در روایات شیعی، مضمون دروغ بستن بر پیشوایان دینی و عرض روایات (اعم از نبوی و غیر نبوی) بر قرآن در موارد مختلفی مورد اشاره قرار گرفته است، از جمله: قالَ رَسُولُ اللَّهِ (ص) فِی حَجَّةِ الْوَدَاعِ قَدْ کَثُرَتْ عَلَیَّ الْکَذَّابَةُ [الْکِذَابَةُ] وَ سَتَکْثُرُ فَمَنْ کَذَبَ عَلَیَّ مُتَعَمِّداً فَلْیَتَبَوَّأْ مَقْعَدَهُ مِنَ النَّارِ فَإِذَا أَتَاکُمُ الْحَدِیثُ فَاعْرِضُوهُ عَلَى کِتَابِ اللَّهِ وَ سُنَّتِی فَمَا وَافَقَ کِتَابَ اللَّهِ وَ سُنَّتِی فَخُذُوا بِهِ وَ مَا خَالَفَ کِتَابَ اللَّهِ وَ سُنَّتِی فَلَا تَأْخُذُوا بِهِ …»؛[1] رسول خدا(ص) در حجّة الوداع فرمود: فراوان به من نسبت دروغ دادند و بعدها نیز خواهند داد. هرکس به من نسبت دروغ دهد جایگاهش جهنم خواهد بود. هرگاه سخنی از من به شما رسید آنرا بر کتاب خدا(قرآن) و سنتم عرضه کنید، آنچه را که موافق کتاب خدا و سنت من بود، به آن عمل کنید و هرچه مخالف اینها بود به آن اعتنا نکنید.
این روایت با تعابیر مشابهی در برخی منابع اهل سنت نیز به چشم میخورد: «روى عن النبی (ص) ما أتاکم عنى فاعرضوه على کتاب اللّه فما وافق کتاب اللّه فهو منى و ما خالفه فلیس منى»؛[2] از پیامبر(ص) روایت شده است؛ هرگاه سخنی از من به شما رسید آنرا بر کتاب خدا(قرآن) عرضه کنید، هر آنچه را که موافق کتاب خدا بود آن سخن از من است و هرچه مخالف آن بود، سخن من نیست.
امام شافعی نیز به این حدیث اشاره میکند، گرچه آنرا نمیپذیرد: «فإنه بلغنی أن رسول الله (ص) قال (ما جاءکم عنى فاعرضوه على القرآن فإن وافقه فأنا قلته و إن خالفه فلم أقله) فقلت له فهذا غیر معروف عندنا عن رسول الله ص و المعروف عن رسول الله (ص) عندنا خلاف هذا و لیس یعرف ما أراد خاصا و عاما و فرضا و أدبا و ناسخا و منسوخا إلا بسنته ص فیما أمره الله عز و جل به»؛[3] این سخن رسول خدا(ص) به من رسید که هرگاه سخنی از من برای شما نقل شد، آنرا با قرآن بسنجید، اگر موافق آن بود، آن سخن از من است و اگر مخالف آن بود، سخن من نیست.
به هر صورت اینکه بعد از پیامبر(ص) عدهای، روایاتی را ساختند و به پیامبر نسبت دادند، جای شک نیست و در منابع اهل سنت نیز به آن تصریح شده است؛ برای اطلاع بیشتر رجوع شود به: پاسخ 2930 (معاویه و جعل حدیث).
این روایت با تعابیر مشابهی در برخی منابع اهل سنت نیز به چشم میخورد: «روى عن النبی (ص) ما أتاکم عنى فاعرضوه على کتاب اللّه فما وافق کتاب اللّه فهو منى و ما خالفه فلیس منى»؛[2] از پیامبر(ص) روایت شده است؛ هرگاه سخنی از من به شما رسید آنرا بر کتاب خدا(قرآن) عرضه کنید، هر آنچه را که موافق کتاب خدا بود آن سخن از من است و هرچه مخالف آن بود، سخن من نیست.
امام شافعی نیز به این حدیث اشاره میکند، گرچه آنرا نمیپذیرد: «فإنه بلغنی أن رسول الله (ص) قال (ما جاءکم عنى فاعرضوه على القرآن فإن وافقه فأنا قلته و إن خالفه فلم أقله) فقلت له فهذا غیر معروف عندنا عن رسول الله ص و المعروف عن رسول الله (ص) عندنا خلاف هذا و لیس یعرف ما أراد خاصا و عاما و فرضا و أدبا و ناسخا و منسوخا إلا بسنته ص فیما أمره الله عز و جل به»؛[3] این سخن رسول خدا(ص) به من رسید که هرگاه سخنی از من برای شما نقل شد، آنرا با قرآن بسنجید، اگر موافق آن بود، آن سخن از من است و اگر مخالف آن بود، سخن من نیست.
به هر صورت اینکه بعد از پیامبر(ص) عدهای، روایاتی را ساختند و به پیامبر نسبت دادند، جای شک نیست و در منابع اهل سنت نیز به آن تصریح شده است؛ برای اطلاع بیشتر رجوع شود به: پاسخ 2930 (معاویه و جعل حدیث).