آثار و نوشته ها و کتب به جا مانده از امام علي النقي(ع) ، امام حسن عسکري(ع) و امام زمان (ع) را معرفي کنيد؟

حيات امام هادي و امام عسگري (عليهم السلام) در سخت ترين شرايط اجتماعي، سياسي بوده است آن امامان معصوم(ع) در دوره اي زندگي مي كردند كه تمام عمر خود را در حبس و تحت نظر ماموران عباسي بودند. هر چه از حكومت عباسيان سپري مي شد و از نظر سياسي و اقتدار سياسي دچار ضعف مي شدند فشار بر امامان شيعه و مراقبت از آنان شدت مي يافت. اين دوره دقيقاً با اين وضع سياسي مواجه بود هر دو امام بزرگوار در سنين نوجواني به شهادت رسيده اند و دوره آنان براي شيعه دوره اي سراسر رنج و تقيه و محنت بود. نابساماني اجتماعي ، سياسي و نظامي گري و كشتار شيعيان و علويان در اين دوران همچنان كه از دوره متوكل شدت گرفته بود، استمرار داشت. با توجه به اين وضعيت سياسي حاكم بر دوره حيات آن دو امام بزرگوار ديدار با شيعيان و تشكيل كلاس هاي درس و فعاليت علمي و بيان احاديث در كمترين حد صورت گرفته ولي با وجود اين همه سختي آثار بر جاي مانده از آنان قابل توجه است.
1ـ مجموعه اي از روايات و احاديث كه از طريق وكلا و نواب آن امامان(ع) به دست شيعه رسيده كه در بر گيرنده ابواب فقهي ، علوم مختلف و نصايح اخلاقي مي باشد.[1]2ـ حدود پانصد روايت از امام هادي( عليه السلام)در دست مي باشد كه در مجموعه «فرهنگ جامع سخنان امام هادي(ع)» چاپ شده است.[2]3ـ متن بسيار عالي زيارت جامعه ومضامين والاي ان كه در كتاب كامل الزيارات ابن قولويه و ساير آثار حديثي از طريق امام هادي(ع) آمده است.
4ـ متن زيارت امام حسين (عليه السلام) و شهداي كربلا كه در بحار الانوار و ساير منابع آمده و به زيارت ناحيه مقدسه معروف است.
5ـ متن زيارت نامه حضرت عبدالعظيم حسني كه در كامل الزيارات آمده است.
6ـ نامه امام هادي(ع) به مردم اهواز كه يكي از آثار مهم در توحيد و امامت مي باشد و نامه هاي ديگري که در زمينه هاي علمي موجود است.
از امام عسگري(ع) نيز آثار ذيل علي رغم جو اختناق بر جاي مانده.
1ـ احاديث: نزديك به چهارصد حديث در موضوعات مختلف در مجموعه فرهنگ جامع سخنان امام عسگري(ع) جمع آوري شده از جمله درباره توحيد، نبوت، تفسير قران ، ابواب فقهي مثل طهارت، روزه، اجاره، وقف، امر به معروف و در اخلاق و ادعيه.
2ـ نامه هايي كه به وكلا و يارانش درباره موضوعات مختلف كلامي و فقهي و … نوشته است. [3]3ـ كلمات قصار كه سرشار از حكمت هاي الهي است نظير «التواضع نعمة لايُحسد عليها» تواضع نعمتي است كه هيچ كس بر آن حسودي نمي كند.
4ـ تفسيري كه به امام حسن عسگري(ع) منسوب است. هر چند نسبت اين كتاب به امام چندان روشن نيست.
5ـ نامه هاي امام عسگري(ع) به وكلا و شاگردان و نمايندگان خود كه از آن حضرت درباره مسائل مختلف پرسيده اند كه اين آثار در كتاب مكاتيب الائمه(ع) آيت الله احمدي ميانجي جمع آوري شده و انتشارات دارالحديث چاپ ومنتشر كرده است.
درباره آثار امام زمان( عليه السلام) آثار مسند زيادي وجود ندارد. آنچه از طريق نواب اربعه نقل شده در كتاب هايي نظير اكمال الدين شيخ صدوق، كتاب الغيبه شيخ طوسي، مجموعه آثاري به نام صحيفة المهدي كه قيومي اصفهاني جمع آوري نموده و اثر علي محمد دخيل بنام ادعية الامام مهدي الصحيفة المهديه كه در بيروت چاپ شده است،گرد اوري شده است.همچنين سيد مرتضي مجتهد سيستاني نيز مجموعه اي بنام الصحيفه المباركه المهديه نوشته است. ابراهيم بن محسن كاشاني نيز اثري بنام الصحيفة المهديه او الصحيفة الهادويه و التحفة المهديه نوشته که مجموعه سخنان، توقيعات و ادعيه حضرت بقية الله(ع)است.

معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:
1ـ تاسيس الشيعه لعلوم الشريعه، نويسنده:مرحوم صدر.
2ـ مقالات نقش ائمه(ع) در تمدن و علوم اسلامي.

پي نوشت ها:
[1]. ر.ک : فرهنگ جامع سخنان امام عسکري(ع).
[2]. حراني، تحف العقول، اول، تهران، اميرکبير، 1367، ص 730.
[3]. همان، ص 778.