از نظر روایات فلسفة سجده بر خاک چیست؟

خود رسول گرامی (ص) فلسفة سجده بر خاک را در حدیثی بیان کرده است و به روشنی می‌رساند که اصرار تشریع اسلامی بر سجده بر زمین جنبه تربیتی داشته است.حضرتش فرمود: «إذا صلی أحدکم فلیلزم جبهته و أنفه الأرض حتی تخرج منه الرغم؛ (نهایه ابن أثیر:2،ماده رغم.) هر‌گاه کسی از شما نماز گزارد، پیشانی و بینی خود را بر زمین قرار دهد تا ذلت و خضوع خود را آشکار سازد».
هشام بن حکم از امام صادق (ع) فلسفه سجده بر زمین را پرسید، و امام در پاسخ آن چنین فرمود:
«زیرا سجده خضوع و فروتنی در برابر خدا است و هرگز شایسته نیست انسان پرستشگر بر خوردنی‌ها و پوشیدنی‌ها سجده کند زیرا معبود دنیاپرستان خوراک و پوشاک است، بنابراین نباید بر آنچه که معبود دنیا پرستان است سجده کرد، در حالی که سجده بر خاک و زمین بالاترین و برترین مظهر فروتنی و خضوع در برابر خداست.» (بحار الأنوار:82/147،باب مایصح السجود علیه.)
آیة الله جعفر سبحانی،سیمای فرزانگان ج 2