آیا لقمان پیامبر بود؟

در قرآن دلیل صریحی بر اینکه او پیامبر بوده است، یا یک فرد حکیم ، وجود ندارد، ولی لحن قرآن در مورد لقمان نشان میدهد، که او پیامبر نبود، زیرا در مورد پیامبران سخن از رسالت و دعوت به سوی توحید و مبارزة با شرک و انحرافات محیط و عدم مطالبه اجر و پاداش و نیز بشارت و اندرز در برابر امّتها معمولاً دیده میشود، در حالی که در مورد لقمان هیچیک از این مسائل ذکر نشده ، و تنها اندرزهای او که به صورت خصوصی با فرزندش بیان شده (هر چند محتوای آن جنبه عمومی دارد) آمده است و این گواه بر این است که او تنها یک مرد حکیم بوده است .در حدیثی از پیامبر گرامی چنین نقل شده: «حَقَّاً اَقُولُ لَمْ یَکُنْ لَقُمانَ نَبیاً وَلکِنْ کانَ عَبْداً کَثیر الْتَفَکُّرِ ، حَسَن الْیَقیِنِ ، اَحَبَّ اللهُ فَاَحَبَّهُ و مَنَّ عَلَیه بِالْحِکَمَةِ …؛ به حق می گویم که لقمان پیامبر نبوده، ولی بنده‌ای بود که بسیار فکر می‌کرد، ایمان و یقینش عالی بود، خدا را دوست می‌داشت و خدا نیز او را دوست داشت ، و نعمت حکمت به او ارزانی فرمود… ».
در بعضی از تواریخ (قصص قرآن در شرح حال لقمان) آمده که لقمان غلامی سیاه از مردم سودان مصر بود و با وجود چهره نازیبا ، دلی روشن و روحی مصفّا داشت ، او از همان آغاز به راستی سخن می گفت و امانت را به خیانت نمی آلود، و در اموری که مربوط به او نبود دخالت نمی کرد.
بعضی از مفسّران احتمال نبوت او را داده‌اند، ولی چنانکه گفتیم هیچ دلیلی بر آن نیست، بلکه شواهد روشنی بر ضد آن داریم(تفسیر،17/44)
اخلاق اسلامی ج 1، اکبر خادم الذاکرین