خبر درگذشت انديشمند فرزانه و مورخ نام آور، مرحوم حجت الاسلام و المسلمين آقاي حاج شيخ علي دواني، موجي از اندوه را در ساحت فرهنگ و در ميان اصحاب انديشه و قلم پديد آورد. استاد علي دواني بي ترديد از پيشگامان احياي نام و ياد عالمان شهيد در طول تاريخ شيعه، از آغاز تا روزگار ماست. بيش از نيمي از مجموعه ارزنده و صد و ده جلدي آثار او به طور مستقيم و غير مستقيم به تعظيم و تكريم مقوله ايثار و شهادت و شهداي اسلام اختصاص دارد. او از عنفوان جواني، تلاشي پيگير و مستمر را در زمينه شناخت و بازنگري تاريخ اسلام و بازشناسي تراجم رجال اسلامي آغاز كردوتبيين و معرفي آنان را وجهه همت خويش قرار داد. تلاشهاي گرانقدر استاد، پيوسته مطمح نظر و مورد توجه وتشويق عالمان و فقهاي نام آور عصر ما، از جمله حضرت امام خميني (ره) و مرحوم آيت الله العظمي بروجردي بوده است. بي ترديد استاد علي دواني، نخستين تاريخ نگار نهضت اسلامي به شمار مي رود و كتاب ارزشمند «نهضت دو ماهه روحانيون ايران» كه دو ماه پس از غائله انجمنهاي ايالتي و ولايتي انتشار يافت. مانع بزرگي را بر سر راه به فراموشي سپردن ريزترين و جزئي ترين وقايع ايجاد كرد و لامحاله، حساسيت ساواك را بر انگيخت و به دستگيري وي انجاميد.
دوره ده جلدي و گرانسنگ «نهضت روحانيون ايران» به رغم سپري شدن نزديك به سه دهه، از انتشار آن، همچنان به عنوان موثق ترين و مستند ترين مرجع و منبع در زمينه ريشه ها و مباني شكل گيري نهضت تا پيروزي انقلاب محسوب مي شود و در طي اين سالها پيوسته مورد مراجعه پژوهندگان تاريخ و انقلاب اسلامي است.
آثار استاد علي دواني سرشار از نكات بديع و جذابي هستند كه به تمامي حاصل از تلاشهاي مجدانه و عالمانه وي در كشف حقايق و ظرايف تاريخ اسلام و شناخت صحابه و علما در عصر غيبت مي باشند. در هيچ يك از مواريث نوشتاري استاد، اثري از تقليد يا نسخه برداري مشاهده نمي شود و اين شيوه مطلوب وعالمانه اي است كه بايد مورد توجه و التزام تاريخ پژوهان قرار گيرد. والاتر از همه اين فضايل سلوك اخلاقي استاد است كه جانمايه تمامي سكنات و رفتار و گفتار وي و موجب محبوبيت عميق وي نزد همه كساني است كه حتي براي لحظاتي زودگذر فرصت و مجال درك محضر او را يافتند، هم آنان كه حلاوت رفتار صميمي، محبت آميز و متواضعانه او را هماره در كام جان خويش احساس خواهند كرد و مراتب ارادت خود نسبت به استاد را در مراسم تشييع و مجالس متعدد بزرگداشت كه در سراسر كشور برگزار شدند، با شكوه تمام متجلي ساختند و بدين وسيله بار ديگر قدرداني خويش از عالمان راستين و مرزبانان واقعي دين را تجديد كردند.
پيام تسليت مقام معظم رهبري به مناسبت درگذشت مرحوم حجت الاسلام و المسلمين حاج شيخ علي دواني

بسم الله الرحمن الرحيم
با تأثر و تاسف، خبر درگذشت عالم خبير و مورخ و پژوهشگر برجسته : مرحوم حجت الاسلام و المسلمين، آقاي حاج شيخ علي دواني و رحمت الله عليه را دريافت كردم. تلاش كم نظير ايشان در تحقيق و تاليف درباره رجال علمي شيعه، حقا در خور تقدير و تمجيد است. ضايعه رحلت اين شخصيت عالم و محقق را به جامعه علمي كشور و به خانواده مكرم و فرزندان شايسته و خدوم و ديگر بازماندگان محترم ايشان تسليت مي گويم و از خداوند رحيم علو درجات و رحمت و مغفرت براي آن مرحوم مسئلت مي نمايم.
سيد علي خامنه اي
20 دي 1385
منبع: ماهنامه شاهد یاران، شماره 15