خانه » همه » مذهبی » آیا می توان در اموال صغیر بدون رضایت آنان تصرف کرد؟

آیا می توان در اموال صغیر بدون رضایت آنان تصرف کرد؟

ابتدا شایسته است چند اصطلاح برای شما شرح داده شود:

 

1-در تعریف صغیر فقهای محترم این گونه فرموده اند: صغیر به شخصی گفته می شود که به حد بلوغ نرسیده باشد . چنین شخصی صلاحیت تصرف در اموال خود مانند بیع[1]، صلح، هبه(بخشیدن)، قرض دادن و عاریه دادن را ندارد. اگرچه این امور واقعاً به نفعش باشد و طفل صغیر در نهایت رشد و تمییز باشد.»[2]

 

2- ولایت تصرف در مال طفل و اداره شؤون وی به عهده پدر و جد پدری وی است. اگر این دو نباشند هر کس که آن دو (پدر و جدر پدری)به عنوان قیم (سرپرست) تعیین و وصیت کرده باشند،  اگر وصی نباشد، ولایت بر اطفال صغیر بر عهده حاکم شرع است، اما مادر، جد مادری، برادر، عموها و دایی ها (در صورت عدم وصیت پدر و جدر پدری یا تعیین آنها از سوی حاکم شرع) هیچ ولایتی ندارند. و در صورت نبود حاکم، ولایت بر آنان به عهده مؤمنان عادل است.[3]

 

3- ولی و قیم صغیر باید با میانه روی از مال صغیر برای خود صغیر خرج کنند؛ نه به صورت اسراف و نه با تنگ نظری[4] که در صورت اسراف ضامن هستند.

 

اما در مورد سؤال شما باید چند نکته را رعایت کنید:

 

1- اگر مادرتان (به واسطه وصیت پدر یا جد پدری یا تعیین از سوی حاکم شرع) قیم باشد، تصرفات ایشان در صورتی که به مصلحت بچه ها باشد کاملاً شرعی است و چه بسا اموری را در نظر دارد که به مصلحت خانواده باشد.

 

2- اگر مادر شما قیم نباشد،یا تصرفات وی به نظرتان به مصلحت اطفال نباشد؛ باید با کمال احترام و به طور منطقی این امر را با مادرتان در میان بگذارید. دقت کنید که مسائل را به گونه ای مطرح نکنید که بی احترامی به ایشان تلقی شود.

 

3- توجه داشته باشید که ممکن است مادر شما نیز از اموال پدرتان، اموالی را به ارث برده باشد که حق تصرف در آنها را دارد و چه بسا هزینه های دایی تان را از آن اموال تأمین و پرداخت می کند.

 

4- در هر صورت شما را به رعایت حق مادر و احترام به وی توصیه می کنیم؛ زیرا امام صادق (علیه السلام)
 خوبی کردن در حق پدر و مادر را مانند جهاد و نماز اول وقت از بالاترین اعمال برشمردند[5].

 

 

[1] وسیلة النجاة (مع حواشی الإمام)، ص 483، مسئله 1.

[2] البته امام خمینی ره در تعلیقه خود می گویند: نفوذ بیعه فی الأشیاء الغیر الخطیرة لا یخلو من قوّة؛ یعنی صحت بیع اطفال در اشیای کم ارزش خالی از قوت نیست.

3] ولایة التصرّف فی مال الطفل و النظر فی مصالحه و شؤونه لأبیه و جدّه لأبیه، و مع فقدهما للقیّم من أحدهما؛ و هو الذی أوصى‏ أحدهما بأن یکون ناظراً فی أمره، و مع فقد الوصیّ یکون الولایة و النظر للحاکم الشرعی. و أمّا الامّ و الجدّ للُامّ و الأخ فضلًا عن الأعمام و الأخوال فلا ولایة لهم علیه بحال. نعم الظاهر ثبوتها لعدول (2) المؤمنین مع فقد الحاکم.وسیلة النجاة (مع حواشی الإمام)، ص: 484.

[4]همان.

[5]عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ (ع) قَالَ قُلْتُ أَیُّ الْأَعْمَالِ أَفْضَلُ قَالَ الصَّلَاةُ لِوَقْتِهَا وَ بِرُّ الْوَالِدَیْنِ وَ الْجِهَادُ فِی سَبِیلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ  کلینی، اصول کافی،ج 2،ص 159.

دیدگاهتان را ثبت کنید

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد