در جمع «قلوب» در قول خداوند (صغت قلوبكما)چند وجه گفته شده است.
1 . تثنيه در معني جمع است؛ زيرا به معني ضم چيزي با چيز ديگر است، پس جمع را جاي تثنيه گذارده است.
2 . بيشتر اعضاء و جوارح که در انسان وجود دارند دو تا دوتا هستند مانند دو دست، دو پا و دو چشم، و وقتي دو تا با دو تا جمع ميشود پس ميگوييم دستهاي آنها و چشمهاي آنها، آنگاه آنچه در انسان مفرد و تنها باشد حمل بر اين شده تا اينكه حكم لفظ اعضاي انساني مختلف نشود.
3 . اينكه مضاف اليه دو تاست پس كراهت داشتهاند كه بين دو تثنيه را جمع كنند پس اول از آن دو مضاف و مضاف اليه) را به لفظ جمع آورده اند براي اينكه لفظ جمع قلوب از لفظ تثنيه قلبان سبكتر است؛ براي اينكه شبيه به واحد است و تلفظ دو لفظ شبيه به هم در كنار هم از نظر فصاحت ناخوشآيند است.[2]
معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:
1. مجمع البيان، ج10، ص 470.
2. تفسير الميزان، ج19، ص 346.
3. تفسير نمونه، ج24، ص 277.
پي نوشت ها:
[1] . تحريم / 4 .
[2] . طبرسي، ابو علي، مجمع البيان، انتشارات ناصر خسرو، ج 10، ص 470، و مكارم شيرازي، ناصر، تفسير نمونه، انتشارات دار الكتب الاسلاميه، سال 1377، جلد 24، ص 277، و طباطبايي، سيد محمد حسين، الميزان في تفسير القرآن، بيروت، مؤسسه الاعلمي، جلد 19، ص 346.