آداب صبر چيست؟

تعريف صبر: صبر عبارت است از اينكه انسان در قلب خود استقامتي داشته باشد كه بتواند كنترل نظام نفس را در دست گرفته و دل خود را از تفرقه و نسيان تدبير و فساد رأي بازدارد.[1]

اقسام صبر:
1. گسستن و بريدن از خود و شهوات و خواستهاي خود و به تعبير اسلامي، پرهيز از لغزشها و گناهان (صبر بر معصيت).
2. تنظيم برنامه‌ها و تمرين و ممارست براي خودسازي و آمادگيهاي رواني و تلاشهاي سازنده و تسليم و فرمانبرداري كامل از قوانين الهي (صبر در طاعت).
3. ظرفيت پذيرش رنجها را داشتن و گنجايش و قدرت تحمل همة مشكلاتي (مصايب) را كه قدم به قدم بر سر راه در كمين است (صبر برمصيبت).[2]رسول اكرم ـ صلي الله عليه و آله ـ فرمود: صبر سه قسم است: 1. صبر بر مصايب؛ 2. صبر بر طاعت؛ 3. صبر بر معصيت.[3]

آداب صبر:
1. دور كردن بي‌حوصلگي از خود، انسان نبايد هنگام بروز مشكلات، تسليم آن شود؛ بلكه با عزم قوي و ارادة جدي تصميم بگيرد.
2. دوري از بي‌قراري و دلتنگي: هنگام مواجه شدن با مصايب و معضلات، گله و شكوه نكند، بلكه با امداد الهي استقامت ورزد.
3. گله نكردن از خداوند متعال: بلكه آن را مصلحت ببيند و آن را امتحان الهي بداند.[4]4. براي آن كه بيشتر به اهميت صبر و آثار درخشان آن پي ببريم و نقش بسيار مهم و عميق آن را در كسب فضائل و دوري از رذائل را درك كنيم. بايد با سيره اولياء‌الله آشنا شويم.
5. براي تحقق و پيدايش صبر بايد با اجر و ثواب صابران در قرآن و احاديث آشنا شد.

پي نوشت ها:
[1] . طباطبايي، سيد محمد حسين، تفسيرالميزان، ترجمه محمد باقر موسوي، نشر جامعه مدرسين، ج 7، ص 141.
[2] . رفعتي، جلال، ‌صبر بصير، نشر دفتر نشر فرهنگ، چاپ اوّل، ص 162.
[3] . حر عاملي، محمد بن حسن، وسائل الشيعه، چاپ پنجم، نشر انتشارات اسلامي، ج 11، ص 187.
[4] . مضمون روايت از علي ـ عليه السّلام ـ ، مجلسي، محمد باقر، بحار الانوار، ج 71، ص 86.