خانه » همه » مذهبی » ارتباط واجب الوجود با موجودات چگونه است در صورتی که وجودی به غیر او نیست؟

ارتباط واجب الوجود با موجودات چگونه است در صورتی که وجودی به غیر او نیست؟

مکتب اسلام با نقل و عقل قطعی که منابع اصیل آن بشمار می روند رابطه خداوند با جهان هستی را مطرح کرده است . متفکران با مراجعه با این منابع که از آن جمله قرآن است ده نوع رابطه را استنباط کرده اند که یکی پس از دیگری بطور فشرده و گذرا از نظر خواهد گذشت .
الف – رابطه احاطه : خداوند در قرآن مجید احاطه خویش بر موجودات را در چند آیه بیان نمود . در سوره فصلت آیه 54 و سوره نساء آیه 126 ، دو آیه مزبور احاطه خداوند را بر همه اشیاء یاد آور شده اند . بدین معنی که هر چه را که شیئ صدق می کند چه به اندازه یک ذره باشد یا یک میلیاردم ذره و چه مجموع جهان هستی چه مادی باشد مانند اجسام و چه غیر مادی باشد مانند اندیشه و تخیلات و چه از قبیل مجردات باشد مانند ارواح و فرشتگان خداوند بر همه آنها محیط است حال این سؤال مطرح است که احاطه بر جهان هستی احاطه علمی است یا وجودی . عده ای عقیده دارند احاطه خداوند بر جهان هستی احاطه علمی است دلیل آنها هم آیه 12 سوره طلاق است و جمعی دیگر معتقدند احاطه خدا بر جهان احاطه وجودی است .
ب- رابطه قیومی : رابطه قیومی یعنی اینکه بر پا دارنده جهان هستی خدای سبحان است . آیه 255 سوره بقره ، آیه 2 سوره آل عمران و بالاخره آیه 111 سوره طه بر این رابطه دلالت دارد.
ت- رابطه معیت : معنی این رابطه آن است که خداوند همواره با موجودات است آیه 4 سوره حدید که از نظر نیز گذشت بر این رابطه دلالت می نماید مضافا بر این رابطه معیت در نهج البلاغه ، خطبه اول نیز مطرح شده است .
ث- رابطه خالقیت و مانعیت : این نوع رابطه با واژه های گوناگونی در قرآن مجید آمده است . موجودات عالم با اراده خداوندی به وجود آمده اند و به هیچ وجه پیش از تعلق اراده الهی هستی آنان وجود نداشته است . آیه 102 سوره انعام ، آیه 2 سوره عنکبوت ، آیه 88 سوره نمل ، آیه 11 سوره روم ، آیه 117 سوره بقره ، آیه 18 سوره مائده و بالاخره آیه 19 سوره عنکبوت بر رابطه مزبور دلالت دارد .
رابطه مالکیت مطلقه : مقصود از مالکیت ، مالکیت عرفی و شرعی نیست تا در چارچوب قراردادهای اجتماعی قرار گیرد . مالکیت خداوندی از نوع اختصاصات ملکی هم نیست . مالکیت یکی از صفات او است . هستی و نیستی ، بقاء و حرکت و سکون موجودات در اختیار او است .
ح- رابطه حفظ : معنی این رابطه آن است که خداوند حافظ همه اشیاء است اینگونه نیست که تصور شود خداوند موجودات را آفریده و دست از کار کشیده و در جای خود آرمیده است . آیه 57 سوره هود . آیه 62 سوره زمر بر رابطه حفظ دلالت دارد .
چ- رابطه رب و مربوبی : این رابطه بیش از هزار مورد در قرآن ذکر شده است به همین جهت است که می توان گفت هیچ یک از انواع روابط میان جهان هستی و خداوند و نیز انسان و خداوند مانند رابطه رب و مربوبی مورد تأکید قرار نگرفته است . آیه 164 سوره انعام بر موضوع فوق دلالت دارد .
خ – رابطه عبودیت : منظور از عبودیت تسلیم محض بودن در برابر اراده و مشیت او است . این نوع عبودیت در همه موجودات وجود دارد . آیه 13 سوره مریم و آیه 82 سوره آل عمران بر رابطه عبودیت دلالت می کند .
ص- رابطه ملکوتی : این رابطه در آیه 83 سوره یسین و آیه 88 سوره مومنونآمده است .
ض- رابطه نوری : خداوند در آیات قرآن رابطه خود با انسان و جهان را با یک تشبیه بیان کرده است و آن هم آیه نور است آیه 35 سوره نور رابطه نوع دهم را بیان کرده است .
در عرفان اسلامی رابطه خداوند با اشیا و موجودات به عنوان رابطه باطن و ظاهر یک حقیقت تعریف شده است. مطابق این نظریه تمام هستی یک حقیقت وجودی بیش نیست که دارای باطن و ظاهر است. در قرآن کریم هم می خوانیم هو الظاهر و الباطن. یعنی او یک حقیقت واحدی است که دارای ظاهر و باطن است. و البته ظاهر و باطن هستی به او منتسب است. باطن هستی خدای متعال است و ظاهر آن مخلوقات و اشیا. با این تعریف مشکل وجود واحد و تکثری که میان خدا و خلق و همچنین تکثری که در خود مخلوقات هست، مرتفع می شود.
البته اگر از تعبیر خود قرآن استفاده کنیم تمام فواید را دارد بدون اینکه شائبه ای باشد.اینکه رابطه را خالق و مخلوق و به عبارت دیگر فاطر بگوییم.به این معنی که خداوند آفریننده موجودات و پدید آورنده موجودات می باشد.وجود مجرد با قدرت تام از نظر عقلی می تواند موجود مادی را بیافریند.بدون اینکه نیاز به حلول یا اتحاد باشد زیرا عالم پایین تر می باشد.
قرآن کریم
1- سوره انعام آیه 104 2- الحدید آیه 4 3- ق آیه 16 4- الاسراء آیه 70
5- الواقعه آیه 85 6- سوره الحجر آیه 29 7- سوره البقره آیه 30
http://daryabary.blogfa.com/post-331.aspx

دیدگاهتان را ثبت کنید

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد