4. برداشته شدن لطف خداوند از زندگي

پيامبر اکرم صلي الله عليه و آله و سلم در سفارش به معاذ مي فرمايد: لا تترکن صلاه مکتوبه متعمدا ؛ فان من ترک صلاه مکتوبه متعمدا فقد برئت منه ذمه الله ؛ (2)
هرگز نماز واجب را از روي قصد و عمد ترک مکن ، که هر کس نماز واجب را از روي قصد ترک کند ، خداوند تعهدي در برابر او ندارد .

5. ويرايش شدن دين شخص

پيامبر اکرم صلي الله عليه و آله و سلم مي فرمايد: الصلاه عماد الدين ، فمن ترک صلاته متعمدا فقد هدم دينه . (3)
نماز ستون دين است ؛ هر کس عمدا نماز نخواند پس دينش را منهدم کرده است .

6. بي نماز در لحظه مردن با التماس درخواست بازگشت به دنيا را دارد

پيامبر اکرم صلي الله عليه و آله و سلم به علي عليه السلام فرمود : تارک الصلاه يسأل الرجعه الي الدنيا و ذلک قول الله تعالي : « حتي اذا جاء أحدهم الموت قال رب ارجعون – لعلي أعمل صالحا فيما ترکت کلا انها کلمه هم قائلها (4) » . (5)
کسي که عمدا نماز را اقامه نمي کند هنگام مردن براي برگشت به دنيا و جبران گذشته ملتمسانه تقاضاي برگشت مي کند و اين گفتار خداوند متعال است که در قرآن کريم فرموده است : [ « آنان هم چنان به راه غلط خود ادامه مي دهند ] تا زماني که مرگ يکي از آنان فرا رسد [ در آن حال ] مي گويد : پروردگار من ! مرا باز گردان ! شايد در آنچه ترک کردم [ و کوتاهي نمودم ] عمل صالحي انجام دهم [ به او مي گويند چنين نيست ، ] اين سخني است که او به زبان مي گويد ».

7. مردن به آيين غير مسلماني

پيامبر اکرم صلي الله عليه و آله و سلم مي فرمايد : من ترک الصلاه لا يرجو ثوابها و لا يخاف عقابها ، فلا أبالي أن يموت يهوديا أو نصرانيا أو مجوسيا . (6)
هر کس نماز را ترک کند و به پاداش آن اميد نورزد و از عذابش نهراسد ، براي من اهميت ندارد که يهودي [ بميرد ] و يا مسيحي و يا مجوسي از دنيا برود .

8. کور وارد شدن به محشر

« و من أعرض عن ذکري فان له معيشه ضنکا و نحشره يوم القيامه أعمي » ؛ (7)
و هر کس از ياد من روي گردان شود زندگي تنگ ( و سختي ) خواهد داشت ، و روز قيامت او را نابينا محشور مي کنيم .
براي کساني که از ياد خدا روي مي گردانند دو مجازات در آيه ي فوق تعيين شده است : يکي معيشت ضنک در اين جهان است و ديگري نابينايي در جهان ديگر. عالم آخرت تجسم وسيع و گسترده اي از عالم دنيا است ، و همه ي حقايق اين جهان در آن جا به صورت متناسبي مجسم مي گردد ، آنها که چشم جانشان در اين عالم از دين حقايق نابينا است در آن جا چشم جسمشان نيز نابينا خواهد بود ، لذا هنگامي که مي گويند ما قبلا بينا بوديم چرا نابينا محشور شديم ؟ به آنها گفته مي شود که اين به خاطر آن است که آيات الهي را به دست فراموشي سپرديد ( و اين حالت ، انعکاس آن حالت است ) .
شايد اين سؤال پيش آيد که ظاهر بعضي از آيات قرآن مي رساند که همه ي مردم در قيامت « بينا » هستند و به آنها گفته مي شود نامه ي اعمالتان را بخوانيد : « اقرأ کتابک … » (8) يا اين که گنهکاران آتش جهنم را با چشم خود مي بينند « ورءا المجرمون النار … » ؛ (9) اين تعبيرات با نابينا بودن گروهي چگونه سازگار است ؟
بعضي از مفسران بزرگ گفته اند: وضع آن جهان با اين جهان متفاوت است ؛ چه بسا افرادي در مشاهده ي بعضي از امور بينا هستند و از ديدن برخي ديگر نابينا !، و به نقل مرحوم طبرسي از بعضي از مفسران « انهم أعمي عن جهات الخير لا يهتدي لشيء منها ؛ آنها در برابر آنچه خير و سعادت و نعمت است نابينا هستند و آنچه از عذاب و شر و مايه ي حسرت و بدبختي است بينا مي باشند » چرا که نظام آن جهان با نظام اين جهان متفاوت است .
اين احتمال نيز وجود دارد که آنها در پاره اي از مواقف نابينا هستند و در پاره اي بينا مي باشند .
ضمنا منظور از فراموش شدن مجرمان در جهان ديگر اين نيست که خداوند آنها را فراموش مي کند بلکه روشن است که منظور معامله ي فراموشي با آنها کردن است ، همان گونه که در تعبيرات روزمره ي خود داريم که اگر کسي به ديگري بي اعتنايي کرد مي گويد: چرا ما را فراموش کردي ؟

9. قرار گرفتن در جهنم

« کل نفس بما کسبت رهينه – الا أصحاب اليمين – في جنات يتساءلون – عن المجرمين – و ما سلککم في سقر – قالوا لم نک من المصلين – و لم نک نطعم المسکين – و کنا نخوض مع الخائضين ) ؛ (10) هر کس درگرو اعمال خويش است مگر اصحاب يمين [ که نامه ي عملشان را به نشانه ي ايمان و تقوا به دست راستشان مي دهند] آنها در باغ هاي بهشتند و سؤال مي کنند از مجرمان ، چه چيز شما را به دوزخ فرستاد؟ مي گويند : ما از نمازگزاران نبوديم ! و اطعام مستمند نمي کرديم ! [ يعني خمس و زکات نمي داديم ] و پيوسته با اهل باطل همنشين و همصدا بوديم.

10. به نکبت کشيدن ديگران

در زمان رسول خدا صلي الله عليه و آله و سلم مردي خدمت آن حضرت آمد و از تنگدستي شکايت کرد . حضرت فرمودند: شايد نماز نمي خواني ؟ آن مرد گفت من پنج وقت را با شما مي خوانم . حضرت فرمودند : شايد در خانه ي تو کسي نماز نمي خواند .آن مرد گفت : همه نماز مي خوانند ، تا آنها نمازشان را نخوانند از خانه بيرون نمي روم . حضرت فرمودند : شايد در همسايگي تو کسي نماز نمي خواند . آن مرد عرض کرد: همه نماز مي خوانند. جبرئيل نازل شد و عرض کرد: يا رسول الله صلي الله عليه و آله و سلم در فلان بيابان تارک الصلاتي از دنيا رفته است ، کلاغي استخوان کوچکي از آن به منقار گرفته و آورده در ميان درختي که در خانه اين مرد است گذارده است به او بگو آن استخوان را بردارد تا وسعت معيشت پيدا کند . (11)

سؤالي درباره ي ترک نماز

سؤال : کسي که مي داند يا احتمال قوي مي دهد که به جهت شب نشيني و يا مطالعه و غيره نماز صبحش قضا مي شود آيا شرعا براي شب نشيني يا مطالعه مجاز است؟
ج: اين کار برخلاف احتياط است و اگر موجب وهن نماز شود حرام مي باشد . (12)

پي نوشت ها:

1. محمدي ري شهري ، الصلاه في الکتاب و السنه ، ص 125.
2. همان ، ص 126 .
3. بحارالانوار ، ج 79 ، ص 202 .
4. مؤمنون (23) آيه 100.
5. بحارالانوار ، ج 74 ، ص 58 .
6. محمدي ري شهري ، الصلاه في الکتاب و السنه ، ص 126 .
7. طه (20) آيه 124 .
8. اسراء (17) آيه 14 .
9. کهف (18) آيه 53 .
10. مدثر (74) آيه 38 – 46 .
11. داستان هايي از نماز ، ج 1 ، ص 108 به نقل از ثمرات ، ص 401 .
12. استفتائات جديد ، حضرت آيه الله مکارم شيرازي ، ج 1 ، ص 279 .

منبع: کتاب دانستني هاي لازم از نماز
/خ