آیا براى تمرکز در نماز و حضور قلب بیشتر مى توان چشم ها را بست؟ سجده را طولانى کنیم چه طور؟

هر چند بهتر است نماز با چشم باز باشد و نمازگزار به مهر و محل سجده نگاه کند و نماز با چشم بسته مکروه و ترک آن بهتر است؛ ولى براى کسانى که با بستن چشمان خود در نماز، تمرکز بیشترى پیدا مى کنند و حضور قلبشان در نماز، افزایش مى یابد، نماز با چشم بسته اشکالى ندارد.شهید ثانى(ره) در این باره مى فرماید: «راه درمان فرد ضعیف و عاجزى که با اندک چیزى که چشمش مى بیند و یا گوشش مى شنود، فکرش پراکنده مى گردد؛ آن است که در نماز چشمان خود را ببندد و یا در جایى تاریک و یا در مکانى که چیزى جلب کننده نظر، در مقابل او نباشد و یا نزدیک دیوارى که چشم اندازى نداشته باشد، نماز بخواند و از نماز خواندن در مکان هایى که داراى نقش و نگار است و بر فرش هاى زینتى، خوددارى کند».[1]
بیان این نکته لازم است که حالت انسان، از نظر کنترل نیروى خیال یکسان نیست؛ چون گاهى در برخى افراد، نماز در جاى تاریک و با چشم بسته، نه تنها مانع فعالیت نیروى خیال نمى گردد؛ بلکه باعث افزایش آن مى گردد. به همین جهت، هر کس در مورد نماز خواندن با چشم باز و یا بسته و نیز در جاى خلوت و یا در حضور دیگران، باید حال خود را ملاحظه کرده، و بر طبق آن عمل کند.[2]
طول دادن رکوع و سجود نه تنها اشکال ندارد؛ بلکه مستحب است. حتّى طول دادن سجده در بعضى از روایات تأکید شده است. امام صادق علیه السلام مى فرماید: «بر تو باد به طولانى کردن سجده؛ زیرا این کار از روش هاى بندگان شایسته خدا است».[3] در روایت دیگرى نیز آمده است: «سجده ها را طول بدهید؛ زیرا هیچ کارى مانند سجده هاى طولانى، شیطان را ناراحت نمى کند».[4]
پاورقی:
1- شهید ثانى، التنبیهات العلیه على وظائف الصلاه القلبیه، ص 110.
2- ر.ک: حضور قلب در نماز، ص 54.
3- وسائل الشیعه، ج 4 ا ص 981.
4- همان.