آیا شیطان قبلا ملک بوده است؟

احتمالا این سوال شما ناظر به پرسش و پاسخ زیر است.
سوال: آیه سی سوره بقره می فرماید: (اذ قال للملئکه اسجدوا) ابلیس که ملک نبود, پس چرا خداوند به او امر کرد؟
پاسخ: J}مفسران در توجیه این مطلب چند نکته را متذکر شده اند که به اختصار بیان مى کنیم:
1- طبق نظر برخى از صاحبان فکر، در حالى به فرشتگان خطاب شد که در جایگاه خاصى (جایگاه قدس) مشغول تسبیح و تنزیه بودند و شیطان نیز، در میان آنان مشغول تنزیه خدا بود. خطاب الهى به گونه اى بود که همه آنان را که در آن جایگاه قرار داشتند شامل مى شد(علامه طباطبایى، تفسیر المیزان، ج 1 ص 238)
2- توجیه دیگر این است که ابلیس در کنار ملائکه، امر ویژه اى داشته است ؛ چنان که ظاهر آیه بر آن گواهى مى دهد ما منعک الا تسجد اذ امرتک ؛ M}چه چیز تو را از سجده بر آدم، آنگاه که امر کردم، باز داشت؟{M)، (سوره اعراف، آیه 12).
شیطان نیز وجود این امر را پذیرفت و در مقام اعتذار بر آمد، (سبحانى، جعفر: منشور جاوید، ج 11، ص 67، انتشارات مؤسسه امام صادق(ع)).
3- نظر دیگر این است که ابلیس به سبب بسیارى عبادت، در زمره فرشتگان به حساب مى آمد. ملائکه نیز خیال مى کردند که او از خود ایشان است خطاب نیز چنان پس که گویى ابلیس مشمول این خطاب بود و خودش هم مى دانست که مشمول این خطاب است،(مصباح یزدى، محمد تقى، معارف قرآن، ص 299، نشر مؤسسه امام خمینى(ره)، سال 1378).
نتیجه این که هر چند شیطان ازملایک نبود اما در حکم یعنى امر به سجده بر آدم با آنان شریک بوده است.