بیماری‌های التهابی روده چیست؟

بیماری‌های التهابی روده (IBD) اصطلاحی است که برای توصیف بیماریی که باعث التهاب مزمن دستگاه گوارش می‌شود، استفاده می‌شود. بیماری‌های التهابی روده (IBD) اغلب با سندروم روده‌ی تحریک پذیر (IBS) اشتباه گرفته می‌شود، اما این دو، بیماری‌های متفاوتی هستند. سندروم روده‌ی تحریک پذیر (IBD) بیماری جدی‌تری است که عوارض متعددی از جمله آسیب به روده و سوء تغذیه دارد.1
 

انواع بیماری های التهابی روده

کولیت اولسراتیو

این حالت باعث التهاب طولانی مدت و زخم در داخلی ترین قسمت روده کوچک و بزرگ می شود.
 

بیماری کرون

این نوع IBD با التهاب پوشش دستگاه گوارش مشخص می شود، که غالباً در بافت های آسیب دیده انتشار می یابد.

هم کولیت اولسراتیو و هم بیماری کرون معمولاً شامل اسهال شدید، درد شکم، خستگی و کاهش وزن می شوند. بیماری التهابی روده می تواند ناتوان کننده باشد و گاهی منجر به عوارض خطرناک می شود.1
 

علت بیماری التهابی روده

علت دقیق بیماری التهابی روده ناشناخته است. پیش از این محققان به رژیم غذایی و استرس مشکوک بودند، اما اکنون پزشکان می دانند که این عوامل ممکن است منجر به وخیم تر شدن بیماری شوند اما باعث ایجاد بیماری التهابی روده نمی شوند.

یکی از دلایل احتمالی نقص سیستم ایمنی بدن است. هنگامی که سیستم ایمنی بدن سعی در مقابله با ویروس مهاجم یا باکتری دارد، سیستم ایمنی بدن نیز به سلول های دستگاه گوارش حمله می کند.

به نظر می رسد که وراثت نقشی در این بیماری ایفا می کند به طوری که IBD در افرادی که سابقه خانوادگی این بیماری دارند شایع تر است. با این حال، بیشتر مبتلایان به IBD سابقه خانوادگی ندارند.1

عوامل موثر در ایجاد بیماری التهابی روده

سن

بیشتر افرادی که به بیماری های التهابی روده مبتلا می شوند ، قبل از 30 سالگی تشخیص داده می شوند. اما برخی از افراد تا 50 یا 60 سالگی به این بیماری مبتلا نمی شوند وبه همین خاطر این بیماری در سالمندان بسیار حائز اهمیت است .
 

نژاد یا قومیت

اگرچه سفید پوستان بیشترین خطر ابتلا به این بیماری را دارند ، اما ممکن است در هر نژادی رخ دهد.
 

سابقه خانوادگی

در صورت داشتن یک خویشاوند نزدیک مانند پدر و مادر ، خواهر و برادر یا فرزند با این بیماری در معرض خطر بیشتری هستید.
 

سیگار کشیدن

استعمال دخانیات مهمترین عامل قابل کنترل برای ابتلا به بیماری کرون است. سیگار کشیدن ممکن است به جلوگیری از کولیت اولسراتیو کمک کند. با این حال ، آسیب آن به سلامت بدن بیش از فواید آن است و ترک سیگار می تواند سلامت عمومی دستگاه گوارش را بهبود بخشد .
 

داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی

این موارد شامل ایبوپروفن ، ناپروکسن سدیم، دیکلوفناک سدیم و غیره است. این داروها ممکن است خطر ابتلا به IBD را افزایش دهند یا بیماری را در افرادی که IBD دارند بدتر کنند.2
 

روشهای تشخیص بیماری

آزمایش خون

برای چک کردن کم خونی ویا  یافتن نشانه هایی از عفونت
 

نمونه مدفوع

سلول های سفید خون در مدفوع شما می تواند نشان دهنده کولیت اولسروز باشد. نمونه مدفوع نیز می تواند در رد کردن سایر اختلالات، مانند عفونت ناشی از باکتری ها، ویروس ها و انگل ها کمک کند.
 

کولونوسکوپی

این آزمون اجازه می دهد تا پزشک شما تمام روده بزرگ را با استفاده از لوله نورانی نازک و انعطاف پذیر که به یک دوربین متصل شده است، مشاهده کند. در این روش پزشک نیز می تواند نمونه کوچکی از بافت (بیوپسی) را برای تجزیه و تحلیل آزمایشگاهی جدا کند. گاهی اوقات یک نمونه بافت می تواند به تایید تشخیص کمک کند.
 

 رادیوگرافی ساده شکم

اگر شما علایم شدید دارید، پزشک شما ممکن است از رادیوگرافی منطقه شکم  به منظور رد عوارض جدی مانند: گشاد شدن روده بزرگ و بدنبال آن احتمال سوراخ شدن روده بزرگ استفاده کند.
 

 سی تی اسکن

اگر پزشک شما به یک عارضه از کولیت اولسروز یا التهاب روده کوچک ویا عفونت های داخل شکم مانند آبسه ها مشکوک باشد، سی تی اسکن انجام می شود. سی تی اسکن همچنین ممکن است نشان دهد که چه مقدار از روده ملتهب است.3
 

درمان بیماری التهابی روده

درمان IBD در هر بیمار متفاوت است. بعضی از بیمار ها ممکن است به دارو نیاز داشته باشند ، که می توان از کورتیکواستروئیدها یا درمان های بیولوژیک و آنتی بیوتیک استفاده کرد.

به عنوان مثال ، داروی Mesalamine که به صورت تنقیه مقعدی ، شیاف یا قرص ارائه می شود ، برای باز کردن روده کوچک عمل می کند.

بیماران با علائم شدید تر ممکن است به استروئیدهایی مانند پردنیزون نیاز داشته باشند ، اما این دارو می تواند عوارض جانبی داشته باشد سرکوب کننده های سیستم ایمنی و داروهای بیولوژیکی نیز ممکن است تجویز شوند.

جراحی

بیماران با علائم جدی تر ممکن است نیاز به جراحی داشته باشند. با کولیت اولسراتیو ، 25 تا 40 درصد بیماران نیاز به جراحی دارند که می تواند شامل برداشتن کامل روده بزرگ باشد .

افراد مبتلا به بیماری کرون و کولیت اولسراتیو به دلیل این بیماری در تأمین نیازهای تغذیه ای روزمره خود دچار مشکل می شوند. ویتامین ها و سایر مکمل های غذایی می توانند به برخی از نیازهای تغذیه ای لازم برای مبتلایان به IBD کمک کنند.
 

رژیم غذایی برای بیماری های التهابی روده

پرستار فرد سالمند باید رژیم غذایی متناسب با بیماری را انتخاب کند و از استفاده مواد غذایی که باعث بروز علائم می شود جلوگیری کند .

بیماری های التهابی روده به دلیل آنچه می خورید نه ایجاد می شود و نه قابل درمان است .

با این وجود پزشکان و متخصصان تغذیه موافقند که غذا ممکن است در روند این بیماری و زمینه ای که باعث علائم IBD می شود ، نقش داشته باشد. برخی از غذاها ممکن است علائم را تشدید کنند ، در حالی که برخی دیگر باعث آرامش و بهبودی می شوند. بنابراین ، توجه به آنچه می خورید و واکنش بدن شما به غذاهای مختلف یکی از مولفه های مهم برنامه درمانی برای IBD است .

یک برنامه غذایی می تواند مکمل درمان پزشکی باشد اما هرگز نباید جایگزین درمان پزشکی IBD شود. همیشه داروهای خود را دقیقاً طبق دستور پزشک مصرف کنید.2
 

عوارض بیماری

التهاب

می تواند به دیواره روده محدود  یا در تمام روه پخش شود
 

انسداد روده

کرون ضخامت دیواره روده را  تحت تاثیر قرار می دهد. با گذشت زمان قسمتهایی از دیواره روده می تواند ضخیم و یا باریک شده و تنگی پیدا کند و منجر به انسداد جریان مواد در داخل مجرای گوارشی شود. حتی فرد ممکن است نیازمند جراحی برای خارج کردن قسمت آسیب دیده از روده باشد.
 

زخمها

  این زخمها می تواند از دهان تا مقعد و حتی در ناحیه تناسلی باشد
 

فیستول

گاهی اوقات زخمها می توانند به ایجاد حفره ظریف در جدار روده منجر شود و  فیستول را ایجاد کنند. فیستول یک تونل ارتباطی غیرطبیعی بین  مناطق مختلف بدن است.  فیستول می تواند بین روده، پوست و یا بین روده و عضو دیگری برقرار و منجر به خروج پیوسته محتویات روده ای به پوست شود. در برخی موارد،  فیستول عفونی و تبدیل به آبسه می شود و در صورت عدم درمان حیات انسان را تهدید خواهد کرد.
 

فیشر مقعد

شکاف های کوچکی در پوست اطراف مقعد است که اغلب باعث ایجاد درد هنگام دفع مدفوع می شود و می تواند منجر به ایجاد فیستول شود
 

سوء جذب مواد غذایی

اسهال، درد شکمی، و دل پیچه می تواند غذا خوردن یا جذب  کافی مواد غذایی در روده را برای شما مشکل کند. و نیز می تواند منجر به کم خونی ناشی از فقر آهن و یا ویتامین ها شود.

سرطان کولون

کرون شانس ابتلا به سرطان روده بزرگ را افزایش می دهد. قانون کلی برای افراد سالم بدون کرون ، کولونوسکوپی هر 10 سال یک بار بعد از سن 50 سالگی است.
 

سایر عوارض

کم خونی، پوکی استخوان، مشکلات کبدی و مجاری صفراوی از دیگر مشکلات و عوارض کرون است.3

پینوشتها
1.www.pezeshket.com
2.www.ddri.ir
3.www.salamateaval.com