رشد عقلاني و برابري و اخلاق در عصر ظهور امام عصر ـ عجل الله تعالي فرجه الشريف ـ به درجهي شكوفايي ميرسد و آن روزگار روزگار تكامل يافتن استعدادهاست، آنچه تا ديروز رخ ميداد در اثر كوتهفكري بشر بود و در نظام الهي مهدي ـ عجل الله تعالي فرجه الشريف ـ بشريت به نهايت بلوغ خود ميرسد. روايات، جهان را در روزگار امام عصر ـ عجل الله تعالي فرجه الشريف ـ جهاني متمدن و در اوج قدرت و پيشرفت علمي معرفي ميكنند و بشر در عين اين كه به بالاترين رشد علمي و صنعتي ميرسد، به همان اندازه به تعالي اخلاق و كمال انساني نزديك ميگردد. و اين ارمغاني است كه هيچ حكومتي در هيچ روزگار نتوانسته است كه آن را به جامعهي بشري هديه كند.[1]و وقتي چنين جامعهاي نظير ندارد، قطعاً هيچ دولت و ملتي هم قابل مقايسه با او نخواهد بود.
امام باقر ـ عليه السّلام ـ در بعد رشد عقلاني مردم عصر ظهور قائم ـ عجل الله تعالي فرجه الشريف ـ ميفرمايد: «هنگامي كه قائم ما برخيزد، دستش را بر سر بندگان گزارده و عقل آنان را متمركز نمايد و قواي عقلاني را به كمال رساند.»[2]مرحوم مجلسي در ذيل اين روايت مينويسد: «يعني آن حضرت عقلهاي مردم عصر ظهور را، بر اقرار به حق جمع ميكند كه ديگر هيچ اختلافي نخواهند داشت.»[3]در بعد اخلاق و برابري نيز در جامعهي مهدوي شكوفايي متناسب با آن حكومت الهي را مييابد. امام صادق ـ عليه السّلام ـ ميفرمايند: «هنگامي كه قائم ما قيام كند، شخص شب را به صبح ميرساند در حالي كه نادان، ترسو و بخيل است و به هنگام صبح، داناترين و شجاعترين و بخشندهترين مردم است …»[4]از طرفي ديگر ويژگي هاي حكومت حضرت بگونه اي است كه مانع عقب گرد مردم مي شود كمتر روايتي يافت ميشود كه دربارهي امام زمان ـ عجل الله تعالي فرجه الشريف ـ وارد شده باشد و واژهي قسط و عدل در آن نباشد. امام صادق ـ عليه السّلام ـ ميفرمايد: «مهدي ـ عجل الله تعالي فرجه الشريف ـ عدالت را وارد خانهها ميكند. همان طور كه سرما و گرما وارد خانهها ميشوند.»[5]ويژگيهاي حكومت آن روزگار طوري است كه حرص و طمع از ميان ميرود و روح بينيازي در انسان پديدار ميشود و به بركت ظهورش و حكومت اسلامي كه تشكيل ميدهد، زمين بهترين چيزهايي كه در دل دارد بيرون ميريزد، مانند پارههاي طلا و نقره و كار به جايي ميرسد كه حضرت اعلام ميكند كه هر كس به مال و ثروت نياز دارد بيايد ولي كسي پيش قدم نميشود.[6]علاوه بر اجراي عدالت اجتماعي و تقسيم عادلانهي ثروت كه فسادهاي اخلاقي را ريشهكن ميكند و آموزش و تربيت صحيح اثر عميقي در مبارزه با فساد و تجاوز و انحرافات اجتماعي و اخلاقي دارد در حكومت امام يك دستگاه قضايي آگاه و بيدار وجود دارد كه با مراقبتهاي دقيقي كه از خود نشان ميدهد راه فرار را بر مجرمان و ستمگران ميبندد و محاكمههاي دقيق و بدون تبعيض و … دستگاه قضايي زمينهي پيدايش هر گونه فساد را از بين ميبرد.[7]بنابراين وقتي مردم عصر ظهور نسبت به مردم قرنهاي گذشته از دانش بينظيري بهرهمند خواهند شد.[8] و عقلهاي شان به كمال ميرسند و از نظر اقتصادي و فرهنگي و امنيت و … سرآمد خواهند بود. مقايسه كردن آن ها با انسانهاي زمان حضرت نوح ـ عليه السّلام ـ مقايسهي درستي نيست و وقتي مردم فهيم صاحب دولتي ميشوند كه كارها و برنامهريزيهايش از هر حيث با فطرت آن ها سازگاري دارد و رهبري معصوم زمام امور را در دست داشته باشد و از ظلم و ستم و … خبري نباشد و امنيت و آسايش در حد اعلا موجود باشد و معنويت و محبّت در جامعهي مهدوي همه را معطر كرده باشد، هرگز جايي براي برگشت فرعونها و معاندان با حق باقي نميماند، و با برنامهريزي كه دولت عدالت گستر حضرت مهدي ـ عجل الله تعالي فرجه الشريف ـ دارد و با توجّه قوهي قضائيهاي هوشيار و بيدار و قاطع كه در اختيار دارد هرگز ظالمان جايي براي فعاليتهاي مسموم خود نخواهند ديد، نه تنها ظلم نميكنند به يقين با ظهور حضرت ـ عليه السّلام ـ ، ظالمان هلاك خواهند شد و انقراض ظالمان اعلام خواهد شد و از آن پس هر كس كه در راه حق مانع تراشي كند محاكمهاي جدّي خواهد داشت تا مايهي عبرت ديگران شود.
علاوه بر اين از لطف الهي نسبت به انسانهاي آن زمان نميتوان چشم پوشي كرد،زيرا امام باقر ـ عليه السّلام ـ ميفرمايند: «… خداوند به شيعيان ما در زندگي رفاه و آسايش ميدهد و آنان در بينيازي به سر ميبرند و اگر لطف خداوند آنان را در بر نميگرفت، با آن بينيازي سركشي ميكردند.»[9]
معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:
خورشيد مغرب، محمد رضا حكيمي.
دادگستر جهان، ابراهيم اميني .
پي نوشت ها:
[1] . طبسي، نجم الدين، چشم اندازي به حكومت مهدي ـ عليه السّلام ـ ، انتشارات دفتر تبليغات اسلامي، ويرايش دوم، ص 177، (اقتباس).
[2] . موسوي اصفهاني، مكيال المكارم، ترجمهي سيد مهدي حائري قزويني، ناشر ايران نگين، ج اول، ص 144.
[3] . همان، مرآة العقول، ج1، ص80.
[4] . طبسي، نجم الدين، چشم اندازي به حكومت مهدي ـ عليه السّلام ـ ، قم، بوستان كتاب، ويرايش دوم، ص 184؛ وافي، ج2، ص 113، به نقل از فتوحات مكيه.
[5] . مجلسي، محمدباقر، بحار الانوار، بيروت، مؤسسة الوفاء، ج52، ص362، اثبات الهداة، ج3، ص544.
[6] . رضي الدين علي بن موسي بن طاووس، الملاحم و الفتن، بيروت، مؤسسة الاعلمي، ص71.
[7] . مكارم شيرازي، ناصر، حكومت جهاني مهدي ـ عليه السّلام ـ ، انتشارات نسل جوان، چاپ يازدهم، چاپخانهي نمونه، ص 276.
[8] . امام باقر ـ عليه السّلام ـ ميفرمايند: «در روزگار حضرت مهدي ـ عليه السّلام ـ به اندازهاي به شما حكمت و فهم داده خواهد شد كه يك زن در خانهاش بر طبق كتاب و سنّت پيامبر ـ صلّي الله عليه و آله ـ قضاوت ميكند.» مجلسي، بحار الانوار، بيروت، مؤسسة الوفاء، ج52، ص352.
[9] . بحار الانوار، بيروت، مؤسسة الوفاء، ج52، ص345.