احکام نماز ميت چيست؟

خواندن نماز ميت بر هر مسلماني (و هر کسي که در حکم مسلمان است) در صورتي که شش سال او تمام شده باشد، واجب است. نماز ميت را بايد پس از غسل کردن ميت و حنوط و کفن کردن او خواند و اگر نماز ميت پيش از اينها يا در بين اينها خوانده شود کفايت نمي کند.[1] براي کسي که مي خواهد نماز ميت بخواند، لازم نيست شرايط لازم در نماز، مانند: طهارت بدن و لباس و غيره را دارا باشد؛ يعني کسي که مي خواهد نماز ميت بخواند، لازم نيست با وضو يا غسل يا تيمم باشد و بدن و لباسش پاک باشد و اگر لباس او غصبي هم باشد اشکال ندارد. اگر چه بهتر آن است که تمام چيزهايي را که در نمازهاي ديگر لازم است رعايت کند.
آنچه در نماز ميت واجب است، عبارتند از:
1- قيام: يعني کسي که نماز ميت مي خواند بايد ايستاده نماز را به جا بياورد مگر آنکه قادر به قيام نباشد.
2- نيت و قصد قربت: يعني در موقع نيت ميت را معين نمايد و نماز را به قصد قربت بخواند.
3- استقبال قبله: کسي که بر ميت نماز مي خواند، بايد رو به قبله باشد و واجب است ميت را مقابل او به پشت بخوابانند به طوري که سر ميت به طرف راست نمازگزار و پاي او به طرف چپ نمازگزار باشد.
4- تکبيرات پنج گانه: و اين که اين تکبيرات و دعاهاي پشت سر آنها را به طوري به دنبال هم بخواند که نماز از صورت نماز خارج نشود و موالات آن حفظ گردد.[2] از ميان واجبات ذکر شده، نيت و قيام براي فرد قادر و تکبيرات رکن نماز ميت هستند و بقيه واجب ها غير رکن هستند.
نماز ميت پنج تکبير دارد؛ به اين صورت که لازم است نمازگزار پس از تکبير اول شهادتين بگويد و پس از تکبير دوم صلوات بر محمد و آل وي بفرستد و پس از تکبير سوم براي مؤمنين و مؤمنات دعا کند و بعد از تکبير چهارم براي ميت دعا نمايد و به دنبال آن تکبير پنجم را بگويد و به اين ترتيب نماز ميت اقامه مي شود. البته نمازگزار هر چه قدر در دعاهاي نماز جهد بيشتري داشته باشد، و دعا بيشتر نمايد و نمازش را با تفصيل بيشتري به جاي آورد فضيلت افزون تري خواهد داشت. با توجه به آنچه گفته شد، اگر نماز گزار پنج تکبير به ترتيب زير بگويد کافي است:
ابتدا نيت کند و تکبير اول را بگويد و پس از آن بگويد:
«اشهد ان لا اله الا الله وأن محمداً رسول الله»؛ بعد تکبير دوم را بگويد و پس از آن بگويد: «اللهم صل علي محمد وآل محمد»؛ بعد تکبير سوم را گفته و پس از آن بگويد: «اللهم اغفرللمؤمنين والمؤمنات»؛ بعد تکبير چهارم را گفته و پس از آن بگويد: «اللهم اغفر لهذا الميت» و اگر ميت زن باشد، بگويد: «اللهم اغفر لهذه الميت»؛ و به دنبال آن تکبير پنجم را بگويد.[3] نظر فقها بر اين است که هرگاه پس از دفن ميت، علم حاصل شود که نماز ميت خوانده شده اشتباه بوده است، چنانچه مدتي که موجب متلاشي شدن جسد مي شود، نگذشته باشد، نبش قبر شده و نماز اعاده مي گردد و الا بدون نبش قبر نماز بر ميت خوانده مي شود.
نکته ديگر در اقامه نماز ميت اين است که نماز ميت را مي توان به صورت انفرادي يا جماعت خواند و ديگر اين که براي چند ميت مي توان به صورت مجموع يک نماز ميت اقامه کرد که طبيعي است در اين صورت مرجع ضماير و نيت اقامه نماز را بايد به مجموع ميت ها در نظر بگيرند.