آیا مالی که زکات به آن تعلق گرفته است، خمس نیز تعلق می گیرد؟ به چه چیزی زکات تعلق می گیرد؟ بین زکات و خمس چه تفاوتی وجود دارد؟

چیزهایى که زکات به آنها تعلق مى‏گیرد اگر بعد از دادن زکات آنها از مخارج سال زیاد بیاید باید خمس آنها را بدهد.[1]

زکات به  نه چیز تعلق می گیرد؛اوّل: گندم. دوم: جو. سوم: خرما. چهارم: کشمش. پنجم: طلا. ششم: نقره.[2] هفتم: شتر. هشتم: گاو. نهم: گوسفند و اگر کسى مالک یکى از این 9 چیز باشد، با شرایطى باید مقدارى که معیّن شده به یکى از مصرفهایى که دستور داده‏اند برساند.[3]

پس اگر اموال شخصی از این موارد باشد با در نظر گرفتن شرایط آن باید زکاتش را بدهد ولی اگر دارائی های شخصی غیر از این موارد بیان شده باشد با در نظر گرفتن دیگر شرایط، خمس به آن تعلق می گیرد.

از جمله فرق های دیگر زکات با خمس این است که زکات به فقیران سادات هاشمی تعلق نمی گیرد،[4] بر عکس خمس که نیمی از آن مخصوص سادات فقیر هاشمی است.[5]

کسی که زکات بر او واجب است می تواند زکاتش را به فقیران نزدیک و خویشاوند خود بدهد ولی انسان نمى‏تواند مخارج کسانى را که مثل اولاد، خرجشان بر او واجب است از زکات بدهد.[6] از جمله موارد دیگر مصرف زکات، پرداخت آن به کسانی است که  از طرف امام علیه السلام یا نایب امام مأمور است که زکات را جمع و نگهدارى نماید و به حساب آن رسیدگى کند و آن را به امام علیه السلام یا نایب امام یا فقرا برساند. اصولاً پرداخت زکات ربطی به پرداخت مالیات ندارد. معمولاً مالیات را هر حکومتی برای مخارج جاری خود وضع می کند.