در جوامع روائي و عقيدتي مسئله كاملاً روشن نشده ولي از بعضي روايات و اظهار نظر اعلام فن استفاده ميشود همانطور كه قبض روح انسانها به حضرت عزرائيل محول شده قبض روح حيوانات هم به حضرت ايشان تفويض گرديده است.
پيرامون اين مسأله دو نظر مطرح شده است:
1. قبض روح حيوانات هم توسط ملك مقرب عزرائيل انجام ميگيرد.
2. چهار ملك مأمور قبض روح موجودات ديگر ميباشند.
برخي بدون ترجيح يك نظر به صورت كلي متعرض مسئله شدهاند و گفته اند:
چون بياني از ائمه اطهار در اين مورد نرسيده لذا نبايد در اين جهت بحث کرد همين اندازه كه مرگ و حيات در دست خداوند متعال است و توسط ملائكه قبض روح مينمايد كافي است.[1]علامه مجلسي در اين باره ميفرمايند: در جوامع روائي ما به هيچ يك از اين دو نظر تصريح نشده و تأييد نگرديده و لذا توقف كردن و اظهار نظر ننمودن مطابق با احتياط ميباشد.[2]البته در بين اين سه رأي قول نخست داراي قرائن بيشتري است از جمله:
1. ظاهر رواياتي كه از قول عزرائيل نقل شده (كه من به هيچ چيزي حتي به قبض روح پشهاي هم بدون اجازه از خداوند منان قدرت ندارم) اين است که قبض روح حيوانات هم به حضرت ايشان محول شده است. سيد نعمتالله جزايري هم اين قول را تأييد نموده است.
2. روايات زيادي در بحار وجود دارد از آنها هم استفاده ميشود كه قابض ارواح تمام موجودات عزرائيل ميباشد در بعضي از اين روايات آمده است: «درود بر عزرائيل ملك الموت كه قابص ارواح تمام خلق ميباشد».
در برخي ديگر گفته شده است كه او موكل بر قبض تمام ارواح ميباشد در دستهاي ديگر بيان شده كه عزرائيل موكل به قبض تمام انفس ميباشد.[3]
پي نوشت ها:
[1] . شبر، سيد عبدالله، حقاليقين، تهران، انتشارات اعلمي، ج 2، ص 59.
[2] . مجلسي، محمد باقر، بحارالانوار، مؤسسة الوفاء، بيروت، چاپ سوم، جلد 59، ص 265.
[3] . مجلسي، محمد باقر، بحارالانوار، چاپ بيروت، مؤسسة الوفا، ج 98، ص 400 و… .