در نظر حکیمان نفس از قوای متعددی برخوردار است. این قوا از جهت کلی به قوای ادراکی و حرکتی تقسیم میشوند. قوای ادراکی نیز به دو بخش کلی قوای ادراکی باطنی و حواس ظاهری تقسیم میگردند. قوای ادراک باطنی هم به قوای متعدد؛ مانند قوهی متخیله، حافظه، خیال و عاقله تقسیم میشود. برای اطلاع بیشتر پاسخ: 32002(وهم و خیال در فلسفه و روایات)، را مطالعه کنید.
در نظر حکیمان اگر قوهی عاقله درست به کار گرفته شود دچار خطا و اشتباه نمیشود؛ زیرا قوهی عاقله در صورت بهره برداری صحیح به عقل فعال وصل میگردد و علوم و معارف را از او دریافت میکند. خطا و اشتباه در حیطه عقل خالص راه ندارد. شیطان نیز در حیطه عقل خالص نمیتواند نفوذ کند. خطا و اشتباه در دیگر نیروهای ادراکی مانند قوهی متخیله یا حواس ظاهری رخ میدهد و شیطان نیز در قوای دیگر(غیر عقل) میتواند نفوذ کند. البته گاهی برخی مطالب به صورت عقلی ارائه میگردد، ولی با دقت معلوم خواهد شد آنچه به صورت استدلال عقلی ارائه شده بود، آمیخته با دریافتهای قوه متخیله یا قوای دیگر بوده است. برای اطلاع بیشتر در این باره پاسخهای 11343(عقل چیست)و 227(عقل و گسترهی فعالیت آن) را مطالعه کنید.
در نظر حکیمان اگر قوهی عاقله درست به کار گرفته شود دچار خطا و اشتباه نمیشود؛ زیرا قوهی عاقله در صورت بهره برداری صحیح به عقل فعال وصل میگردد و علوم و معارف را از او دریافت میکند. خطا و اشتباه در حیطه عقل خالص راه ندارد. شیطان نیز در حیطه عقل خالص نمیتواند نفوذ کند. خطا و اشتباه در دیگر نیروهای ادراکی مانند قوهی متخیله یا حواس ظاهری رخ میدهد و شیطان نیز در قوای دیگر(غیر عقل) میتواند نفوذ کند. البته گاهی برخی مطالب به صورت عقلی ارائه میگردد، ولی با دقت معلوم خواهد شد آنچه به صورت استدلال عقلی ارائه شده بود، آمیخته با دریافتهای قوه متخیله یا قوای دیگر بوده است. برای اطلاع بیشتر در این باره پاسخهای 11343(عقل چیست)و 227(عقل و گسترهی فعالیت آن) را مطالعه کنید.