احساس مسئولیت در زندگی از نشانه های انسان های وارسته و پرتلاش است و به تجربه ثابت شده هرگاه مسئولیت رو به سوی انسان می آورد انگیزه و هدفمندی بیشتر شکل می گیرد و سامان دهی زندگی زودتر آغاز می گردد. علاوه بر اینکه لطف خدا و همکاری دیگران نیز بیشتر جلب می شود. برای توضیح بیشتر توجه شما را به مطالب زیر جلب می کنیم: الف) جوان اولین مشکل را در امر ازدواج، مشکل امور مالى و اقتصادى مى داند. اگر زندگى ما براساس مبانى اسلام و فطرت انسانى استوار شود، این مشکل وجود خارجى نخواهد داشت، یا بسیار اندک خواهد بود.
1- خداوند و رهبران اسلام، در این باره نویدهاى امیدبخش فراوانى داده اند که مى توانند پشتوانه هاى اطمینان بخشى براى جوانان باشند.
براى نمونه خداوند مى فرماید: و انکحوا الایامى منکم… ان یکونوا فقراء یغنهم الله من فضله جوانان بدون همسر را همسر دهید… اگر فقیر باشند، خداوند با فضل و رحمت خود آنان را غنى و بى نیاز مى کند(نور، آیه 32).
این وعده و تضمین صریح و روشن خداوند است و چه تضمینى بالاتر از تضمین خدا؟! عموم کسانى را که ازدواج کرده اند ملاحظه کنید، اکثر ایشان قبل از ازدواج بهره اى از خانه و ثروت نداشته اند ولى بعد از ازدواج، خانه دار و متمکن شده اند.
2- پیامبر اکرم(ص) که امین اسرار خداوند است درباره امدادهاى الهى به جوانان مجرد چنین مى فرمایند: زوجوا ایاماکم، فان الله یحسنُ لهم فى اخلاقهم و یوسع لهم فى ارزاقیهم و یزیدهم فى مرواتیهم بى همسرانتان را همسر دهید، زیرا خداوند در پرتو ازدواج اخلاق آنان را نیکو مى گرداند و رزق و توان مالى آنها را وسعت مى دهد و بر مروت و ارزش هاى انسانى شان مى افزاید(نوادر الراوندى، ص 36).
و باز آن حضرت مى فرمایند: من ترک التزویج مخافة العیلة، فقد ساء ظنّه بالله، ان الله یقول «ان یکونوا فقراء یغنهم الله من فضله کسى که ازدواج را از ترس فقر ترک کند همانا به خداوند گمان بد برده است، زیرا خداوند مى فرماید: اگر فقیر باشند خداوند با فضل و رحمت خویش آنان را بى نیاز مى سازد (وسائل الشیعه، ج 3، ص 5).
در پرتو ازدواج، افق هاى جدیدى به روى انسان باز مى شود که پیش از ازدواج وجود نداشته، زیرا انسان در اثر ازدواج، احساس مسؤولیت بیشترى مى کند و خود را مسؤول اداره زندگى جدید و تأمین معاش و حفظ آبروى خانواده مى بیند، بنابراین تمام ابتکار و استعدادهاى نهفته و پنهان را به کار مى گیرد و از سوى دیگر فشارهاى جنسى، پریشانى، تنهایى و احساس حقارت ها و کمبودها، در پرتو ازدواج و قرار گرفتن در کنار همسرى مهربان و همدم و دلسوز از بین مى رود و در نتیجه جان انسان شکوفا مى شود و شوق تکامل در او بالنده مى شود. بسیارى از جوانان در سایه ازدواج شخصیتى تازه پیدا مى کنند و سیرشان در تمام امور، سرعت بیشترى به خود گرفته است.
– با ازدواج مى توان از تسهیلات و مزایاى شغلى در مؤسسات و ادارات برخوردار شد.
– در جامعه معمولاً براى متأهل ها بیش از مجردها اعتبار و ارزش قائلند.
– صندوق هاى قرض الحسنه مخصوص ازدواج و وام هاى بانکى براى این امر مهم در همه جاى میهن اسلامى تأسیس شده که مى توان از اعتبارات این مؤسسه ها برخوردار شد.
– اگر تشریفات و خرج هاى اضافى در امر ازدواج کنار گذاشته شود و یا تعدیل شود ازدواج یکى از سهل ترین امور زندگى خواهد بود.
ب ) مشکل دیگرى که براى جوانان تحصیل کرده ساخته شده و واقعیت ندارد این است که جوان ازدواج را مانع ادامه تحصیلات علمى خود مى داند در حالى که این معضل با یک برنامه ریزى حساب شده و عزم و اراده راستین برطرف مى شود و از ازدواج مى توان نردبانى براى بالا رفتن و پیشرفت در تحصیلات علمى بهره جست.
ج ) مشکل انتخاب همسر سومین مشکلى است که جوانان را رنج مى دهد و از اقدام به ازدواج باز مى دارد. این مشکل به عکس دو مشکل قبل، واقعى است و باید با دقت و آینده نگرى در امر ازدواج این مانع را از سر راه برداشت.
در این زمینه به معیارهاى انتخاب همسر که در کتاب ها و تحقیقات مختلف به آن اشاره شده است مراجعه نمایید. مانند کتاب: جوانان و انتخاب همسر، على اکبر مظاهرى.
سخن پایانى ما درباره کسب موفقیت در امور است.
همتم بدرقه راه کن اى طایر قدسکه دراز است ره مقصد و من نوسفرم
(دیوان حافظ)
موفقیت در هر امرى از امور مربوط به دنیا و آخرت یک فرایند تجربى است که با آزمون هاى زیادى راه کارهاى آن مشخص شده است. شناخت و به کارگیرى این راه کارها موفقیت را در دسترس ما مى نهد و ناآگاهى ما نسبت به آنها، کامیابى را به کام مرگ مى کشاند.
درک باورهاى درست و راه کارهاى شایسته، یکى از بنیادى ترین شیوه هاى دست یابى به پیروزى است. لذا به راه کارهاى موفقیت به طور اجمالى مى پردازیم:
1- شناخت و ارزیابى دقیق، درباره هدفى که در پى آنیم، امکانات و توانایى هایى که آن هدف نیاز دارد و شناسایى توانایى هایى که داریم، آفت ها و موانع راه ما را در رسیدن به موفقیت بسیار کمک خواهد کرد.
حضرت على(ع) مى فرمایند: العامل بالعلم کالسائر على الطریق الواضع کسى که آگاهانه عمل مى کند، چونان کسى است که در راه آشکار ره مى سپرد(غرر الحکم).
2- کار و تلاش، از عناصر دگرگون ساز، زندگى آفرین، پیشرفت آور و موفقیت پرداز است. دین مقدس اسلام از یک سو با تنبلى، بى کارى و کم کارى به ستیز برخاسته است واز سوى دیگر مردم را به کار فرا مى خواند.
ناز پرورده تنعم نبرد راه به دوستعاشقى شیوه رندان بلاکش باشد
(حافظ)
قرآن شریف مى فرماید: و ان لیس الانسان الا ما سعى و این که براى انسان بهره اى جز تلاش او نیست(نجم، آیه 39).
زندگى بزرگان را اگر مرور کنیم، کار و تلاش بى وقفه را جزء لاینفک شخصیت ایشان خواهیم یافت.
3- پشتکار، استمرار، استقامت و شکیبایى، گذر از سنگلاخ ها، آب کردن کوه هاى یخ و زدودن دلزدگى پایه هاى موفقیت در کلیه امور مخصوصا در امر خطیر ازدواج است. چنان که امیر بیان على(ع) مى فرماید: «صبر پیشه، پیروزى را از دست نمى دهد، گرچه زمان بر او بگذرد»(نهج البلاغه، فیض الاسلام، ص 1163).
4- نظم و برنامه، داشتن ساز و کار صحیح و اجراى منظم آن و تدبیر و مدیریت پویا، از دیگر عوامل رهیافت به دنیاى موفقیت هاست.
آخرین وصیت امیرالمؤمنین(ع) به فرزندان خود و خاندانش و به همه مردم تقواپیشگى و رعایت نظم است(نهج البلاغه، نامه 47).
5- عوامل معنوى از قبیل تکیه بر تقوا و دانش، ایمان، اخلاص، توکل، توسل، نیایش، مهمترین نقش را در کسب موفقیت ایفا مى کند. هستى برابر با مادیات نیست. این جهان مادى بخش اندکى از هستى است زندگى فردى و اجتماعى همانگونه که تحت تأثیر کنش ها و واکنش هاى مادى است به شدت در قلمرو کنش ها و واکنش هاى معنوى نیز هست. وقتى عوامل مادى در هر موضوع فراهم شد، پاره اى مسائل باطنى از قبیل دل واپسى و اضطراب، بیم و امید، توهم، امل و آرزو و… ظهور مى کند براى این که فرد بتواند از این مشکلات رهایى یابد توجه به عوامل معنوى راهگشا مى باشد.
هر گنج سعادت که خدا داد به حافظاز یُمن دعاى شب و ورد سحرى بود
سعدى نیز فرموده است:
بخت و دولت به کاردانى نیستجز به تأیید آسمانى نیست
و در روایت نیز آمده است: من ا حب ان یکون اقوى الناس فلیتوکل على اللّه هر که مى خواهد توانمندترین مردم باشد، باید بر خدا توکل کند(بحارالانوار، ج 71، ص 151).
تو با خداى خود انداز کار و دل خوش دارکه رحم اگر نکند مدعى به خدا نکند
1- خداوند و رهبران اسلام، در این باره نویدهاى امیدبخش فراوانى داده اند که مى توانند پشتوانه هاى اطمینان بخشى براى جوانان باشند.
براى نمونه خداوند مى فرماید: و انکحوا الایامى منکم… ان یکونوا فقراء یغنهم الله من فضله جوانان بدون همسر را همسر دهید… اگر فقیر باشند، خداوند با فضل و رحمت خود آنان را غنى و بى نیاز مى کند(نور، آیه 32).
این وعده و تضمین صریح و روشن خداوند است و چه تضمینى بالاتر از تضمین خدا؟! عموم کسانى را که ازدواج کرده اند ملاحظه کنید، اکثر ایشان قبل از ازدواج بهره اى از خانه و ثروت نداشته اند ولى بعد از ازدواج، خانه دار و متمکن شده اند.
2- پیامبر اکرم(ص) که امین اسرار خداوند است درباره امدادهاى الهى به جوانان مجرد چنین مى فرمایند: زوجوا ایاماکم، فان الله یحسنُ لهم فى اخلاقهم و یوسع لهم فى ارزاقیهم و یزیدهم فى مرواتیهم بى همسرانتان را همسر دهید، زیرا خداوند در پرتو ازدواج اخلاق آنان را نیکو مى گرداند و رزق و توان مالى آنها را وسعت مى دهد و بر مروت و ارزش هاى انسانى شان مى افزاید(نوادر الراوندى، ص 36).
و باز آن حضرت مى فرمایند: من ترک التزویج مخافة العیلة، فقد ساء ظنّه بالله، ان الله یقول «ان یکونوا فقراء یغنهم الله من فضله کسى که ازدواج را از ترس فقر ترک کند همانا به خداوند گمان بد برده است، زیرا خداوند مى فرماید: اگر فقیر باشند خداوند با فضل و رحمت خویش آنان را بى نیاز مى سازد (وسائل الشیعه، ج 3، ص 5).
در پرتو ازدواج، افق هاى جدیدى به روى انسان باز مى شود که پیش از ازدواج وجود نداشته، زیرا انسان در اثر ازدواج، احساس مسؤولیت بیشترى مى کند و خود را مسؤول اداره زندگى جدید و تأمین معاش و حفظ آبروى خانواده مى بیند، بنابراین تمام ابتکار و استعدادهاى نهفته و پنهان را به کار مى گیرد و از سوى دیگر فشارهاى جنسى، پریشانى، تنهایى و احساس حقارت ها و کمبودها، در پرتو ازدواج و قرار گرفتن در کنار همسرى مهربان و همدم و دلسوز از بین مى رود و در نتیجه جان انسان شکوفا مى شود و شوق تکامل در او بالنده مى شود. بسیارى از جوانان در سایه ازدواج شخصیتى تازه پیدا مى کنند و سیرشان در تمام امور، سرعت بیشترى به خود گرفته است.
– با ازدواج مى توان از تسهیلات و مزایاى شغلى در مؤسسات و ادارات برخوردار شد.
– در جامعه معمولاً براى متأهل ها بیش از مجردها اعتبار و ارزش قائلند.
– صندوق هاى قرض الحسنه مخصوص ازدواج و وام هاى بانکى براى این امر مهم در همه جاى میهن اسلامى تأسیس شده که مى توان از اعتبارات این مؤسسه ها برخوردار شد.
– اگر تشریفات و خرج هاى اضافى در امر ازدواج کنار گذاشته شود و یا تعدیل شود ازدواج یکى از سهل ترین امور زندگى خواهد بود.
ب ) مشکل دیگرى که براى جوانان تحصیل کرده ساخته شده و واقعیت ندارد این است که جوان ازدواج را مانع ادامه تحصیلات علمى خود مى داند در حالى که این معضل با یک برنامه ریزى حساب شده و عزم و اراده راستین برطرف مى شود و از ازدواج مى توان نردبانى براى بالا رفتن و پیشرفت در تحصیلات علمى بهره جست.
ج ) مشکل انتخاب همسر سومین مشکلى است که جوانان را رنج مى دهد و از اقدام به ازدواج باز مى دارد. این مشکل به عکس دو مشکل قبل، واقعى است و باید با دقت و آینده نگرى در امر ازدواج این مانع را از سر راه برداشت.
در این زمینه به معیارهاى انتخاب همسر که در کتاب ها و تحقیقات مختلف به آن اشاره شده است مراجعه نمایید. مانند کتاب: جوانان و انتخاب همسر، على اکبر مظاهرى.
سخن پایانى ما درباره کسب موفقیت در امور است.
همتم بدرقه راه کن اى طایر قدسکه دراز است ره مقصد و من نوسفرم
(دیوان حافظ)
موفقیت در هر امرى از امور مربوط به دنیا و آخرت یک فرایند تجربى است که با آزمون هاى زیادى راه کارهاى آن مشخص شده است. شناخت و به کارگیرى این راه کارها موفقیت را در دسترس ما مى نهد و ناآگاهى ما نسبت به آنها، کامیابى را به کام مرگ مى کشاند.
درک باورهاى درست و راه کارهاى شایسته، یکى از بنیادى ترین شیوه هاى دست یابى به پیروزى است. لذا به راه کارهاى موفقیت به طور اجمالى مى پردازیم:
1- شناخت و ارزیابى دقیق، درباره هدفى که در پى آنیم، امکانات و توانایى هایى که آن هدف نیاز دارد و شناسایى توانایى هایى که داریم، آفت ها و موانع راه ما را در رسیدن به موفقیت بسیار کمک خواهد کرد.
حضرت على(ع) مى فرمایند: العامل بالعلم کالسائر على الطریق الواضع کسى که آگاهانه عمل مى کند، چونان کسى است که در راه آشکار ره مى سپرد(غرر الحکم).
2- کار و تلاش، از عناصر دگرگون ساز، زندگى آفرین، پیشرفت آور و موفقیت پرداز است. دین مقدس اسلام از یک سو با تنبلى، بى کارى و کم کارى به ستیز برخاسته است واز سوى دیگر مردم را به کار فرا مى خواند.
ناز پرورده تنعم نبرد راه به دوستعاشقى شیوه رندان بلاکش باشد
(حافظ)
قرآن شریف مى فرماید: و ان لیس الانسان الا ما سعى و این که براى انسان بهره اى جز تلاش او نیست(نجم، آیه 39).
زندگى بزرگان را اگر مرور کنیم، کار و تلاش بى وقفه را جزء لاینفک شخصیت ایشان خواهیم یافت.
3- پشتکار، استمرار، استقامت و شکیبایى، گذر از سنگلاخ ها، آب کردن کوه هاى یخ و زدودن دلزدگى پایه هاى موفقیت در کلیه امور مخصوصا در امر خطیر ازدواج است. چنان که امیر بیان على(ع) مى فرماید: «صبر پیشه، پیروزى را از دست نمى دهد، گرچه زمان بر او بگذرد»(نهج البلاغه، فیض الاسلام، ص 1163).
4- نظم و برنامه، داشتن ساز و کار صحیح و اجراى منظم آن و تدبیر و مدیریت پویا، از دیگر عوامل رهیافت به دنیاى موفقیت هاست.
آخرین وصیت امیرالمؤمنین(ع) به فرزندان خود و خاندانش و به همه مردم تقواپیشگى و رعایت نظم است(نهج البلاغه، نامه 47).
5- عوامل معنوى از قبیل تکیه بر تقوا و دانش، ایمان، اخلاص، توکل، توسل، نیایش، مهمترین نقش را در کسب موفقیت ایفا مى کند. هستى برابر با مادیات نیست. این جهان مادى بخش اندکى از هستى است زندگى فردى و اجتماعى همانگونه که تحت تأثیر کنش ها و واکنش هاى مادى است به شدت در قلمرو کنش ها و واکنش هاى معنوى نیز هست. وقتى عوامل مادى در هر موضوع فراهم شد، پاره اى مسائل باطنى از قبیل دل واپسى و اضطراب، بیم و امید، توهم، امل و آرزو و… ظهور مى کند براى این که فرد بتواند از این مشکلات رهایى یابد توجه به عوامل معنوى راهگشا مى باشد.
هر گنج سعادت که خدا داد به حافظاز یُمن دعاى شب و ورد سحرى بود
سعدى نیز فرموده است:
بخت و دولت به کاردانى نیستجز به تأیید آسمانى نیست
و در روایت نیز آمده است: من ا حب ان یکون اقوى الناس فلیتوکل على اللّه هر که مى خواهد توانمندترین مردم باشد، باید بر خدا توکل کند(بحارالانوار، ج 71، ص 151).
تو با خداى خود انداز کار و دل خوش دارکه رحم اگر نکند مدعى به خدا نکند