آیا حقیقت دارد علی شاهرگ مردانی را برید و بمانند مرغان، آنان را در بیابان رها کرد تا با شکنجه بمیرند؟

در تعدادی از کتاب ها، مطالبی وجود دارد که تلاش شده با استفاده از آن، پیامبر (ص) و امام علی (ع) را انسان­هایی خشن و بی رحم نشان دهند. یکی از این نقل ها که در فضای مجازی نیز شایع است، همین متنی است که در پرسش ذکر شده و ما آن را بررسی می کنیم:

1. این متن، در منابع تاریخی و روایی موثق ذکر نشده است. بنابر این دانستن این متن به عنوان روایت و عین واقعیت، امری دروغ و خلاف واقع است، و بنابر این که کتاب مذکور این متن را نقل کرده باشد، نیز نمی توان آن را قبول کرد؛ زیرا این کتاب، به هیچ وجه منبع دسته اول و قابل استنادی نیست و نمی توان به آن استناد کرد.

2. در متن این روایت تضادهایی وجود دارد که اعتبار متن را زیر سؤال می برد؛ زیرا وقتی که شاهرگ زده شود، دیگر رها کردن و شکنجه کردن بی معنا است؛ به دلیل این که یکی از راحت ترین و سریع ترین راه کشتن، قطع کردن شاهرگ است، از این رو در اسلام برای حلال کردن گوشت حیوان باید به طریق خاصی از جمله بریدن گلو که سبب قطع شدن شاهرگ است، آن را کشت. بنابر این، زدن شاهرگ با شکنجه کردن، همخوانی ندارد. همچنین با زدن شاهرگ، رها کردن نیز بی معنا است؛ زیرا با قطع شاهرگ، شخص لحظاتی بیشتر زنده نمی ماند، برخلاف کسی که شکمش پاره شده و مدت بسیاری طول می کشد تا بمیرد. لذا، الفاظ اغراقی “رهاکردن” و “شکنجه کردن” تعبیر صحیحی نیستند.

3. آنچه از این متن به دست می آید، این است که این تعابیر برای اغراق در شجاعت امام علی (ع) بوده که توسط نویسنده، استفاده شده است. حال بر فرض این که بگوییم این داستان واقعیت دارد، می توان حدس زد که اصل داستان این گونه بوده که علی (ع) در جنگ یا نبردی، با دشمن درگیر می شود و بنابر اقتضای جنگ، طرف مقابل را با شمشیر زده و در اثر این ضربت، شاهرگ طرف مقابل بریده می شود، سپس امام به ادامه نبرد می پردازد و آن شخص یا اشخاص، بعد از لحظاتی می میرند. در این داستان عمل امام مخالف اخلاق و رأفت انسانی نبوده و اقتضای جنگ نیز این عمل را می طلبد و تعابیر موجود در متن کتاب (بر فرض واقعیت داشتن) از ذهن نویسنده کتاب بوده که در مقام اغراق گفته شده و واقعیت خارجی ندارد. علاوه بر اینها، تعبیر “مرغان نیم بسمل” نیز اغراقی بودن متن را تأیید می کند.