پاك و نجس بودن مواد غذايي
 

احکام نجاسات
مسئله1.خوردن و آشاميدن چيز نجس، حرام است و نيز خورانيدن عين نجس به كودكان در صورتي كه ضرر داشته باشد حرام است، بلكه اگر ضرر هم نداشته باشد، بنابر احتياط واجب بايد از آن خودداري كند.(1)
مسئله 2. اگر ميزبان در بين غذا خوردن بفهمد غذا نجس است، بايد به مهمان ها بگويد، اما اگر يكي از ميهمان ها فهميد، لازم نيست به ديگران خبر دهد، ولي چنانچه طوري با آن معاشرت دارد كه مي داند به واسطه نگفتن خود او هم نجس مي شود بايد بعد از غذا به آنان بگويد.(2)
بنابراين، اگر رستوران داران متوجه شدند غذايي نجس شده نمي توانند آن غذا را به مشتريان عرضه كنند. حتي اگر برخي از مشتريان مشغول استفاده از چنين غذايي باشند، بر ميزبان (رستوران دار و عوامل دست اندركار) واجب است به آنها اطلاع دهند و قيمت چنين غذايي را هم نبايد دريافت كند.

راه ثابت شدن نجاست
 

راه ثابت شدن نجاست آن است كه:
1-خود انسان يقين كند و اگر شك يا گمان داشته باشد، لازم نيست دوري نمايد.
2-كسي كه چيزي در اختيار اوست، بگويد آن چيز نجس است، مثلاً آشپز بگويد لوازم آشپزخانه نجس شده است.
3-دو مرد عادل بگويند چيزي نجس است و نيز يك نفر عادل هم بگويد بنابر احتياط واجب بايد اجتناب كرد.

نجاسات مواد غذايي
 

هر چند قانون كلي اسلام در اشياء پاك بودن آنهاست و همه عالم، بجز چند مورد استثنايي، همگي پاك مي باشند، ولي از آنجا كه ممكن است در تهيه مواد غذايي برخي از آنها نجس شود، آشنايي با برخي از آلودگي ها و نجاساتي كه مورد نياز مي باشد لازم مي نمايد.
مسئله 1.ادرار و مدفوع هر حيوان حرام گوشت كه خون جهنده دارد، نجس است. فضله حيوانات كوچك مانند پشه و مگس كه گوشت ندارند، پاك است.(3)
مسئله 2. فضله پرندگان حرام گوشت، نجس است.(4)
مسئله 3. گربه و موش پاك اند، ولي ادرار و مدفوع شان نجس است.(5)
سوال: اگر شك داريم كه شيئي سياه رنگ كه در غذا ديده شده فضله موش است يا نه، آيا غذا نجس است؟
جواب:در فرض شك، پاك است و تفحص لازم نيست.(6)
سوال:اگر برنج را تازه خيس كرده ايم و فضله موش در آن ديده شد، راه پاك شدن دارد، يا نه؟
جواب: اگر آب نجس به باطن برنج نفوذ نكرده، مي شود آن را آب كشيد.(7)
سوال: در فرض بالا اگر شك كنيم كه آب نجس به باطن رسيده يا نه، چه حكمي دارد؟
جواب: باطن برنج پاك است.(8)
سوال: اگر بعد از پخته شدن برنج و دم كشيدن آن، فضله موش ببينيم و ندانيم هنگام خيس كردن بوده يا بعد از پخته شدن افتاده است، چه حكمي دارد؟
جواب: اگر احتمال مي دهيد بعد از پخته شدن و تمام شدن آب برنج افتاده، همان جاي نجس و مقداري از اطراف آن را برداريد، بقيه پاك است.(9)
سوال: اگر فضله موش يا خون يا نجاست ديگري در آبگوشت و خورشت ديده شود، چه حكمي دارد؟
جواب: آب آبگوشت و خورشت نجس است ولي مواد ديگر اگر در آب نجس نجوشيده و آب نجس در آن نفوذ نكرده، با آب كشيدن پاك مي شود.(10)

پي نوشت:
 

1-توضيح المسائل امام، م 141.
2-همان، م 145، غذاي نجس را مي توان به حيوان داد. (از استفتائات امام ج2، ص 504)
3-همان، م 84.
4-همان، م85، به فتواي برخي از مراجع تقليد، پاك است.
5-همان، م83.
6-همان، م123.
7-همان، م 164.
8-همان، م 165.
9-همان، 129.
10-همان، 164.
 

منبع:نشريه روشنان، شماره12