ارث شوهر و پدر و مادر

عبدالله بن جعفر گويد:
به امام حسن عسکري × نوشتم: زني فوت کرده و شوهر و پدر و مادر او زنده است، يا جدّ او، يا جدّه او. ميراث او چگونه تقسيم مي شود؟
حضرت × نوشت:
لِزَوْجِ النِّصْفُ وَ مَا بَقِيَ فَلِلْاَبَوَيْنِ.
وَ قَدْ رُوِيَ أَيْضاً أَنَّ رَسُول اللهِ | أَطْعِمِ الْجَدَّ وَ الْجَدَّةِ اَلسُّدُسُ.
«نصف آن براي شوهر است و بقيّه براي پدر و مادر.
نيز روايت شده است که پيامبر خدا | به جدّ و جدّه يک ششم داد».[1] سهل بن زياد نيز گويد:
به امام حسن عسکري × نوشتم: مردي دو پسر داشت، يکي از آن دو درگذشت، در حالي که پسران و دختراني دارد. جدّ آنان سهم پدرشان را به آنان وصيّت کرده است. آيا در اين سهم، پسر و دختر برابر است، يا سهم پسر دو برابر دختر است؟
حضرت × نوشت:
ينْفُذُونَ وَصِيَّةَ جَدِّهِمْ کَمَا أَمَرَ، إِنْ شاءَ اللهُ.
«وصيّت جدّشان را همان گونه که دستور داده اجرا مي کنند، إن شاء الله».
گويد: باز خدمت آن حضرت نوشتم که مردي فرزندان پسر و دختر دارد. اقرار کرده که ملکي براي فرزندان اوست و بيان نکرده که طبق سهم الله و آنچه در قرآن بيان شده مي باشد، آيا دختر و پسر در آن حق برابرند؟
حضرت نوشت:
ينْفُذُونَ فِيها وَصِيَّةَ أَبِيهمْ عَلَي مَا سُمِّيَ، فَإِنْ لَمْ يَکُنْ سمّي شَيْئاً رُدُّوهَا إلي کِتابِ اللهِ عَزَّوَجَلَّ وَ سُنَّةَ نَبِيِّهِ |، إنْ شاء الله.
«وصيّت پدرشان را همان گونه که معيّن کرده است اجرا مي کنند و اگر تعيين نکرده، به کتاب خداوند و سنت پيامبر | برمي گردانند، إن شاء الله».[2] نيز شيخ کليني & از محمّد روايت کرده است که محمّد بن حسن صفّار قمي به امام حسن عسکري × چنين نوشت:
مردي به فرزندانش وصيّت کرده است، در حالي که ميان آنان کبير بالغ هم هست، صغير هم هست.‌آيا فرزندان کبير مي توانند پيش از آن که وصيّ هاي صغير بزرگ شوند وصيّت او را اجرا کنند و بدهي هاي او را بپردازند، به کسي که طلبکاري او درست و همراه با شاهدان است؟
حضرت × نوشت:
نَعَمْ، عَلَي الْأَکابِرِ مِنَ الْوِلْدانِ إِنْ يَقْضُوا دِيْنَ أَبِيهِمْ وَ لَا يَحْبَسُوهُ بِذَلِکَ.
«آري، فرزندان بزرگ بايد بدهي پدرشان را بپردازند و به اين خاطر، آن را نگه ندارند».[3]