طلسمات

خانه » همه » مذهبی » اولين و آخرين آيه و سوره اي كه بر پيامبراكرم(ص) نازل شده كدام است؟

اولين و آخرين آيه و سوره اي كه بر پيامبراكرم(ص) نازل شده كدام است؟

درباره اينكه نخستين آيه نازل شده كدام آيه قرآن است چهار قول مطرح است. اما صحيح ترين آنها اين است كه پنج آيه اول سوره علق، اولين آيات نازل شده هستند.
سه نظر ديگري كه مطرح است، بدين ترتيب است:gif;base64,R0lGODlhAQABAAAAACH5BAEKAAEALAAAAAABAAEAAAICTAEAOw== - اولين و آخرين آيه و سوره اي كه بر پيامبراكرم(ص) نازل شده كدام است؟
1.«يا أَيُّهَا الْمُدَّثِّرُ» اولين آيه نازل شده است. اما احتمال مي رود اين آيه اولين آيه نازل شده پس از فترت وحي باشد و نه در ابتداي نزول قرآن.
2. سوره حمد. اما بايد گفت سوره حمد نخستين سوره ‏اى است كه به تمامى و يكباره نازل شده است و نه نخستين آيه.
3. «بسم اللّه الرحمن الرحيم» برخي معتقدند نخستين آيه اي كه نازل شده «بسم اللّه الرحمن الرحيم و اول سوره اقرأ» بود. بايد گفت «بسم الله» در آغاز تمام سوره ها نازل مي شده و در نتيجه ممكن است همراه آيات ابتدايي سوره علق كه ما آنرا اولين آيات نازل شده مي دانيم، نازل شده باشد و در نتيجه همان آيات نخستين سوره علق همراه «بسم الله» اولين آيات باشند.
آخرين آيه:
در تعيين آخرين آيه نازل شده دانشمندان اختلاف كرده‏ اند. زيرا همه ايشان به روايات و احاديثى استناد جسته ‏اند كه به نبى اكرم نمى‏ رسد و بستگى بدان داشته كه راوي، آخرين آيه ‏اى را كه از پيامبر دريافت كرده كدام آيه باشد.
1.آيه 281 سوره بقره : «وَ اتَّقُوا يَوْماً تُرْجَعُونَ فِيهِ إِلَى اللَّهِ، ثُمَّ تُوَفَّى كُلُّ نَفْسٍ ما كَسَبَتْ، وَ هُمْ لا يُظْلَمُونَ»[1] 2. آيه 3 سوره مائده: «الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ وَ أَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتِي» اين آيه در حجة الوداع فرود آمد و پيامبر اكرم 81 روز پس از آن در قيد حيات بود. ولى برخي گفته ‏اند پس از اين آيه ديگر نهى و حكمى فرود نيامد، نه اينكه اين آيه به طور كلي آخرين آيه نازل شده است.
3. سوره نصر. اين سوره نيز به احتمال زياد آخرين سوره نازل شده به صورت يكپارچه است و نه آخرين آيه.
اما بايد به اين نكته هم توجه كرد كه در اين اقوال چيزى كه از قول شخص نبى اكرم باشد نيست و هر كس از روى اجتهاد خود و ظن غالب سخنى گفته و احتمال دارد كه هر يك از آنان از آخرين آيه‏ اى كه از نبى گرامى هنگام وفات وى‏ و يا اندكى قبل از ناخوشيش شنيده خبر داده است و شخص ديگر بعد از او آيه ديگري هم از پيامبر(ص) شنيده باشد و همين موجب اختلاف در تعيين آخرين آيه شده است.
 بنابراين به احتمال قويتر بايد گفت نخستين آيه ، آيات ابتدايي سوره علق؛ آخرين آيه، آيه 281 بقره و يا آيه 3 سوره مائده؛ اولين سوره كامل، سوره حمد و آخرين سوره كامل، سوره نصر است.
شناسائى نخستين آيه نازل شده و آخرين آن، بهره و فايده ‏اى خاص دارد. اين شناسائى ما را به معرفت ترتيب آيات رهبرى مى‏ كند و چنين معرفتى موجب بينائى و دانشى مى‏ گردد كه براى شناختن احكام و علوم قرآنى لازم است. بدين ترتيب كه هرگاه آياتي در موضوع واحدى داشته باشيم و حكم يكى از آنها با حكم آيه ديگر تفاوت داشته باشد، مى‏ توانيم با توجه به ترتيب آنها ميان آنان حكم كنيم و ناسخ را از منسوخ باز شناسيم. معرفت اين آيات كه به تاريخ نزول و اسباب آن نيز بستگى دارد، ما را به شناسائى تاريخ قانونگذارى اسلامى و روشن شدن سير تدريجى آن و پى بردن به هدفهاى پرورشى و اجتماعى و سياسى اسلامى هم رهبرى مى‏ كند. بخصوص كه چنين شناسائى، براى تدوين تاريخ قرآن در خور كمال توجه است.[2]

پي نوشت:

[1]. و از روزى بپرهيزيد (و بترسيد) كه در آن روز، شما را به سوى خدا بازمى‏ گردانند سپس به هر كس، آنچه انجام داده، به طور كامل باز پس داده مى‏ شود، و به آنها ستم نخواهد شد.
[2] . تاريخ قرآن، محمود راميار،  امير كبير، تهران،1369، ص565-558

دیدگاهتان را ثبت کنید

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد