از کجا بفهمیم که کدام یک از گناهان ما سبب بروز یک گرفتاری خاص می شود؟ تا نسبت به رفع آن رذیله و توبه از آن گناه و در نتیجه جلب رضایت حق تعالی و دفع آن گرفتاری اقدام کنیم؟

در برخی روایات،‌ آثار و عواقب بعضی گناهان بیان شده است مثلا در روایتی آمده است: سوء نیت و بدی سیرت و نفاق ورزی با برادران دینی و به تأخیر انداخت نمازهای واجب و … مانع اجابت دعا می گردد.(میزان الحکمه، ج3، ج6647، انتشارات دفتر تبلیغات، ص468). در روایتی دیگر آمده است که دروغ والیان و رؤسا موجب منع از بارش رحمت باران و پرداخت نکردن زکات موجب مرگ گله گوسفندان و چارپایان می گردد.(همان، ح6645) در روایتی از حضرت صادق(ع) آمده است: « ظلم و ستم نعمت ها را تغییر می دهد؛ قتل و کشتن‌، به دنبال پشیمانی و ندامت می آورد، نوشیدن شراب، مرده ها(بی وقار و عفاف) را پاره کند؛ زنا و رزق و روزی را حبس و منع می کند و مخالفت با والدین و عاق آنها موجب یا مستجاب نشدن دعا و تاریک شدن هوا و فضا می گردد.(همان، ج6646) در روایتی دیگر می خوانیم؛ قطع رحم، فنا و مرگ را جلو می اندازد(همان، ص470، ح6652) در این باره معیار کلی آن است که انسان میان «خوف و رجا» باشد؛ یعنی از یک سو احتیاط لازم را داشته باشد و استغفار کند و از سوی دیگر امید به رحمت خدا داشته باشد که حتی اگر عقوبتی هست خداوند به جهت صبر و تحمل ما ثواب عنایت کند.
اما در هر صورت با تأمل در زندگی و اعمالی که انجام داده تا حدودی می تواند بفهمد که این مشکلات جنبه عقوبت دارد یا به جهت تنبه و آگاهی و افزایش استقامت انسان و آزموده شدن بر او وارد شده است.
جهت توضیح بیشتر توجه شما را به خاطره ای از امام علی(ع) جلب می کنیم:
امیرالمؤمنین بیمار شد و گروهى به عیادت آن حضرت رفتند و عرض کردند: چگونه صبح کردید اى امیرالمؤمنین؟ فرمود: با بدى و شر. عرض کردند: سبحان الله! چنین سخنى از چون شمایى؟! فرمود: خداى تعالى مى فرماید: «و شما را به بدى و خوبى مى آزماییم» خوبى همان تندرستى و توانگرى است و بدى همان بیمارى و نادارى است و این هر دو براى آزمایش و امتحان است.
همه گناهان آثار وضعی دارند راه صحیح آنست که همه گناهان را ترک نماید یا اگر دچار معصیتی شد فوری توبه کند