در بسیاری از منابع به مکانی به نام «دکة القضاء» اشاره شده که در میان مسجد کوفه قرار داشت و برخی در توصیف آن نوشتهاند که این مکان در جایگاهی قرار دارد که هیچ سایهبانی بر روی آن نیست.[1] عنوان «دکة القضاء» و در کنار آن «دکة الطست» از گذشته برای این مکان مورد استفاده قرار میگرفت[2] و از نوشتارهای موجود در سدههای مختلف تاریخی برمیآید که هم این نام و هم جایگاه آن، همان چیزی است که امروزه وجود دارد. [3]
با توجه به آنچه گفته شد، توضیحاتی را در این زمینه ارائه میکنیم:
1. از امام علی(ع) قضاوتهای بسیاری حتی در زمان پیامبر(ص) نقل شده است.[4] بر این اساس، جایگاه قضاوت امام منحصر در این مکان نبوده است.
2. امام علی(ع) در این مکان، علاوه بر قضاوت به امور دیگری نیز میپرداخت، چنانکه در روایتی میخوانیم: «حضرتشان بر دکة القضاء نشسته بود که مردی به نام صفوان بن اکحل نزد او آمده و گفت: من از شیعیان شما هستم و گناهانی انجام دادهام و میخواهم با نشان دادن راه بخشش مرا پاک گردانی…».[5]
3. مسجد کوفه از جمله اماکن مقدس اسلامی به شمار میآید که نمادها و مزارهای مختلفی در داخل و پیرامون آن وجود دارد که برای بیشتر آنها – از جمله همین دکة القضاء – اعمال مشخص و معیّنی در منابع ذکر شده است.[6]
4. مسئلهای در منابع فقهی مورد بررسی قرار گرفته که آیا انجام قضاوت در مسجد کراهت دارد یا نه؟ برخی از فقها از وجود چنین مکانی در مسجد کوفه - که در آنجا امام به قضاوت میپرداخت – برداشت کردهاند که قضاوت در مسجد کراهتی ندارد.[7]
با توجه به آنچه گفته شد، توضیحاتی را در این زمینه ارائه میکنیم:
1. از امام علی(ع) قضاوتهای بسیاری حتی در زمان پیامبر(ص) نقل شده است.[4] بر این اساس، جایگاه قضاوت امام منحصر در این مکان نبوده است.
2. امام علی(ع) در این مکان، علاوه بر قضاوت به امور دیگری نیز میپرداخت، چنانکه در روایتی میخوانیم: «حضرتشان بر دکة القضاء نشسته بود که مردی به نام صفوان بن اکحل نزد او آمده و گفت: من از شیعیان شما هستم و گناهانی انجام دادهام و میخواهم با نشان دادن راه بخشش مرا پاک گردانی…».[5]
3. مسجد کوفه از جمله اماکن مقدس اسلامی به شمار میآید که نمادها و مزارهای مختلفی در داخل و پیرامون آن وجود دارد که برای بیشتر آنها – از جمله همین دکة القضاء – اعمال مشخص و معیّنی در منابع ذکر شده است.[6]
4. مسئلهای در منابع فقهی مورد بررسی قرار گرفته که آیا انجام قضاوت در مسجد کراهت دارد یا نه؟ برخی از فقها از وجود چنین مکانی در مسجد کوفه - که در آنجا امام به قضاوت میپرداخت – برداشت کردهاند که قضاوت در مسجد کراهتی ندارد.[7]