هیرسوتیسم یا پرمویی

تقریبا نیمی از افراد مبتلا به هیرسوتیسم یا پرمویی  آندروژن بیش از حدی دارند. این هورمون ها معمولاً رشد جسمی و جنسی مردان را تحریک می کنند. به طور معمول زنان سطح آندروژن کمی دارند، اما این میزان ممکن است به دلایل مختلفی افزایش پیدا کند.

افزایش سطح اندروژن می تواند منجر به تقویت بیش از حد فولیکول های مو و رشد بیشتر مو در زنان شود. بر همین اساس، به موهای درشت یا رنگی بر روی صورت و بدن برخی از خانم ها رشد می کند، هیرسوتیسم گفته می شود.

هیرسوتیسم موهای سخت و تیره هستند که در قسمت های از بدن خانم ها که معمولاً مو ندارند عمدتا صورت، سینه، شکم تحتانی، ران داخلی و پشت دیده می شوند.

هیرسوتیسم از رشد اضافی مو اغلب ناشی از هورمون های اضافی مردانه (آندروژن ها) و در درجه اول از تستوسترون ناشی می شود. این وضعیت، ممکن است گاهی اوقات بر اثر از یک وضعیت پزشکی یا بیماری بوجود آید. روش های خودمراقبتی و گزینه های درمانی مؤثر برای زنانی که مایل به درمان هیرسوتیسم هستند، وجود دارند. شیوع هیرسوتیسم با افزایش سن خصوصاً بعد از یائسگی افزایش می یابد.1
 

علت هیرسوتیسم چیست؟

به طور کلی اگر بخواهیم اشاره‌ای به علت‌های هیرسوتیسم کنیم باید بگوییم که این مشکل ممکن است به علتاختلالات ازدیاد هورمون آندروژن، علل غیروابسته به آندروژن، هیرسوتیسم ایدیوپاتیک و مصرف برخی داروها در فرد ایجاد شود.

به صورت جزئی‌تر، برخی از علل هیرسوتیسم عبارت هستند از چاقی، عوارض دارویی مانند داروهای هورمونی و انسولین، تومورها مانند تومور غدد جنسی، هیپرپلازی مادرزادی غدد آدرنال، سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOD)، بیماری کوشینگ وآکرومگالی که همگی بیمار‌هایی هستند که دسته‌ای از غدد را درگیر می‌کنند.

علاوه بر بیماری‌های غددی برخی داروها هم می‌توانند در فرد، ایجاد هیرسوتیسم کنند داروهایی ماننداستروئیدها، فنوتیازینها، مینوکسیدیل، تریامترن، فنی توئین، استازولامید، پنی‌سیلامین، پسورالن و جزو پروژسترونی قرص ضد بارداری خوراکی که هر کدام از آنها برای مصارف بسیار متنوعی مورد استفاده قرار می‌گیرد.2

علائم هیرسوتیسم

یک زن با خفیف ترین شکل هیرسوتیسم ممکن است متوجه رشد قابل توجهی مو روی لب فوقانی، چانه اطراف نوک پستان یا پایین شکم شود. این موها، موهای بالغ شبیه به موهای سر می باشند.

هیرسوتیسم پیشرفته تر باعث می شود موهای بالغ در قسمت فوقانی پشت، شانه ها، قفسه سینه و قسمت فوقانی شکم رشد کنند و معمولاً رشد آن ها در دوران بلوغ شروع می شود. علت هیرسوتیسم قبل یا بعد از بلوغ می تواند به مشکلات هورمونی مربوط باشد و پزشک باید علائم بیمار را برای تشخیص علت اصلی ارزیابی کند.

یک زن مبتلا به هیرسوتیسم ممکن است علائم دیگری را نیز تجربه کند، از جمله:

آکنه

پوست چرب

صدایی عمیق تر

کلیتوریس بزرگ شده

ریزش مو، معروف به آلوپسی.1
 

هیرسوتیسم چگونه تشخیص داده می‌شود؟

تشخیص بالینی هیرسوتیسم فقط با دیدن رشد موهای ضخیم، در مناطق غیرمعمول و مردانه در زنان است. مجددا یادآوری می‌کنیم که هیرسوتیسم یک علامت است و نه یک بیماری و برای تشخیص و بررسی علت آن انجام معاینه، آزمایش خون و گاه سونوگرافی، سی تی اسکن، ام آر آی و حتی لاپاراسکوپی توسط پزشک متخصص مورد استفاده قرار می‌گیرد.2
 

زمان مراجعه به پزشک در هیرسوتیسم

هیرسوتیسم همیشه نشان دهنده بیماری پزشکی جدی نیست؛ اما موهای زائد صورت یا بدن بیش از حد و زیاد اغلب نشانه ای از یک مشکل پزشکی اساسی است. علاوه بر آن در شرایطی که هیرسوتیسم قبل از بلوغ شروع شود و با سایر صفات مربوط به مردان مانند صدای عمیق تر همراه باشد، یا در اثر تومور ایجاد شود، فرد باید به دنبال مراقبت های پزشکی باشد.

تومورهای غدد فوق کلیوی، غدد هیپوفیز و تخمدان ها گاهی اوقات می تواند منجر به هیرسوتیسم شود. اگر فکر می کنید موهای درشت زیادی روی صورت یا بدن خود دارید، با پزشک خود در مورد گزینه های درمانی مشورت کنید. ممکن است شما به پزشک متخصص در زمینه اختلالات هورمونی (غدد درون ریز) یا مشکلات پوستی (متخصص پوست) احتیاج داشته باشید.1
 

درمان هیرسوتیسم

اگر اضافه وزن دارید، وزنتان را کم کنید. کاهش وزن مقدار هورمون‌هاى مردانه را که باعث افزایش رشد مو مى‌شود، کاهش مى دهد. روش هاى موضعى مختلفى براى از بین بردن موهاى زائد وجود دارد:
 

تراشیدن

راحت ترین و بى خطرترین روش رفع موهاست. اما در این روش ته ریش خواهید داشت مگر اینکه هر روز موها را بتراشید. ممکن است تراشیدن مکرر باعث تحریک شدن پوست شود. در صورت تحریک پوست مقدار کمى پماد هیدروکورتیزون یک درصد در محل بمالید.
 

دپیلاسیون (کرم هاى موبر)

مى توان از کرم هاى موبر استفاده کرد. به این ترتیب ته ریشى هم باقى نمى‌ماند. اما کرم‌ها ممکن است پوست را تحریک کنند. براى آزمایش حساسیت پوست، مقدار کمى کرم روى پوست داخل مچتان بمالید. یک روز صبر کنید اگر واکنشى ظاهر نشد، مى‌توانید از کرم استفاده کنید.
 

رنگ برى (سفید کردن)

خمیرهاى رنگ بر رامى توان روى موهاى زائد به کار برد. خمیر را روى پوستتان بمالید و بگذارید براى ۱۰ دقیقه بماند. سپس مطابق دستور روى برچسب، خمیر را بردارید. خمیرهاى رنگ بر هم ممکن است باعث تحریک پوست شوند.
 

اپیلاسیون (کندن و موم گذاشتن)

این روش ممکن است پوست را آزرده و یا افزایش جریان خون پیاز مو رشد موها را سریع‌تر کند، این روش‌ها توصیه نمى‌شوند.
 

الکترولیز

با این روش مى‌توان به طور دائم از موهاى زائد راحت شد، شیوه کار به این صورت است که جریان الکتریکى ضعیفى از طریق یک سوزن به پیاز مو وارد مى‌شود، الکترولیز گرانقیمت است و نیاز به صرف وقت زیاد دارد.

اگر قصد دارید الکترولیز انجام دهید، اطمینان حاصل کنید که فردى که این کار را انجام مى‌دهد مجوز انجام این کار را دارد و در کار خود ماهر است. ابزارهاى الکترولیز خانگى و موچین هاى الکترونیکى هم در بازار موجودند ولى معمولاً به خوبى عمل نمى‌کنند و قابل توصیه نیستند.
 

برطرف کردن موها با لیزر

در این روش با استفاده از اشعه لیزر پیاز مو نابود مى شود و بنابراین موى زائد مى ریزد. این روش از رشد مجدد مو هم جلوگیرى مى کند. احتمالاً باید جلسات متعدد درمانى در طول چند هفته را بگذرانید و نتایج ممکن است همیشه دائمى نباشد. برطرف کردن موها با لیزر گران قیمت است و تنها باید به وسیله پزشک داراى مجوز انجام شود.

این روش ممکن است عوارضى جانبى مانند قرمزى، تیرگى یا روشنى پوست و جاگذارى روى پوست داشته باشد.

درمان دارویی هیرسوتیسم

بله، پزشکتان ممکن است داروهاى ضدآندروژن یا ضدهورمون مردانه براى کنترل هورمون هاى مردانه عامل هیرسوتیسم تجویز کند.

 داروهاى ضدآندروژن حداقل باید ۳ تا ۶ ماه مصرف شوند تا نتیجه‌شان ظاهر شود. این داروها مى توانند از رشد موهاى جدید جلوگیرى کنند اما بعید است که مقدار موهایى را که از قبل وجود دارند تغییر دهند.

یک داروى موضعى (کرم افلورنیتین Eflornithine) هم موجود است که به طور خاص رشد موهاى صورت را کند مى‌کند.

 این کرم را باید روى پوست صورت و چانه استعمال کرد و ممکن است ۴ تا ۸ هفته و گاهى بیشتر طول بکشد تا اثر آن ظاهر شود.3
 

عوارض هیرسوتیسم

هیرسوتیسم می تواند از نظر عاطفی نگران کننده باشد. برخی از خانم ها نسبت به داشتن موهای ناخواسته حساس هستند و ممکن است حتی دچار افسردگی شوند. همچنین، اگرچه هیرسوتیسم عوارض جسمی ایجاد نمی کند، اما علت اصلی آن می تواند عدم تعادل هورمونی باشد که نیاز به درمان دارد.

هیرسوتیسم همراه با ​​دوره های نامنظم قاعدگی ممکن است به سندرم تخمدان پلی کیستیک مربوط باشد که می تواند قدرت باروری را در زنان مهار کند. زنانی که برای معالجه هیرسوتیسم داروهای خاصی مصرف می کنند، به دلیل خطر نقص هنگام تولد بهتر است از باردار شدن خودداری کنند.1

پینوشتها
1.www.pezeshket.com
2.www.drdr.ir
3.www.hamshahrionline.ir