اگر مقام فرشتگان ثابت است و سیر نزولی ندارند پس چرا شیطان از آن مقام نزول کرد؟

اینکه انسان تنها موجود مختار در عالم باشد ادعایی بیش نیست بلکه تعمق در آیات قرآن موضوع مختار بودن جن را تایید می کند بنابراین با توجه به اینکه ابلیس از طایفه جن و از ملائکه نیز محسوب می شده است مجازات وی به دلیل مختار بودنش صورت گرفته است. قرآن محید صریحاً شیطان را از طایفه جن خوانده است: کانَ مِنَ اَلْجِنِ ؛ (18:50)؛(کهف، آیه 50). البته ممکن است پرسیده شود: چرا در آیه 34 بقره فرموده است: وَ إِذْ قُلْنا لِلْمَلائِکَةِ اُسْجُدُوا لِآدَمَ فَسَجَدُوا إِلاَّ إِبْلِیسَ ؛ (2:34) هنگامی که بر فرشتگان گفتیم برآدم سجده کنید سجده نمودند، جز ابلیس. پاسخ این مسأله آن است که در زبان عرب دو گونه استثنا وجود دارد:
الف) استثنای متصل، و آن وقتی است که مستثنی از جنس مستثنی منه باشد.
ب) استثنای منقطع و آن در جایی است که مستثنی از جنس مستثنی منه نباشد.
استثنا در آیه شریفه، به شهادت آیه بالا، از قسم دوم می باشد؛ زیرا شیطان از جنس «جن» بوده ولی بر اثر عبادت در میان فرشتگان راه یافته و به هنگام صدور فرمان الهی او نیز مکلف به سجده کردن بوده، لیکن استکبار ورزیده و کافر شده است. أَبی وَ اِسْتَکْبَرَ وَ کانَ مِنَ اَلْکافِرِینَ؛ (2:34)؛ (همان).