آیا فرد جهنمی همیشه در جهنم است یا پس از عذاب به بهشت وارد می شود؟ آیا این نوعی تکامل است؟

حقیقت براساس آیات و روایات آن است که اگر آدمی در مجموع رو به خدا داشته و خداخواه است، مؤمن است و دوستدار حضرت رسول اکرم(ص) و اهل بیت(ع) می باشد ولی در اینجا خود را از آلودگی ها وتعلقات پاک نساخت، در قیامت با عذاب ها و فشارها روبروست و به طبق اعلای جهنم می رود که اگر به باطنش روی، بهشت خواهد بود نه این که هر چه به عمقش بروی بدتر باشد. جهنم اسفل السافلین است که عمقش نهایت نداشته و برای جهنمیان است که راه گریزی از آن ندارند. شخص مؤمن ولی در عین حال گناهکار در این جهنم موقت که موقفی برای اهل بهشت می باشد و باطنش نور و رحمت است مدتی قرار خواهد گرفت تا بدین عذاب ها تطهیر شود و به عالم نور قدم بگذارد، (نگا: بحارالانوار، ج 8، صص 353 – 352، روایت 2). براساس روایتی که از امام صادق(ع) نقل شده است، انسان ها در قیامت سه دسته اند. یک دسته انسان هایی اند که در عالم حشر در آن هنگام که مردم درگیر مواقف و عوالم حشرند، تحت سایه خداوند و در جوار قرب حقند و نیاز به طی آن عوالم و مواقف ندارند چون آن مراحل را در این دنیا پشت سر گذاشتند. گروهی دیگر انسان هایی اند که باید از حساب و عذاب بگذرند که از جمله آن جهنم موقت است تا پس از پس تطهیر و تسویه در عالم قیامت به خدا برسند و عده ای دیگر انسان هایی اند که چون مجموع وجودشان رو به غیر خدا داشته و در حال فرار از خدا بوده اند به قعر جهنم فرو خواهند رفت، (همان، ج 7، ص 183، روایت 31). بنابراین عده ای مستقیم وارد بهشت و بهشت ها می شوند، عده ای پس از گذر از مواقف ها و از جمله جهنم موقت وارد بهشت می گردند و عده ای نیز در جهنم جاودانه خواهند بود.