آشنایی با شکستگی لگن، عوامل خطرساز و مسیر درمان
انواع شکستگی های لگن
از آنجایی که لگن ساختاری حلقوی شکل دارد، هنگامی که آسیبدیدگی در بخشی از لگن به وجود میآید، اغلب شکستگی در نقطه مقابل آن نیز به وجود میآید. چندین الگوی شایع شکستگی لگن با توجه به جهت و شدت جراحت وجود دارد.
شاید مهمترین روش برای دستهبندی شکستگیهای لگن، تقسیم شکستگی ها به دو نوع پایدار یا ناپایدار باشد. بیشتر شکستگیهای لگن پایدار هستند.
شکستگی پایدار
استخوانهای شکسته همچنان در یک راستا قرار دارند و حلقهی لگن نیز شکل خود را حفظ داشته است. این شکستگی، تنها روی یک استخوان تاثیر میگذارد.
شکستگی ناپایدار
این شکستگی معمولا زمانی رخ میدهد که دو یا چند شکستگی در حلقهی لگن وجود دارد و انتهای استخوانهای شکسته از هم جدا شده باشند.
این نوع شکستگی احتمالا بعد از آسیب دیدگی هایی با تاثیر بالا و همچنین جراحات مرتبط دیگر به وجود میآیند.
در این صدمات به این دلیل که در این صدمات جدا شدن استخوانها امکان خونریزی آزادانهتری را فراهم میکند، خونریزی نسبت به شکستگیهای پایدار بیشتر است. این نوع شکستگی ممکن است که موجب آسیبهای مستقیم به اندامهای داخلی نیز شود.
شکستگی های باز و بسته
شکستگیهای لگن را میتوان به شکستگی های باز که در آن استخوان از پوست بیرون زده و قابل مشاهده است و شکستگیهای بسته که در آن استخوان از پوست بیرون نمیزند، تقسیم کرد. شکستگیهای باز جدیتر هستند، زیرا عفونت ممکن است به راحتی به زخم برسد که از قبل بر اثر آسیبدیدگی آلوده شده است.
شکستگی لگن تا چه حد جدی است؟
جدی بودن شکستگی لگن نیز بستگی به تعداد و شدت استخوان های شکسته و همین طور تاثیری که روی اندام های داخلی لگن گذاشته دارد.
بنابراین شدت شکستگیهای لگن از جزئی تا تهدید کننده زندگی متغییر است.
چه چیزی میتواند موجب شکستگی لگن شود؟
شکستگیهای جدی لگن ناشی از آسیبهای شدید مانند تصادفات رانندگی، آﺳﻴﺐهای ﻟﻪﺷﺪﮔﻲ (به عنوان مثال، زیر گرفته شدن توسط ماشین یا اسب) یا سقوط از بلندی است. شکستگیهای لگن ناشی از صدمات با نیروی زیاد یا پرسرعت اغلب ناپایدار به حساب میآیند و نیاز به درمان فوری در بیمارستان دارند.
شکستگیهایی با شدت کمتر که شامل شکستگیهای بدون جابجایی میشوند، میتوانند بعد از افتادن (از ارتفاع کم) یا لغزش به ویژه برای کسانی که دارای تراکم استخوانی کم یا پوکی استخوانی هستند به وجود بیایند.
به همین دلیل، شکستگیهای دردناک و پایدار، در افراد مسن که عموما دارای پوکی استخوان بوده و مستعد سقوط و افتادن هستند بیشتر مشاهده میشود.
چه عاملی موجب شکستگیهای دررفتگی لگن می شود؟
شکستگی دررفتگی لگن زمانی به وجود میآید که تاندون عضله از استخوان جدا شده و بخش کوچکی از استخوان را هم با خود جدا کند.
این نوع شکستگیها معمولا در ورزشهایی به وجود میآید که در آن نیاز به سرعت و توقف ناگهانی است.
خصوصا این مورد در نوجوانان و جوانان در حال رشد شایع است. ورزشهایی از جمله دوی با مانع، دوی سرعت، پرش طول و فوتبال (مخصوصا زمانی که خطایی در آن اتفاق بیافتد که بازیکن به شدت به زمین بخورد) از جمله این موارد هستند. همچنین ممکن است شکستگی دررفتگی لگن ناشی از تصادف رانندگی باشد.
چه عواملی باعث شکستگیهای استرس لگنی میشود؟
شکستگیهای استرسی لگن در اثر فشارهای مکرر به استخوان در اثر انجام حرکات مکرر ورزشی به وجود میآیند.
این شکستگیها معمولا روی استخوان شرمگاهی تاثیر گذاشته و باعث درد میشوند که به تدریج بر شدت آن افزوده میشود.
با این حال، این شکستگیها مانع از انجام ورزش نمیشوند. ورزشهایی با تاثیرات مکرر که شامل حرکاتی مانند دویدن یا پرش باشند بیشترین خطر را دارند.
شکستگیهای استرس اغلب در کسانی اتفاق میافتد که به صورت ناگهانی به مسافت یا سطح فعالیتهای خود بیافزایند.
از جمله افراد کمتحرکی که به صورت ناگهانی شروع به ورزش کنند.
این شکستگیها در لگن شایع نیستند، با این حال، در زنان و افرادی که دارای تراکم کم استخوانی (پوکی استخوان) هستند شایع هستند. 1
عوارض شکستگی لگن
شکستگی لگنی از جمله شکستگی هایی است که ممکن است استقلال فرد را با مشکل مواجه کرده یا عمر فرد را کاهش می دهد.
حدود نیمی از افراد پس از شکستگی لگنی دیگر قدرت بازگشت به زندگی عادی را نداشته و نمی توانند بدون کمک دیگران و به صورت مستقل زندگی کنند.
کم تحرکی ناشی از شکستگی لگن می تواند باعث عوارض زیر شود:
زخم بستر
عفونت های مجاری ادراری
تشکیل لخته های خونی در پاها یا دستگاه تنفسی
از دست دادن توده عضلانی، افزایش احتمال سقوط و آسیب دیدگی
علاوه بر این افراد بعد از شکستگی لگن بیش از دیگران در معرض ضعیف شدن استخوان ها و تکرار زمین خوردن ها قرار داشته و این بدین معنی است که ممکن است مجدداً از ناحیه لگن دچار شکستگی شوند.
پیشگیری شکستگی لگن
سبک زندگی سالم در دوران جوانی و بلوغ باعث افزایش تراکم استخوان ها شده و در نتیجه احتمال بروز پوکی استخوان را کاهش می دهد.
اقدامات مراقبتی برای جلوگیری از زمین خوردن و حفظ سلامت بدنی نیز می توانند احتمال شکستگی لگن را کاهش دهند.
برای جلوگیری از زمین خوردن و حفظ سلامتی استخوان ها بهتر است:
کلسیم و ویتامین دی کافی مصرف کنید
مردان و زنان در سنین 50 سال یا بیشتر باید روزانه 1200 میلی گرم کلسیم و 600 واحد ویتامین دی در طول روز دریافت کنید.
ورزش کافی و بهبود تعادل
ورزش با وزن بدن و پیاده روی می تواند به حفظ تراکم استخوانی کمک کند. ورزش برای سلامتی فرد مفید بوده و احتمال زمین خوردن در میانسالی و سنین بالا را کاهش خواهد داد. تمرینات تعادلی نیز جزء ورزش های مفیدی است که با کاهش احتمال زمین خوردن ارتباط مستقیم داشته و در نتیجه احتمال شکستگی لگنی را به حداقل خواهد رساند.
سیگار نکشید
سیگار یا قلیان کشیدن باعث کاهش تراکم بافت استخوانی شده و می تواند موجب شکستگی سریع تر استخوان ها شود.
ایمن سازی منزل
بهتر است روفروشی، قالیچه یا سیم هایی که در کف منزل قرار دارند را از روی زمین برداشته و محیط راه رفتن در داخل منزل را ایمن سازی کنید.
بررسی و معاینه چشمی
بهتر است سالی حداقل یکبار برای معاینه چشم ها به پزشک مراجعه کنید.
داروها
مصرف بعضی از داروها عوارض جانبی داشته و می تواند با بروز سرگیجه یا ضعف فرد شود.
به آرامی از جای خود بلند شوید
سریع برخاستن می تواند باعث افزایش فشار خون و در نتیجه بروز سرگیجه شود.
از واکر یا عصا استفاده کنید
اگر احساس می کنید که در حین راه رفتن تعادل کافی ندارید، در صورت نیاز از وسایل کمکی مثل عصا یا واکر برای راه رفتن استفاده کنید.
تشخیص شکستگی لگن
در اغلب موارد پزشک با توجه به علائم و وضعیت نامناسب قرارگیری لگن و پاها متوجه بروز شکستگی لگنی خواهد شد.
همچنین عکس برداری با اشعه ایکس هر گونه شکستگی در ناحیه لگن را تأیید کرده و محل دقیق شکستگی را نشان خواهد داد.
در صورتی که به هر دلیلی عکس اشعه ایکس نشان دهنده هیچ گونه شکستگی نباشد ولی فرد در ناحیه لگن احساس درد داشته باشد، پزشک ممکن است اسکن استخوانی یا عکس برداری ام آر آی را برای بررسی های بیشتر تجویز کند.
بیشتر شکستگی های لگنی در دو قسمت زیر اتفاق می افتد:
گردن استخوان ران
این ناحیه در قسمت فوقانی استخوان ران درست در زیر قسمت توپ (سر استخوان ران) سوکت مفصل قرار گرفته است.
ناحیه اینترتروکانتریک
این ناحیه کمی پایین تر از مفصل لگن قرار گرفته است.
البته علاوه بر موارد گفته شده، شکستگی لگنی نوع سومی نیز وجود دارد که به آن شکستگی آتیپیکال گفته می شود و بیشتر در افرادی به وجود می آید که برای مدت طولانی از داروهای بهبود دهنده تراکم استخوانی (بیس فسفنات ها) استفاده می کرده اند. 2
درمان شکستگی لگن
درمان شکستگی لگن بر اساس موارد زیر تعیین می شود:
الگوی خاصی از شکستگی
میزان دررفتگی و جابجایی استخوان ها
شرایط جسمانی بیمار
درمان غیر جراحی
این شیوه درمانی، در شکستگی های پایدار و زمانی که استخوان، از محل اصلی خود خارج نشده باشد، توصیه می شود.
– استفاده از عصا و یا واکر
جهت جلوگیری از وارد شدن وزن بدن بر روی پا. معمولا استفاده از عصا و یا واکر به مدت ۳ ماه و تا زمان بهبودی کامل استخوان ها توصیه می شود.
در مواردی که هر دو پا درگیر شده باشند، استفاده از ویلچر نیز توصیه می شود.
مصرف دارو
مسکن جهت تسکین درد، و یا داروهای رقیق کننده جهت پیشگیری از لخته شدن خون در وریدهای پا، از جمله داروهایی هستند که از سوی پزشک تجویز می شوند.
درمان جراحی
تثبیت خارجی
این شیوه جهت ثابت کردن وضعیت لگن انجام می شود. در این جراحی، پیچ های فلزی، از طریق برش های بسیار کوچکی در داخل استخوان قرار داده می شوند. تثبیت کننده خارجی، اجزای شکسته شده استخوان را در موقعیت اصلی شان ثابت نگه می دارد. در برخی از بیماران، این تثبیت کننده تا زمان بهبودی کامل، در استخوان باقی می ماند.
در مواردی که بیمار قادر به تحمل این پیچ ها برای مدت زمان طولانی نباشد، تثبیت کننده به طور موقت و تا انجام شیوه درمانی مناسب، استفاده می شود.
تراکشن
تراکشن سیستمی است متشکل از وزنه های متعادل کننده ای که به همتراز شدن استخوان ها کمک می کند.
این شیوه بلافاصله بعد از آسیب انجام، و بعد از جراحی برداشته خواهد شد. در شکستگی استابولوم، تراکشن به تنهایی می تواند شیوه درمانی موثری باشد.
در طول درمان، پیچ های فلزی در استخوان ران و تبیا قرار داده می شوند، تا موقعیت پاها ثابت شود. وزنه هایی که به پیچ ها متصل هستند، با کشیدن پاها، باعث می شوند تا اجزای استخوان در موقعیت اصلی و طبیعی خود قرار بگیرند. این شیوه درمانی برای بسیاری از بیماران با درد همراه می باشد.
جا انداختن و تثبیت داخلی
در این شیوه درمانی، ابتدا استخوان های شکسته شده، به حالت طبیعی و اولیه خود تغییر شکل داده می شوند. سپس، جراح صفحات فلزی و پیچ ها را به سطح خارجی استخوان متصل می کند. 3
پی نوشت:
1.www.drdr.ir
2.www.pezeshket.com
3.www.drenayatollahi.com