ارومیا چیست و چه علائمی دارد؟
اورمیا یا افزایش اوره خون
اورمیا یا افزایش اوره خون یک بیماری پزشکی خطرناک است که باعث تجمع اوره در خون می شود. اوره ماده اصلی زائد نیتروژن دار متابولیسم است و از تجزیه پروتئین ها در بدن تولید می شود.
این ماده تقریباً به طور انحصاری توسط کلیه ها در ادرار از بدن دفع می شود و اندازه گیری غلظت آن، ابتدا در ادرار و بعداً در خون، بیش از 150 سال است که در ارزیابی عملکرد کلیه کاربرد بالینی دارد.
به طور کلی، کلیه ها مسئول تصفیه و سم زدایی اوره در بدن هستند. بروز هر گونه اختلال در عملکرد کلیه منجر به تجمع اوره در خون و بروز اورمیا می شود.
اورمیا عارضه جانبی نارسایی کلیه است، بنابراین درمان این بیماری نیاز به درمان نارسایی کلیه دارد. افرادی که از این وضعیت رنج می برند معمولاً پروتئین، کراتین و سایر مواد در خون دارند. این آلودگی می تواند تقریباً روی همه سیستم های بدن تأثیر بگذارد.
بیشتر افراد مبتلا به اورمیا علائمی را تجربه می کنند. با این حال، افراد مبتلا به بیماری مزمن کلیه که عامل اصلی خطر ابتلا به اورمی است، ممکن است تا زمان پیشرفت بیماری هیچ علائم خاصی نداشته باشند.
علائم ارومیا
نشانه های اورمیا مشابه بیماری های مزمن کلیوی است. این شباهت بدین معناست که مبتلایان به اورمیا قبلا متوجه بیماری مزمن کلیوی خود نشده اند. خون و ادرار مبتلایان به اورمیا می بایست متناوبا مورد آزمایش قرار گیرد تا از سلامت و کارکرد مناسب کلیه ها اطمینان حاصل شود.توجه داشته باشید که علائم اورمیا می تواند در افراد مختلف، متفاوت باشد. برخی از این علائم عبارتند از:
دسته ای از نشانه ها که نوروپاتی اورمیک و یا آسیب عصبی نامیده می شود و در طی نارسایی کلیه ایجاد می شوند. نوروپاتی می تواند موجب سوزش و بی حسی در بدن به ویژه در دست و پا شود.
ضعف، خستگی و گیجی
این علائم در طول زمان بدتر شده و با استراحت و تغذیه بهبود نمی یابند.
تهوع، استفراغ، از دست دادن اشتها
برخی افراد ممکن است دچار کاهش وزن در نتیجه این مشکلات شوند.
تغییر در آزمایشات خون
اولین نشانه ابتلا به اورمیا وجود اوره در خون است که با استفاده از یک آزمایش خون ساده مشخص می شود.
مبتلایان به اورمیا همچنین ممکن است علائم اسیدوز متابولیک را داشته باشند که در این بیماری، بدن بیش از حد اسید تولید می کند.
فشار خون بالا
وجود تورم به ویژه در پا و مچ پا
خستگی و خارش پوست
تکرر ادرار.2
علت بالا رفتن اوره خون چیست؟
فشار خون بالا ممکن است باعث بروز مشکلات کلیوی و در نتیجه اورمیا شود. بیماری مزمن کلیه یا CKD می تواند باعث نارسایی کلیه شده و فیلتر کردن مواد زائد و تمیز نگه داشتن خون را برای کلیه ها دشوار می کند.
چندین بیماری می تواند باعث CKD شود، اما از شایع ترین علت بروز بیماری مزمن کلیه می توان به دیابت و فشار خون بالا اشاره کرد. دیابت به طور خطرناکی باعث افزایش سطح قند خون می شود که می تواند به کلیه ها، رگ های خونی، قلب و سایر اندام ها آسیب برساند.
فشار خون بالا ممکن است به عروق خونی کلیه آسیب برساند و آنها را ضعیف یا سفت کند. این آسیب ها حتی می تواند عملکرد کلیه ها را مختل کرده و در نهایت منجر به نارسایی کلیه شود. سایر دلایل بیماری کلیه که می تواند منجر به اورمی شود، عبارتند از:
بیماری های خود ایمنی، مانند لوپوس
عفونت های مزمن دستگاه ادراری یا کلیوی
بیماری های کلیوی ژنتیکی، مانند بیماری پلی کیستیک کلیه
مشکلاتی در شکل یا ساختار کلیه ها، معمولاً هنگامی رخ می دهد که کودک هنوز در رحم رشد می کند.
انسداد در کلیه یا اطراف آن مانند شرایطی که سنگ های بزرگ کلیه، تومورهای کلیه یا بزرگ شدن پروستات می توانند به کلیه ها آسیب برسانند.
گروهی از بیماری ها به نام گلومرولونفریت که به کلیه ها آسیب می رساند و باعث التهاب مزمن می شود، فیلتر کردن اوره را برای کلیه ها دشوار می کند.1
چگونه می توان از ابتلا به اورمیا پیشگیری کرد؟
اگر در مرحله نهایی نارسایی کلیه باشید بهترین روش برای جلوگیری از اورمیا انجام مرتب درمان دیالیز است.
با این کار مواد زائد خون تصفیه می شوند.
همچنین باید از خوردن غذاهای سرشار از سدیم، فسفر و پتاسیم خودداری کنید.
داشتن رژیم غذایی سالم و ورزش کردن در صورت تأیید پزشک می تواند به پیشگیری از اورمیا کمک کند.
از آنجا که اورمیا ناشی از بیماری شدید کلیوی و نارسایی کلیه است می توانید سعی کنید در صورت امکان با پیشگیری از بیماری های کلیوی از بروز اورمیا نیز جلوگیری کنید.
برخی راه های پیشگیری از بیماری کلیه شامل موارد زیر است:
کنترل دیابت
حفظ فشار خون سالم
انجام اقدامات لازم برای حفظ سلامت قلب و عروق
سیگار نکشیدن
داشتن رژیم غذایی سالم و برنامه ورزشی برای جلوگیری از چاقی.3
درمان اورمیا
اورمیا یک فوریت پزشکی است که نیاز به درمان فوری دارد. افراد مبتلا به اورمیا ممکن است نیاز به بستری شدن در بیمارستان داشته باشند. درمان اورمی در خانه امکان پذیر نیست.
درمان بر روی علت اصلی بروز این بیماری متمرکز است. پزشک ممکن است داروهای فرد را برای برخی بیماری های خود ایمنی تنظیم و یا انسداد، مانند سنگ کلیه را با جراحی برطرف کند. علاوه بر آن، پزشک ممکن است برای کنترل وضعیت بیمار برخی داروهای فشار خون و دیابت را تجویز کند.
دیالیز
بیشتر مبتلایان به اورمیا به دیالیز احتیاج دارند. کلیه ها با از بین بردن سموم و مایعات اضافی از بدن، خون را پاکسازی می کنند. این سموم به مثانه فرستاده می شود تا هنگام ادرار کردن از بدن دفع شود. در صورت نارسایی کلیه، دیالیز عملکرد کلیه ها را انجام می دهد.
براساس بنیاد ملی کلیه، نارسایی کلیه در مرحله انتهایی زمانی اتفاق می افتد که کلیه ها تنها 10 تا 15 درصد از عملکرد طبیعی خود را انجام می دهند. دیالیز درمانی است که خون را با استفاده از دستگاه فیلتر و تصفیه می کند.
هنگامی که کلیه های به دلیل بیماری یا آسیب دیدگی نمی توانند عملکرد خودش را انجام دهند، دیالیز به حفظ عملکرد بدن در حد معمول کمک می کند. بدون دیالیز، نمک ها و سایر مواد زاید در خون جمع می شوند، بدن را مسموم می کنند و به اندام های دیگر آسیب می رسانند.
پیوند کلیه
برخی از بیماران مبتلا به اورمیا ممکن است به پیوند کلیه نیاز داشته باشند که با جایگزینی کلیه بیمار با یک کلیه سالم، ممکن است از مشکلات بعدی کلیه جلوگیری کند. افراد اغلب مجبورند سالها برای کلیه منتظر بمانند و ممکن است در حین انتظار به دیالیز احتیاج داشته باشند.
بیماران با نارسایی کلیه، معمولاً تحت درمان دیالیز قرار می گیرند و یا ممکن است واجد شرایط پیوند کلیه شوند. پیوند کلیه یک روش جراحی است که یک کلیه فرد بیمار با کلیه فرد اهدا کننده جایگزین می شوند. در مقایسه با دیالیز، پیوند کلیه کیفیت بهتر، خطر مرگ پایین تر، محدودیت های غذایی کمتری و هزینه درمان پایین تری دارد.
اما برای افراد خاصی که نارسایی کلیه دارند، پیوند کلیه ممکن است از دیالیز خطرناک تر باشد. شرایطی که ممکن است پیوند کلیه برای بیمار سخت و غیر ممکن باشد، شامل موارد زیر است:
کهولت سن
اضافه وزن زیاد
بیماری شدید قلبی
سرطان فعال یا اخیراً درمان شده
دمانس یا بیماری روانی ضعیف کنترل شده
مصرف کننده داروهای موثر بر سیستم ایمنی بدن.1
پینوشتها
1.www.pezeshket.com
2.www.fardalab.com
3.www.elhamclinic.com