اهمیت ذکر-اهمیت علم

چون ذکر به معنای یاد است و اختصاصی به نام ندارد، و مذاکره علمی پیرامون معارف و احکام، مصداق بارز یاد خداست، لذا حوزه تعلیم و تعلّم، منطقه ذکر خدا خواهد بود و هر اثری که بر مطلق ذکر (نه ذکر خاص) مترتب باشد بر مذاکره علمی مترتب خواهد شد، مثلاً آنچه درباره همنشین شدن خداوند با ذاکران وارد شده، شامل حوزه تعلیم و تعلم می شود.ابو حمزه ثمالی از حضرت امام محمد باقر(ع) نقل کرد که در توارت اصیل و غیر محرّف نوشته شده که موسای کلیم(ع) از پرودرگار خود پرسید آیا تو نزدیکی تا با تو نجوا کنم یا دوری تا تو را ندا کنم؟ خداوند، وحی فرستاد: «أَنَا جَلیس مَن ذَکرنی …»؛ (وسائل الشیعه 7/49/ح 2) اطلاق حدیث شامل هرگونه ذکر خدا می شود خواه ذکر مناجاتی، یا مناداتی و خواه ذکر علمی و گفتگوی فکری و فرهنگ دینی.
آیة الله جوادی آملی، حکمت عبادات