ابویوسف یعقوب بن اسحاق کندی که بود؟

فلسفة اسلامی، با ابویوسف یعقوب بن اسحاق کندی معروف به «فیلسوف العرب» آغاز می شود. الکندی عرب خالص است. معاصر است با مأمون و معتصم. در اینکه آیا او، خود مترجم هم بوده است تردید کرده اند، ولی از ابومعشر بلخی شاگرد کندی نقل شده که کندی یکی از چهار مترجم درجة اول دورة اسلامی است. دورة کندی دورة ترجمه است ولی خود کندی فیلسوفی صاحب نظر و بلندقدر است. در حدود دویست و هفتاد کتاب و رساله به کندی نسبت داده شده است. ابن الندیم فهرست کتابهای او را در رشته های مختلف: منطق، فلسفه، نجوم، حساب، هندسه، طب، اصول عقاید دینی فهرست کرده است. برخی از نسخه های کتب کندی اخیراً به دست آمده و چاپ شده. معلوم می شود ارزش این فیلسوف بسیار بیش از آن است که قبلاً تصور می شد. کندی قطعاً یکی از نوابغ جهان و از ستارگان قدر اول دورة اسلامی است. برخی از اروپاییان او را یکی از دوازده چهرة عقلی تاریخ بشر که تأثیر فراوان داشته اند شمرده اند.(هانری کربن، تاریخ فلسفة اسلامی/ 199)کندی مردی خودساخته بوده است. تاریخ نشان نمی دهد که در طبقة مقدم بر او و یا در طبقة خود او فیلسوفی صاحب نظر اعم از مسلمان و غیرمسلمان وجود داشته است.
دربارة کندی همین قدر نوشته اند که در بصره و بغداد به تحصیل پرداخت و می دانیم که در آن وقت نه در بصره و نه در بغداد فیلسوفی وجود نداشته است. این است که کندی سرسلسلة حلقات فلاسفة اسلامی است، بدون آنکه خود به حلقه ای و طبقه ای دیگر وابسته باشد.
آقای تقی زاده در تاریخ علوم در اسلام و پروفسور کربن در تاریخ فلسفة اسلامی نوشته اند که کندی در رساله ای، مدت امپراطوری عرب (خلافت) را پیش بینی کرده است که مطابق (و لااقل نزدیک به واقع) درآمده است. ما در اینجا عبارت پروفسور کربن را می آوریم:
«این فیسلوف، در رساله ای مدت امپراطوری عرب را از طریق محاسباتی که هم از علوم یونانی، من جمله اخترشماری اقتباس کرده و هم از تفسیر متون قرآنی استفاده نموده مساوی 693 سال پیش بینی کرد.»(تاریخ فلسفة اسلامی/ 199.)
کندی همچنانکه فیلسوفی عالیقدر بوده، مسلمانی متصلب و پاک اعتقاد و مدافع بوده است. کتب زیادی در حمایت دین اسلام نوشته است. بعضی به اتکای برخی قرائن او را شیعه دانسته اند.(شیخ عبدالله نعمه، فلاسفة شیعه.) کندی از افرادی است که در هر مسأله ای که میان اصول اسلامی و اصول فلسفه تعارض یافته است جانب اسلام را گرفته است، چنانکه از عقیدة خاص او دربارة حدوث زمانی عالم و حشر اجساد پیداست. کندی از افرادی است که همیشه کوشا بوده است که معارف اسلامی و اصول فلسفی را با یکدیگر توفیق دهد. این همان کاری است که با کندی شروع شد و ادامه یافت. عجیب این است که برخی او را به علت این که نامش یعقوب و نام پدرش اسحاق و کنیه اش ابویوسف است، یهودی پنداشته اند و عجیب تر این که در بعضی روایات که قطعاً مجعول است، از او به عنوان کسی یاد کرده اند که در نظر داشته ردی بر قرآن مجید بنویسد.
امروز در اثر تحقیقاتی که به عمل آمده، روشن شده که اولاً ارزش علمی و فلسفی کندی بیش از آن است که قبلاً تصور می شد، ثانیاً مسلمانی پاک اعتقاد و مدافع و احتمالاً شیعه بوده است، ثالثاً به واسطة موقعیت علمی و اجتماعی محسود بوده است و نسبتهای ناروا به او، مولود آن حسادتهاست.
کندی شخصیت منحصر به فرد طبقة خودش است. شخصیتی دیگر اعم از مسلمان و غیرمسلمان که فیلسوفی صاحب نظر باشد، در طبقه و دورة او وجود ندارد. کندی در حدود 258 درگذشته است.
مجموعه آثار شهید مطهری ج14 ـ خدمات متقابل اسلام و ایران صفحه461 الی 463،شهید مطهری
به نقل از سایت تبیان