آيا با پيشگويي قرآن درباره ابولهب، مسير هدايت او به اجبار مسدود شد؟

با پيشگوئى قرآن مجيد در سوره تبت  ديگر ممكن نبوده است ابولهب و همسرش ايمان بياورند، و الا اين خبر كذب و دروغ مى شد، آيا اين مطلب  صحيح است؟

اين سؤال مانند سؤال معروفى است كه درباره مساله علم خدا در بحث جبر مطرح شده، و آن اينكه مى دانيم خداوندى كه از ازل عالم به همه چيز بوده، معصيت گنهكاران و اطاعت مطيعان را نيز مى دانسته است، بنابراين اگر گنهكار گناه نكند علم خدا جهل مي شود! پاسخ اين سؤ ال را دانشمندان و فلاسفه اسلامى از قديم داده اند و آن اينكه خداوند مى داند كه هر كس با استفاده از اختيار و آزاديش چه كارى را انجام مى دهد، مثلا در آيات مورد بحث خداوند از آغاز مى دانسته است كه ابولهب و همسرش با ميل و اراده خود هرگز ايمان نمى آورند نه از طريق اجبار و الزام.

و به تعبير ديگر عنصر آزادى اراده و اختيار نيز جزء معلوم خداوند بوده ، او مى دانسته است كه بندگان با صفت اختيار، و با اراده خويش چه عملى را انجام مى دهند. مسلما چنين علمى، و خبر دادن از چنان آينده اى تاكيدى است بر مساله اختيار، نه دليلى بر اجبار.

منبع:

تفسير نمونه جلد 27 صفحه 423