استاد مطهري مي فرمايد: عليّ(ع) در حال نماز بودند كه فردي از خوارج آيه اي از قرآن كريم را چندين بار تلاوت نمود. حضرت سكوت مي نمودند تا آيه تمام شود. استاد مطهري دليل اين كار را فرمايش خداوند مي دانند كه مي فرمايد: «هنگامي كه قرآن خوانده مي شود گوش فرا دهيد و ساكت باشيد» حال سؤال اين است: آيا سكوت براي نماز گزار هنگام تلاوت، واجب است يا خير؟

هدف از نزول قرآن کريم به عنوان معجزه الهي، فقط خواندن الفاظ آن نيست، بلكه گوش جان فرا دادن و شنيدن پيام آن و الهام گرفتن و به كار بستن آن در مسير زندگي، هدفي بالاتر است، از اين روي در آيات و روايات زيادي، سكوت كردن و گوش فرا دادن به قرآن کريم هنگام قرائت، مورد تأكيد قرار گرفته است، از جمله آيه ي 204 سوره ي اعراف كه در متن سؤال به آن اشاره شد.
داستاني كه از كتاب شهيد مطهري نقل گرديد، نمونه اي بارز از سيره ي ائمه -عليهم السّلام- و اهتمام آنان به چنين امر مهمّي است، ولي بايد توجّه داشت كه به صرف امر به سكوت در آيات و روايات نمي توان حكم به وجوب نمود و از آن جا كه حكم به وجوب يا استحباب در حيطه ي وظايف فقها و عالمان است، از اين روي به بيان اقوال آن پرداخته مي شود تا به طور مطلوب آيه ي ذكر شده تبيين و معنا شود.
امّا اين كه آيه ي فوق دلالت بر وجوب سكوت كردن و گوش دادن به قرآن کريم، هنگام شنيدن آن به ويژه در نماز دارد يا نه؟ و اگر دلالت دارد، آيا به طور مطلق يا محدود، موارد خاص است يا نه؟ سه قول وجود دارد:
1ـ اين امر به طور مطلق دلالت بر وجوب دارد[1] (چه هنگام قرائت امام در نماز جماعت و چه در مواقع ديگر).
2ـ در همه جا دلالت بر استحباب دارد.[2]3ـ وجوب اختصاص دارد به شنيدن قرائت امام در نماز جماعت ولي در غير آن صورت مستحب است.[3]از بين اين اقوال، قول سوّم از همه قويتر است و بيشتر فقيهان و مفسّرين قائلند كه انصات و گوش دادن به قرائت امام جماعت واجب است، ولي در موارد ديگر مستحب است، و هم چنين كساني كه قائل به عدم وجوب سكوت در نماز جماعت هستند، نيز استحباب در موارد ديگر را مي پذيرند.[4] حال در استحباب فرقي نيست كه داخل نماز يا خارج از نماز باشيد.
البتّه ممكن است اين سؤال به ذهن آيد كه: مگر سكوت در بين نماز و گوش دادن به صداي قرآن کريم، موالات و پي در پي بودن اجزاء نماز را به هم نميزند؟ در جواب بايد گفت: سكوت تا اندازهاي در بين نماز جايز است كه موالات و هيئت نماز را به هم نزند[5] و تعيين مصداق و مقدار را فقيهان به عرف واگذار نموده اند.[6] يعني تا اندازه اي مي توان سكوت كرد و به قرائت قرآن کريم گوش داد كه مردم بگويند: اين شخص دارد نماز مي خواند. ولي اگر فاصله طولاني شود به طوري كه هيئت و صورت نماز به هم بخورد و انسان از حالت نماز گزار بودن خارج شود، نماز باطل مي شود.
با اين بيان مي توان گفت: بر طبق نظر بيشتر مفسّرين و فقيهان، سكوت كردن و گوش كردن صداي قرآن کريم، فقط در قرائت نماز جماعت واجب است و در غير اين صورت مستحب است. فقط به اين نكته بايد توجّه داشت كه اگر در بين نماز بود، نبايد فاصله طولاني ايجاد شود، به طوري كه موالات و هيئت و صورت نماز به هم بخورد.

معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:
1. رساله توضيح المسائل، از مراجع تقليد.
2. تفسير نمونه، آيه الله مكارم شيرازي، ذيل آيه 204 سوره اعراف.
3. تفسير الميزان، علامه طباطبائي، ذيل آيه 204 سوره اعراف.

پي نوشت ها:
[1]. مجلسي، محمد باقر، بحارالانوار، بيروت، انتشارات دار احياء التراث العربي، ج8، ص21؛ محمد بن الحسن الطوسي، تبيان، مكتبة الاعلام الاسلامي، چاپ اول، ج5، ص67.
.[2]  محمد بن مكي عاملي (شهيد اول)، الدورس الشرعيه، انتشارات اسلامي، چاپ اول، 1412 ق، ج1، ص221.
[3]. نجفي، محمد حسن، جواهر الكلام، بيروت، دار احياء التراث العربي، چاپ هفتم، ج13، ص190؛ مجلسي، محمد باقر، بحارالانوار، همان؛ طباطبايي، محمد حسين، تفسير الميزان، قم، مؤسسه‌ي اسماعيليان، چاپ پنجم، 1371، ج8، ص386.
[4]. عاملي، محمد بن مكي، (شهيد اول) (ذكري، قم، آل البيت، چاپ اول، 1419 ق، ج44، ص476.
[5]. علي بن الحسين الكركي (محقق ثاني)، جامع المقاصد، قم، آل البيت، چاپ اول، 1408، ج2، ص344؛ محمد بن مكي عاملي (شهيد اول)، ذكري، آل البيت قم، چاپ اول، 1419 ق، ج4، ص19؛ جواهر الكلام، همان، ج12، ص208
[6]. جامع المقاصد، همان