انواع کیست گانگلیون

کیست گانگلیون ۴ نوع اصلی دارد که عبارتند از:

کیست گانگلیون در ناحیه پشت مچ دست.

کیست مچ دست در ناحیه ولار (جلوی مچ دست).

کیست تونل غلاف تاندون (مفصل قرقره‌ ای) یا بذری شکل 

کیست مخاطی.
 

کیست گانگلیون پشت مچ دست

کیست گانگلیون پشت مچ دست بیشتر در خانم‌های جوان اتفاق می‌افتد و ممکن است فرد مبتلا در هنگام خم کردن مچ دست به سمت عقب خصوصاً در هنگام برداشتن وزنه برای مثال در هنگام فشار دادن مچ دست به سمت بالا احساس ناراحتی کند.

منشأ این نوع کیست رباط است و بیشتر در بیمارانی شایع است که مفصل نرم و شلی دارند. همچنین ممکن است این عارضه در بیماران بزرگسال تری که به بیماری‌های مرتبط با آرتروز مچ دست مبتلا هستند نیز روی دهد. معمولاً کیست پشت مچ دست در نوجوانی و جوانی منجر به آرتروز مچ دست نمی‌شود.
 

کیست گانگلیون ناحیه‌ی ولار (جلوی مچ دست)

کیست گانگلیون در جلوی مچ دست بیشتر در بین افراد میانسال شایع است و به تخریب و فرسودگی برخی از مفاصل مچ دست و قاعده‌ی انگشت شست مربوط می‌باشد.ممکن است در این مفاصل احساس درد شود.
 

کیست گانگلیون پولی (تونل غلاف تاندون) یا بذری شکل

این نوع کیست که از تاندون‌ها منشأ می‌گیرد غالباً در قاعده‌ی انگشتان و کف دست ایجاد می‌شود. این کیست ممکن است برای مثال در هنگام گرفتن فرمان ماشین، آزاردهنده باشد. کیست جلوی مچ دست با خشکی انگشتان دست و به‌ندرت با به حرکت درآوردن دست در ارتباط است.
 

کیست مخاطی

این نوع کیست‌ها دقیقاً در زیر ناخن ایجاد می‌شوند و از آخرین مفصل انگشتان نشاءت می‌گیرند و به وجود آمدن این نوع کیست نیز با تخریب مفصل مرتبط است. این کیست‌ها به علت واردکردن فشار بر روی بستر ناخن، موجب بروز شیاری در ناخن انگشتان دست می‌شوند.

با وارد شدن ضربه به کیست مخاطی، معمولاً مایع درون کیست ممکن است به شکل مایع ژله مانند شفافی تخلیه شود. 

طیف وسیعی از انواع کیست به شکل یک برآمدگی کوچک بدون درد با اندازه‌ی ۱ تا ۳ سانتی‌متر به وجود می‌آیند.

بعضی از کیست‌ها دارای حالت کشسان و محکم هستند و جابجا می‌شوند.گاهی این کیست‌ها دارای علائم و نشانه‌های یک بیماری هستند.
 

علائم و نشانه‌ ها

درد

معمولاً درد مچ دست مبهم و دائمی است و با حرکت بیش‌ازحد مچ دست، درد تشدید می‌گردد.

غالباً کیست گانگلیون پشت مچ دست و کیست‌های گانگلیون کوچک همراه با درد هستند.
 

ضعف

گاهی کیست گانگلیون بر روی عصب‌های نزدیک مفصل فشار وارد می‌کند این امر می‌تواند منجر به ضعیف شدن دست شود، حرکت مفصل را تحت تأثیر قرار دهد و یا موجب گزگز انگشتان، دست و یا ساعد گردد. 1

علل

دلیل اصلی بروز کیست گانگلیون معلوم نیست اما به نظر می‌رسد که ارتباطی بین التهاب مفاصل یا تاندون‌ها و شکلگیری این کیست وجود داشته باشد.
 

عوامل خطر

کیست گانگلیون یکی از مشکلات شایع در بین همه افراد است اما به نظر می‌رسد که احتمال بروز آن در زنان بیشتر از مردان است.

این کیست همچنین ممکن است در هر سنی بروز کند اما به ندرت در کودکان ایجاد می‌شود و احتمال بروز آن در سنین ۲۰ و ۳۰ و چهل سالگی بیشتر است.
 

تشخیص

معاینه فیزیکی 

دکتر وریانی، کیست گانگلیون را با توجه به شکل ظاهری آن، حساسیت به لمس و یا اعمال فشار و محل بروز کیست، تشخیص می‌دهد.

از آن جایی که این کیست حاوی مایعات است، پزشک با یک چراغ قوه‌ی کوچک به کیست نور می‌تاباند تا ببیند که محتویات آن شفاف هستند یا خیر و تشخیص خود را قطعی کند.
 

عکس‌ برداری

در مورادی که با انجانم معاینه‌ی فیزیکی، تشخیص همچنان ممکن نیست و یا تشخیص پزشک قطعی نیست، ممکن است پزشک انجام عکس‌ برداری توسط اشعه ایکس را تجویز کند تا مطمئن شود که بیماری یا مشکل جدی دیگری مانند آراروز یا تومور استخوانی در این ناحیه وجود ندارد.

در مواردی نیز، کیست گانگلیون تا حدی کوچک است که در ظاهر هیچ برآمدگی روی پوست ایجاد نمی کند و در نتیجه پزشک از روی ظاهر و شکل پوست نمی تواند وجود کیست را تشخیص دهد.

این کیست‌های دردناک با نام کیست پنهان شناخته می‌شوند و هیچ علائم ظاهری ندارند و تنها راه تشخیص آن‌ها انجام عکس‌برداری است.

این کیست‌ها در عکس‌ها نمایان شده و پزشک می‌تواند از این طریق وود کیست را تشخیص دهد.

در صورتی که دکتر وریانی احتمال دهد که ممکن است مشکل بیمار ناشی از کیست پنهان باشد، انجام عکس‌برداری MRI را تجویز می‌کند.

در عکس‌برداری MRI از میدان مغناطیسی، امواج رادیویی و تکنولوژی کامپیوتری برای گرفتن یک مجموعه عکس بسیار واضح استفاده می‌شود.

در این عکس‌ها، تصویر قسمت‌های مختلف بدن با جزئیات مشخص است و کیست گانگلیون نیز در صورت وجود، در این عکس‌ها نمایان می‌شود. 2
 

درمان برجستگی مچ دست

تا 50 درصد از موارد، کیست گانگلیون به خودی خود برطرف می شود. به خاطر این موضوع و همچنین به این خاطر که این کیست ها موجب بروز عوارض خطرناک دیگری نمی شوند. در صورتی که کیست باعث درد و ناراحتی بیمار شده و یا در فعالیت های روزانه‌ی او اختلال ایجاد کرده است، می‌ توان برای درمان آن اقدام کرد.

یکی از روش های درمان کیست مچ دست که از گذشته مورد استفاده قرار می گرفت و امروزه همچنان استفاده می کنند، گذاشتن یک جسم سنگین مثل سکه روی کیست است! این روش به هیچ وجه توصیه نمی شود زیرا ممکن است باعث بروز آسب دیدگی بیشتر شود.

بعضی درمان ها بصورت سنتی انجام می شوند مانند ضربه ناگهانی به توده و ترکاندن آن.

دو نوع روش برای درمان برجستگی مچ دست وجود دارد که، درمان خانگی و درمان پزشکی که در ادامه بیشتر توضیح داده ایم.

درمان خانگی کیست مچ دست

برای درمان کیست مچ دست روش های خانگی در بیشتر مواقع نتیجه داده است. روش های درمان خانگی کیست مچ دست:
 

1. پوشیدن آتل مخصوص انگشت یا مچ دست برای چندین هفته

انجام اینکار موجب محدود کردن حرکت دست یا مچ می شود و این موضوع نیز می تواند موجب شود که تجمع مایع در کیست کاهش پیدا کند.
 

2. استراحت و گذاشتن کمپرس سرد برای کاهش التهاب

برای درمان کیست مچ دست باید کمی به دست خود استراحت دهید و اگر التهاب دارد از کمپرس سرد برای کاهش التهاب استفاده کنید.
 

3. ماساژ دادن کیست گانگلیون

مالش دادن کیست گانگلیون به آرامی ‌اما به صورت مداوم، می تواند به خارج شدن مایع از درون کیست کمک کند. همچنین پیشنهاد می شود با روغن سیاه دانه روی برآمدگی مچ دست را ماساژ دهید.

درمان پزشکی کیست مچ دست

در صورتی که کیست مچ دست هیچ دردی ندارد و در حرکت دادن مفصل نیز هیچ اختلالی ایجاد نکرده است، بسیاری از پزشکان ترجیح می دهند که تنها صبر کنند و وضعیت کیست را تحت نظر بگیرند. در این موارد ممکن است کیست به خودی‌خود از بین برود.
 

4. بی حرکت کردن مفصل (آتل بندی)

از آنجایی که فعالیت داشتن و حرکت دادن مفصل مورد نظر می تواند باعث بزرگ شدن کیست گانگلیون شود، ممکن است بهتر باشد که این مفصل، توسط بریس یا آتل برای مدتی بی حرکت شود.

با کوچک شدن کیست، از میزان فشار وارد شده به عصب ها نیز کاسته می شود و درد ناشی از کیست بهبود می یابد.

از استفاده ی طولانی مدت از بریس یا آتل خودداری کنید چرا که موجب ضعیف شدن عضلات مربوطه در آن ناحیه می شود.
 

5. آسپیراسیون کیست

یکی از روش های برای درمان کیست گانگلیون، بیرون کشیدن مایع درون کیست مچ دست با استفاده از سوزن است.

در بسیاری از موارد (در حدود 75 درصد) این کار باعث خالی شدن کامل کیست می شود و دیگر نیازی به اعمال درمان های دیگر نیست.
 

6. تزریق هیدروکورتیزون در مفصل

داروهای کورتیکاستروئید معمولا برای درمان التهاب ناشی از بیماری هایی مانند روماتیسم یا کیست گانگلیون تجویز می شوند.

داروهای کورتیکاستروئیدی که اغلب در این موارد تجویز می شوند، عبارتند از دگزامتازون، هیدروکورتیزون و پردنیزون.
 

7. جراحی

اگر با روش های درمانی مختلف، کیست مچ دست برطرف نشود باید از جراحی استفاده کرد.

در این روش نیز کیست گانگلیون به کمک جراحی که توسط جراح ارتوپد انجام می شود، برداشته می شود.

کیست های گانگلیون که در پاها ایجاد می شوند، معمولا نیاز به جراحی دارند.
 

11. مراقبت های بعد از درمان کیست گانگلیون

بعد از این که پزشک شما وجود کیست مچ دست را تشخیص داد و شما تصمیم گرفتید که برای درمان آن اقدام کنید، لازم است بعد از درمان کیست، مراقبت های خاصی را انجام دهید. مراقبت های بعد از درمان کیست، به روش درمانی که انجام داده‌اید بستگی دارد.

بعد از آسپیراسیون کیست، ممکن است پزشکتان از شما بخواهد که بعد از درمان، شروع به حرکت دادن مفصل خود بکنید.

به احتمال زیاد بعد از جراحی، مفصل شما تا 10 روز آتل بندی می شود تا از حرکت کردن مفصل جلوگیری شود. البته تمامی ‌پزشکان با این اقدام موافق نیستند.

مطالعات اخیر نشان داده اند که آتل بندی مفصل برای مدت طولانی، در واقع زیاد مفید نیست و امروزه بسیاری از پزشکان توصیه می کنند که ظرف مدت زمان کوتاهی پس از جراحی، شروع به حرکت دادن مفصل خود کنید.

پزشکان ما ممکن است از شما بخواهند که پس از جراحی کیست، برای چکاپ مجددا مراجعه کنید و طی جلسه ی چکاپ مجدد شما تصمیم خواهند گرفت که به فیزیوتراپی یا کاردرمانی نیاز دارید یا خیر. سایر دستورالعمل های بعد از درمان به شرایط و نیازهای خاص شما بستگی دارد. 3

پی نوشت:
1.www.doctorsaadati.com
2.www.doctorvariani.ir
3.www.zoomlife.ir