بر اساس گزارش برخی منابع تاریخی، یکی از افرادی که توانست روز عاشورا در مکتب انسانساز امام حسین(ع) به فیض شهادت برسد، و نام خود را در میان شهدای کربلا ثبت نماید، قاسم بن بشر ازدی است.[1]
از سوی دیگر در زیارت ناحیه که نام شهدا در آن ذکر شده است، از شهیدی به نام قاسم بن حبیب از قبیله ازد نام برده شده است: «السَّلَامُ عَلَى قَاسِمِ بْنِ حَبِیبٍ الْأَزْدِی»،[2] و نامی از قاسم بن بشر در آن زیارت مشاهده نمیشود، از این رو میتوان این احتمال را داد که این هر دو نام متعلق به یک نفر باشد. به هر حال در منابع کهن، تنها نامی از این شهید برده شده و بیش از آن به توضیحاتی در مورد ایشان پرداخته نشده است.
البته در برخی مقتلهای معاصر – بدون استناد به منبع معتبر – گفته شده است که قاسم به همراه سپاه عمر بن سعد از کوفه خارج شد و در کربلا به سپاه امام(ع) پیوست و همواره همراه آنحضرت(ع) بود و در روز عاشورا در حملات اول به شهادت رسید.[3]
[1]. رسان، فضیل بن زبیر، تسمیة من قتل مع الحسین ع، ص 156، قم، آل البیت ع، چاپ دوم، 1406ق؛ محلی، حمید بن احمد، الحدائق الوردیة فی مناقب الأئمة الزیدیة، مصحح، محطوری، مرتضی بن زید، ج 1، ص 212، صنعا، مکتبة بدر، چاپ اول، 1423ق.
[2]. ابن مشهدی، محمد بن جعفر، المزار الکبیر، محقق، مصحح، قیومی اصفهانی، جواد، ص 494، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ اول، 1419ق.
[3]. سماوی، شیخ محمد بن طاهر، ابصار العین فی أنصار الحسین(ع)، ص 186، قم، دانشگاه شهید محلاتی، چاپ اول، 1419ق.