آیا علم شمشیر دو دم است یا سوء استفاده از علم به علت جهل است؟

علم دارای معانی و کاربردهای متعدد است؛ به نظر می رسد در این پرسش این معانی در هم آمیخته و اشتباهاً به جای یکدیگر به کار گرفته شده است؛ زیرا مقصود از علمی که ممکن است مورد سوء استفاده قرار گیرد علوم مدون و رایج است؛ این علوم هر چند از آن جهت که علم است نور نیز هست ولی نور نیز ممکن است مورد استفاده سوء قرار گیرد اما علمی که امکان استفاده سوء از آن نیست، این علوم رایج نیست بلکه حقیقتی است که در اثر طهارت نفس و منزه داشتن آن از آلودگی ها از سوی خداوند به انسان افاضه و عطا می شود؛ و این علم از آن رو که در اثر ارتباط وجودی با خداوند به دست می آید نور خالص است که فقط خیر دارد و شر ندارد. به هر حال باید دقت نمود که علوم متعارف نور خالص نیستند و قابلیت این را دارند که مورد استفاده سوء قرار گیرند  ولی علمی که نور محض است امکان استفاده سوء از آن نیست.

نکته مهم این است که جهل دو معنا دارد یکی به معنای مقابل علم و دیگری به معنای مقابل عقل. اگر مراد ما از جهل معنای دوم باشد می توان کار اشخاصی را که به علم خود از روی متابعت شهوت عمل نمی کنند جاهلانه دانست و گفت که این جاهلان افرادی اند که علم را مورد سوء استفاده قرار داده اند.