نیما شایان، نایب دبیر مجمع صنفى دانشگاههاى تهران با ابراز نگرانى نسبت به شیوع سیستمهاى هرمى یا network marketing در دانشگاهها به ویژه خوابگاههاى دانشجویى، به خبرنگار صنفى آموزشى خبرگزارى دانشجویان ایران، گفت: متصور نبودن آینده کارى، وضعیت اقتصادى پایین نخبگان دانشجویى، هزینههاى بسیار بالاى زندگى در شهرهاى بزرگ براى دانشجویان خوابگاهى، استفاده نکردن از پتانسیلهاى دانشجویى در طرحهاى بزرگ ملى در ابعاد مختلف و فضاى ضعیف علمى پژوهشى در دانشگاهها، باعث شده تا عدهاى از دانشجویان از اصالت علمى – فرهنگى خود فاصله گرفته و به امید سراب زندگى بى دغدغه از سوى سران این سیستمها، تمام وقت و توان خود را جهت بارور کردن این راه صرف مىکنند.
وى افزود: حذف ترمهاى متوالى و افت تحصیلى شدید در میان دانشجویان درگیر در این سیستمها که تعدادشان کم نیز نیست، دلیلى بر این ادعاست.
شایان، اشتغالزایى کم از طرف دولت براى دانش آموختگان و نخبگان کشور را دلیلى براى کشیده شدن آنان به سمت اینگونه سیستمهاى بازاریابى غیر علمى عنوان کرد و گفت: این سیستمهاى بازاریاى هرممى مانند گلدکوئیست نه تنها براى جامعه دانشجویى بلکه براى جریان فرهنگى جامعه ایران یک سم مهلک است. چرا که اگر این فعالیت غیرعلمى و غیرتولیدى فراگیر شود ضمن اینکه مقادیر هنگفتى از ثروت کشور را به صورت ارز خارج مىکند و زیانهاى جبران ناپذیرى را به بدنه اقتصادى کشور وارد مىکند، مىتواند زمینههاى افول روحیه عدالت طلبى و حق جویى را در میان دانشجویان و کلیه اقشار جامعه به وجود آورد.
وى شیوع گلدکوئیست در ایران را گونهاى از فاجعه اقتصادى در کشور عنوان کرد و گفت: در این عرصه بیش از آنکه بازاریابى علمى صورت گیرد، نوعى جلب مشترى براساس نزدیکى روابط و عواطف موجود بین افراد انجام مىشود و باعث تبدیل کلیه روابط دوستانه قبلى به روابط کارى کاذب مىشود.
شایان در ادامه با بیان اینکه این سیستم بازاریابى در سال 2002 توسط یک دانشجو وارد ایران شد و به سرعت رشد کرد، گفت: هم اکنون تنها در تهران نزدیک به 300 هزار نفر عضو این شبکه خرید هستند و طبق آمار منتشره از سوى روابط عمومى دادسراى عمومى انقلاب در مهر 83 حدود 84 میلیون دلار ارز از طریق این سیستم از کشور خارج شده است.
وى با بیان اینکه این سیستم در کشورهایى مانند ایران که اقتصاد بیمارگونه دارند رسوخ پیدا کرده است، تصریح کرد: این گونه سیستمها در کشورهایى مانند ایتالیا یا انگلستان که یک مدیر ارزان قیمت در سال حدود 320 هزار دلار حقوق مىگیرد جواب نمىدهد، چرا که گلدکوئیست در حالت ایدهآل در سال حدود 260 هزار دلار سوددهى خواهد داشت.
سیستمهاى هرمى بازاریابى در دانشگاهها به اعتیاد دانشجویان تبدیل شده است
مسعود وکیلى نیا، دبیر مجمع صنفى دانشگاههاى تهران نیز با بیان اینکه فراگیر شدن این سیستمهاى هرمى بازاریابى در دانشگاهها به اولین اعتیاد دانشجویان تبدیل شده است، خاطر نشان کرد: این گونه سیستمها در بین کلیه دانشجویان و اقشار دانشگاهى چه مذهبى و یا غیر مذهبى همه گیر شده است و متاسفانه با موانع و برخوردهاى قانونى نیز روبرو نیست و حتى توجیهات شرعى و قانونى نیز براى آن مطرح مىشود.
وى در گفتوگو با ایسنا با بیان اینکه امروزه نیروهاى انسانى متخصص اولین منابع و شاخصهاى توسعه در کشورها تبدیل شدهاند، گفت: متاسفانه شیوع این سیستم در بین دانشجویان باعث درگیر شدن آنها در این سیستم و عدم بهره ورى و بکارگیرى تخصص آنها در عرصههاى علمى و تولیدى کشور شده و خواهد بود.
وى سیستمهاى هرمى بازاریابى را نوعى استثمار و قمار عنوان و خاطر نشان کرد: فعالان و اعضاى صنفى دانشجویان دانشگاههاى کشور آمادگى هرگونه همکارى براى رفع این معضلات در دانشگاهها را اعلام مىکنند.
سیستمهاى هرمى بازاریابى دغدغه اصلى بسیارى از دانشجویان شده است
در همین خصوص فراز چنگیزى دبیر اسبق شوراى صنفى دانشکده برق دانشگاه صنعتى اصفهان با بیان اینکه شیوع سیستمهاى هرمى بازاریابى باعث شده تا دغدغه اصلى دانشجویان از درس خواندن به سمت اینگونه شغلهاى کاذب تغییر جهت یابد، گفت: دستیابى به درآمدهاى زودرس و ناگهانى و توقعات بالاى دانشجویان براى اشتغال در شغلهاى پردرآمد، عامل گرایش آنان به سمت اینگونه سیستمهاى بازاریابى کاذب و غیر علمى شده است.
چنگیزى در خاتمه گفتوگو با ایسنا خاطر نشان کرد: در این راستا برگزارى جلسات آموزشى و کارگاههاى آموزشى از سوى مراکز کارآفرینى دانشگاهها براى بررسى تبعات و سایر جنبههاى اینگونه سیستمهاى هرمى بازاریابى و همچنین افزایش آگاهى دانشجویان و آشنایى آنان با سیستمهاى بازاریابى علمى درجهت رفع این معضل در دانشگاهها کشور بسیار کمک کننده خواهد بود.