رفتار ناشايست و ظالمانه و به دور از شأن انسانيت را افراد عادي نميپذيرند، وجدان انسان در مقابل ظلم و تعدي و تجاوز به حقوق ديگران متأثر شده و آنها را نميپذيرد. كارهايي چون ترور و زهر دادن و مسموم كردن آب و غذا و ناجوانمردي و حيله در قتال نه تنها مورد قبول دين اسلام و پيشوايان نيست بلكه وجدان هر انساني از قبول اين گونه افعال مذموم متنفر است. زهرآلود كردن شمشير نيز از مصاديق رفتار غير انساني مثل ترور و از پشت به كسي خنجر زدن است كه از شأن انسانهاي والا به دور و عملي ناشايست و غيرانساني محسوب ميشود. لذا حضرت اميرالمؤمنين ـ عليه السلام ـ هرگز وصيت به چنين كاري نكرد، اگرچه دشمنش با او چنين معاملهاي كرد.
از وصيت نامه اميرالمؤمنين ـ عليه السّلام ـ چنين بر ميآيد كه آن حضرت هرگز وصيت نكرده است با قاتلش چنين برخوردي نظير او انجام دهند. فرمود: «اي فرزندان عبدالمطلب! مبادا پس از من دست به خون مسلمين فرو بريد (و دست به كشتار بزنيد) و بگوييد امير مؤمنان كشته شد، بدانيد جز كشندة من كسي ديگر نبايدكشته شود. درست بنگريد! اگر من از ضربت او مردم، او را تنها يك ضربت بزنيد و دست و پا و ديگر اعضاي او را مبريد، من از رسول خدا ـ صلّي الله عليه و آله ـ شنيدم كه فرمود: «بپرهيزيد از بريدن اعضاي مرده، هر چند سگ ديوانه (آزار رساننده) باشد».
آن حضرت با ضربة ابن ملجم به شهادت رسيد و وصيت فرمودند: جز كشندة من نبايد كسي ديگر كشته شود. او يك ضربت زده، شما هم او را يك ضربت بزنيد. و هرگز نفرمود كه او را با شمشير زهرآلود قصاص كنيد، لازم به ذكر است كه حق قصاص مربوط به اولياء دم ميباشد و وليدم اختيار دارد قاتل را ببخشد يا قصاص كند. از آنجايي كه در قصاص كردن او مصلحت بيشتر بود، لذا فرزندان امير المؤمنين ـ عليه السّلام ـ قاتل او را قصاص كردند.
معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:
1.دانش نامه اميرمومنان.
2 . فروغ ولايت ،جعفرسبحاني