پاسخ اجمالی
از امام صادق(ع) در مورد فروش سلاح و تجهیزات نظامی به دو گروه باطلی که در حال ستیز و نبرد با هم هستند، سؤال شد! امام فرمود: وسائل دفاعی؛ مانند زره، پوتین و مانند آن (سپر، کلاهخود و …) را به آنها بفروشید:
«أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدٍ، عَنْ عَلِیِّ بْنِ الْحَکَمِ، عَنْ هِشَامِ بْنِ سَالِمٍ، عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ قَیْسٍ، قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع عَنِ الْفِئَتَیْنِ تَلْتَقِیَانِ مِنْ أَهْلِ الْبَاطِلِ، أَبِیعُهُمَا السِّلَاحَ؟ فَقَالَ: «بِعْهُمَا مَا یَکُنُّهُمَا: الدِّرْعَ وَ الْخُفَّیْنِ وَ نَحْوَ هذَا».[1]
این روایت در برخی از منابع معتبر؛ مانند «کافی» و «تحف العقول» وجود داشته و کتابهایی؛ مانند «روضة المتقین»[2] و «مرآة العقول»[3] نیز آنرا روایتی صحیح ارزیابی کردهاند.
این روایت با معیارهای اخلاقی نیز همخوان است؛ چرا که از نظر انسانی و اسلامی تا هر اندازه که ممکن باشد باید تلاش کرد تا از خونریزی بیهوده جلوگیری شود. در همین راستا – حتی بدون وجود هیچ روایتی – میتوان قضاوت کرد که فروش ابزار آلات تدافعی بهتر از فروش تجهیزات نظامی تهاجمی است.
از طرفی فروش سلاحهای تهاجمی به کفار و انباشت اینگونه سلاحها توسط آنان ممکن است این خطر را به دنبال داشته باشد که آنان بعد از پایان جنگ به مسلمانان حملهور شوند.
«أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدٍ، عَنْ عَلِیِّ بْنِ الْحَکَمِ، عَنْ هِشَامِ بْنِ سَالِمٍ، عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ قَیْسٍ، قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع عَنِ الْفِئَتَیْنِ تَلْتَقِیَانِ مِنْ أَهْلِ الْبَاطِلِ، أَبِیعُهُمَا السِّلَاحَ؟ فَقَالَ: «بِعْهُمَا مَا یَکُنُّهُمَا: الدِّرْعَ وَ الْخُفَّیْنِ وَ نَحْوَ هذَا».[1]
این روایت در برخی از منابع معتبر؛ مانند «کافی» و «تحف العقول» وجود داشته و کتابهایی؛ مانند «روضة المتقین»[2] و «مرآة العقول»[3] نیز آنرا روایتی صحیح ارزیابی کردهاند.
این روایت با معیارهای اخلاقی نیز همخوان است؛ چرا که از نظر انسانی و اسلامی تا هر اندازه که ممکن باشد باید تلاش کرد تا از خونریزی بیهوده جلوگیری شود. در همین راستا – حتی بدون وجود هیچ روایتی – میتوان قضاوت کرد که فروش ابزار آلات تدافعی بهتر از فروش تجهیزات نظامی تهاجمی است.
از طرفی فروش سلاحهای تهاجمی به کفار و انباشت اینگونه سلاحها توسط آنان ممکن است این خطر را به دنبال داشته باشد که آنان بعد از پایان جنگ به مسلمانان حملهور شوند.
[1]. کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، آخوندی، محمد، ج 9، ص 641، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، 1407ق؛ ابن شعبه حرانی، حسن بن علی، تحف العقول عن آل الرسول ص، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، ص 374، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ دوم، 1404ق.
[2]. مجلسی اول، محمد تقی، روضة المتقین فی شرح من لا یحضره الفقیه، محقق، مصحح، موسوی کرمانی، سید حسین، اشتهاردی، علیپناه، طباطبائی، سید فضل الله، ج 6، ص 485، قم، مؤسسه فرهنگی اسلامی کوشانپور، چاپ دوم، 1406ق.
[3]. مجلسی دوم، محمد باقر، مرآة العقول فی شرح أخبار آل الرسول ع، محقق، مصحح، رسولی، سید هاشم، ج 19، ص 70، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ دوم، 1404ق.