آیه ولایت-معنای اولی الامر

تفسیرهاى مختلفى در مورد «اولى الامر» در این آیه انجام گرفته است؛ از جمله: 1. عموم مفسران شیعه «اولى الامر» را بر حسب روایات مأثور و بر حسب قرینه هاى موجود در آیه، به ائمه معصومین(ع) تفسیر کرده اند؛ زیرا در آیه شریفه اولی الامر به صورت مطلق آمده و لازمه اطلاق مطلق از یک فرد ، معصوم بودن آن است زیرا در صورت احتمال گناه و خطا ، دستور به اطاعت موجب گمراهی فرد خواهد شد که بر حکیم قبیح است و روایات متعددى دلالت دارد که «اولى الامر» امامان معصوم(ع) مى باشند. حضرت رسول(ص) در پاسخ به این سؤال مى فرماید: «ایشان جانشینان من و امامان معصوم(ع) مى باشند».تفسیر المیزان، ج 4، ص 408. پس منظور از «اولى الامر» در آیه شریفه، کسانى اند که همانند پیامبر(ص) معصوم بوده و هرگز خطا یا گناهى از آنان سرنمى زند؛ یعنى، همان امامان دوازده گانه. بنابراین «اولى الامر» اولاً و بالذات حتى در زمان غیبت نیز خود امام زمان(عج) مى باشند.
2. اهل سنت آن را به مطلق امیر و حاکم تفسیر کرده اند.سیوطى، جلال الدین، الدرالمنثور، ج 2، ص 176.
3. برخى گفته اند: «اولى الامر» شامل حاکمان راستین است و لذا آیه شریفه دلالت بر لزوم تبعیت از فقهاى جامع شرایط دارد که منصوب از سوى امام معصوم اند. این تفسیر مورد قبول برخى از متفکران شیعى قرار گرفته است.اندیشه هاى فقهى سیاسى امام خمینى، ص 174.
بنا بر تفسیر دوم و سوم، «اولى الامر» به طور مستقیم شامل «ولایت فقیه» نیز مى شود. بنا بر تفسیر اول هر چند این آیه، به صورت مستقیم شامل ولى فقیه نمى شود؛ ولى با واسطه، اطاعت از ولى فقیه را نیز واجب مى داند؛ زیرا براساس احادیث و روایات متعدد، ولى فقیه در زمان غیبت امام معصوم(ع) از طرف آن بزرگواران براى رهبرى و اداره جامعه اسلامى منصوب شده است. در توقیع شریف از جانب امام زمان(عج) آمده است: «اما الحوادث الواقعه فارجعوا الى رواه حدیثنا فانهم حجتى علیکم و انا حجه الله علیهم».