آیا در روایات شیعی اجازه داده شده است انسان هنگام نماز، کنیز خود را در آغوش بگیرد؟!

روایت مورد اشاره در پرسش ناظر به در آغوش گرفتن فرزند هنگام نماز است، نه در آغوش‌گرفتن کنیز:

«عَنْ مِسْمَعٍ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا الْحَسَنِ ع فَقُلْتُ أَکُونُ أُصَلِّی فَتَمُرُّ بِی جَارِیَةٌ فَرُبَّمَا ضَمَمْتُهَا إِلَیَّ قَالَ لَا بَأْسَ».[1]

فردی به نام مسمع نقل می‌کند که از امام کاظم(ع) پرسیدم که در حال نماز هستم و دخترکی از کنارم عبور می‌کند و گاهی او را در آغوش می‌گیرم. امام فرمود: اشکالی ندارد.

گفتنی است؛ واژه‌ی «جاریه» در لغت علاوه بر معنای کنیز به معنای دختر بچه هم آمده است.[2] بر این اساس، اگر دخترکی هنگام نماز پدرش نزدیک او شده و پدر هم او را در آغوش کشیده و یا دستی به سرش بکشد، اشکالی نداشته و موجب بطلان نماز نخواهد شد. اما اگر زن بزرگسالی هنگام نماز در روبرویش باشد باید با اشاره او را تشویق کند که آن‌جا را ترک کند، چنان‌که در حدیث دیگری از همان امام آمده است:

«عَنْ عَلِیِّ بْنِ جَعْفَرٍ عَنْ أَخِیهِ قَالَ: سَأَلْتُهُ عَنِ الرَّجُلِ یَکُونُ فِی صَلَاتِهِ هَلْ یَصْلُحُ أَنْ تَکُونَ امْرَأَةٌ مُقْبِلَةً بِوَجْهِهَا عَلَیْهِ فِی الْقِبْلَةِ قَاعِدَةً أَوْ قَائِمَةً قَالَ یَدْرَؤُهَا عَنْهُ فَإِنْ لَمْ یَفْعَلْ لَمْ یَقْطَعْ ذَلِکَ صَلَاتَهُ»؛[3] علی بن جعفر از برادرش امام کاظم(ع) پرسید: فردی در حال نماز است، آیا جایز است خانمی روبروی او ایستاده یا نشسته باشد؟ امام فرمود: با اشاره به او بفهماند که از مقابلش کنار برود، اما اگر کنار نرفت، نمازش اشکال ندارد.

با توجه به این روایات، آنچه هنگام نماز بر آن تأکید شده، توجه خاص نمازگزار به خدا است، اما اگر مواردی پیش آمد که منافاتی با اصل نماز نداشت، نماز را باطل نمی‌کند. و در آغوش‌گرفتن کردن فرزند خردسال نیز در همین راستا قابل ارزیابی است.

[1]. شیخ طوسی، تهذیب الاحکام، محقق، موسوی خرسان، حسن، ج‏2، ص 329، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، 1407ق.

[2]. ر. ک: ابن درید، محمد بن حسن،‏ جمهرة اللغة، ج 2، ص 1040، بیروت، دار العلم للملایین‏، چاپ اول، 1988م‏.

[3]. شیخ حرّ عاملی، وسائل الشیعة، ج 7، ص 279، قم، مؤسسه آل البیت(ع)، چاپ اول، 1409ق.