برگرفته از: رساله لقاء الله نوشته عارف بزرگوار آقا ميرزا جواد ملکي تبريزي
آن چه در فضيلت نماز شب و تهجد رسيده، بسيار است و گمان من آن است که اگر کسي در اين روايات فکر نمايد و به آن ها ايمان داشته باشد هر چند به کمترين درجات ايمان و از جسم سالمي برخوردار باشد، لذت خواب چنين کسي را از نماز شب باز نمي دارد و او راضي نمي شود خود را از اين همه فضيلت، محروم نمايد و با پستي و خسارت و رذائل ديگر که نتيجه ترک نماز شب است آلوده کند؛ چگونه شخص عاقل راضي مي شود خود را از اين همه فضيلت، محروم نمايد و با پستي و خسارت و رذائل ديگر که نتيجه ترک نماز شب است آلوده کند؛ چگونه شخص عاقل راضي مي شود که شرافت مناجات با خداوند ملک جبار و لذت انس با او و لذت درخشش نور او و کرامت هم نشيني با او را به خاطر استراحت چند ساعت از شب، از دست بدهد؟!
و خلاصه اين که رواياتي که از آل محمد (صلي الله عليه و آله و سلم) در فضيلت سحرخيزي و نماز شب رسيده است عقل ها را حيران مي کند و از بس که آن فضيلت بزرگ و زياد است باور کردنش مشکل به نظر مي آيد و اگر تصديق اين مطلب مي خواهي پس لازم است به حديثي که از يکي از صديقين نقل شده مراجعه نمايي که خداي متعالي در توصيف نشانه هاي محبانش فرموده يحبهم و يحبونه (1) که آنان کساني اند که خدا آنان را دوست دارد و آن ها نيز او را دوست مي دارند و خداوند مشتاق آن هاست و آنان نيز اشتياق به خدا دارند و خداوند متعال به آن ها نظر مي کند و آنان نيز به خدا نظر مي نمايند و همانا آنان در تاريکي هاي شب براي خدا به سجده مي افتند و با او مناجات مي نمايند و اشک مي ريزند و از محبت او ناله و شکايت به نزدش مي برند. پس همانا همين يک روايت کافي است براي کسي که اهل دل است يا با حضور خاطر گوش فرا مي دهد لمن کان له قلب او القي السمع و هو شهيد(2)
امام صادق (عليه السلام) فرمود: « همانا سه چيز از روح ايمان به شمار مي آيد: نماز شب خواندن، به روزه دار افطاري دادن و ملاقات با برادران »(3)
و در ثواب الاعمال شيخ صدوق از اميرالمومنين (عليه السلام) نقل شده که فرمود: «نماز شب سبب سلامتي بدن و موجب خشنودي پروردگار ـ عزوجل ـ و خود را در معرض رحمت الهي قرار دادن و چنگ زدن به اخلاق پيامبران الهي است».

و در علل الشرايع از امام صادق (عليه السلام) در معني کلام الهي که فرموده: “ان الحسنات يذهبن السيئات”(5) کارهاي خوب، گناهان را از بين مي برد فرمود: «نماز شب شخص مومن اثر گناه روز او را از بين مي برد».(6)
و در ثواب الاعمال شيخ صدوق از امام صادق (عليه السلام) نقل شده که فرمود: «نماز شب، چهره را زيبا و اخلاق را نيکو و بوي بدن را پاک و خوش و روزي را فراوان و بدهکاري را ادا و هم و غم را برطرف مي سازد و ديده را جلا مي بخشد». (7)
و از کتاب غايات از امام صادق (عليه السلام) نقل شده که راوي گويد: به امام صادق (عليه السلام) عرض کردم: فدايت گردم مرا آگاه ساز که در چه ساعتي بنده به خدا نزديک است و خدا هم به او نزديک است؟ حضرت فرمود:«زماني که بنده در آخر شب به پا مي خيزد در حالي که چشم ها در خوابند، آنگاه به سوي وضو ساختن مي رود و وضوي کاملي مي سازد، سپس در نمازگاه خود به نماز مي ايستد و صورت خود را به سوي خدا متوجه مي کند و هر دو پا را در کنار هم قرار مي دهد و صداي خود را به الله اکبر گفتن بلند مي کند و شروع به نماز مي نمايد پس تعدادي از آيات قرآن را قرائت مي نمايد و دو رکعت نماز مي گزارد و بر مي خيزد تا دو رکعت ديگر را به جاي آورد که ناگهان ندايي از منادي سمت راست عرش از پهنه آسمان به گوش مي رسد که اي بنده اي که پروردگار خود را ندا مي کني همانا نيکي و احسان از پهنه آسمان هم چنان بر سر تو افشانده مي شود و فرشتگان از قدم گاه تو تا پهنه آسمان محيط بر تويند و در اين هنگام خداوند متعال ندا مي دهد: اي بنده من اگر مي دانستي با چه کسي مناجات مي کني، هرگز رويگردان نمي شدي».
و حضرت فرمود:«مبغوض ترين خلق نزد خدا کسي است که به شب، مرداري بيش نيست و به روز هم جز تنبلي چيزي از او بر نمي آيد». (8)
و رسول خدا (صلي الله عليه و آله و سلم) فرمود: «بهترين شما صاحبان عقل هستند. عرض شد. يا رسول الله! صاحبان عقل چه کساني اند؟ فرمود: اهل نماز شب هنگامي که مردم در خواب فرو رفته اند.»(9)
از امام سجاد عليه السلام پرسيدند: «چرا اهل نماز شب از بهترين زيبارويان به شمار مي آيند؟ فرمود: براي اين که آنان با پروردگارشان خلوت مي کنند، پس خدا از نور خود به آنها مي پوشاند».(10)
و از امام صادق (عليه السلام) روايت شده که فرمود: «نماز شب موجب خشنودي خداست و دوستي فرشتگان است و سنت پيامبران و نور معرفت و اساس ايمان و آسايش بدن و ناخوشايند شيطان است؛ نماز شب سلاحي است عليه دشمنان و سبب اجابت دعا و قبولي اعمال و برکت در رزق و روزي است؛ و شفيع ميان نماز شب خوان و فرشته مرگ است و چراغ خانه قبر و فرش زير اوست و پاسخي است براي فرشتگان نکير و منکر و تا روز رستاخيز مونس و زائر او در قبر مي باشد؛ پس هنگامي که روز قيامت برپا شد، نماز سايبان او مي گردد و تاج سر و لباس بدنش مي شود و نوري مي شود که پيشاپيش او حرکت مي کند و حجاب و مانعي ميان او و آتش جهنم مي گردد و آن حجتي بين او و خدا مي شود و سبب سنگيني در ترازوي اعمال مي شود و گذرنامه صراط و کليد بهشت خواهد بود؛ براي اين که همانا نماز داراي تکبير و سپاس گزاري و تسبيح گويي و تمجيد و تقديس و تعظيم و قرائت و دعا است». (11)

پي نوشت ها :
 

1ـ سوره مائده آيه 54.
2ـ سوره ق، آيه 37.
3 ـ ر.ک: بحارالانوار 352/74.
4 ـ علل الشرايع 49/1. باب 32، حديث 4.
5 ـ سوره هود (11). آيه 114.
6ـ علل الشرايع 62/2، باب 84، حديث 7.
7 ـ ثواب الاعمال ص 98.
8 ـ بحار الانوار جلد 13 صفحه 354.
9 ـ بحار الانوار جلد 84 صفحه 158.
10 ـ عيون اخبار 282/1.
11 ـ بلدالامين کفعمي، ص 79.
منبع: نشريه نسيم وحي، ش 30.