ایمپلنت حلزونی گوش برای افرادی که مشکل شنوایی حاد داشته و سمعک برای آنها کارساز نیست، تجویز می‌شود. اجرای این راهکار نیاز به جراحی دارد.
 

ایمپلنت حلزونی گوش چیست

باوجود اینکه استفاده از سمعک برای بسیاری از افراد کم شنوا تجربه موفقی محسوب می‌شود، برخی از افراد با درجات کم شنوایی بیشتر حتی باوجود سمعک نیز از نعمت شنوایی محروم هستند. در سال‌های اخیر متخصصان به این دسته افراد که با روش معمول سمعک گذاری نمی‌توانند مشکل شنوایی خود را برطرف کنند، کاشتن حلزون مصنوعی یا همان ایمپلنت حلزونی گوش را پیشنهاد می‌دهند.

این دستگاه کوچک ولی پیچیده پزشکی تا حد زیادی با سمعک متفاوت عمل می‌کند. این دستگاه به‌جای تقویت صدا که به افراد دارای اندک شنوایی کمک می‌کند، حس صدا را با تحریک عصبی مستقیم عصب شنوایی ایجاد می‌کند. این سیستم اگرچه نقص شنوایی فرد را درمان نمی‌کند، اما فرصت درک صدا را از طریق ایجاد یک مسیر انتقال عصبی جایگزین برای گوش داخلی آسیب دیده فراهم می‌آورد.

تاریخچه ایمپلنت حلزونی گوش

سال‌های سال است که دانشمندان به دنبال استفاده از تحریکات الکتریکی برای کمک به شنوایی و آزمایش روی نحوه و کیفیت آن هستند. در واقع اولین بار الساندرو ولتا در سال 1800 یک آزمایش را بر روی خود انجام داد که در طی آن، میله‌هایی فلزی را در کانال‌های گوش خود قرار داد و به تحریک الکتریکی آن‌ها پرداخت. در گزارش آزمایش او احساس یک نوع حس شنیداری عنوان شده است.

در میانه دهه 1950، پس از این که چندین مطالعه موفق در افراد ناشنوا صورت گرفت، آزمایش‌های مبتنی بر تحریک الکتریکی شدت یافتند. در سال 1972 محققان اولین ایمپلنت تک کانال شنیداری را توسعه دادند. از سال 1972 تا 1980، بیش از هزار نفر که عمدتاً از بین جانبازان جنگ جهانی و کودکان بودند، تحت جراحی کاشت این ایمپلنت‌های شنوایی تک کانال قرار گرفتند.

اگر چه دستگاه تک کانال قادر بود تحریک شنوایی بیشتری نسبت به سمعک‌ها برای این جمعیت فراهم آورد، اما موفقیت‌های حاصل شده بیشتر به آگاهی از صداهای محیط و افزایش توانایی‌های خواندن گفتاری محدود می‌شد. در سال 1984 شرکت Cochlear اولین ایمپلنت چند کانال شنوایی را برای استفاده‌های تجاری توسعه داد که ابتدا توسط FDA برای بزرگ‌سالان 18 ساله و بالاتر تصویب شد. تنها در 5 سال بعد، FDA این دامنه سنی را تا سن دو سالگی افزایش داد.

در سال 2000 دستگاه‌های خاصی برای استفاده در کودکان در سن 12 ماهگی مورد تائید قرار گرفتند. این موضوع از این جنبه قابل توجه است که به کودکان این امکان را می‌دهد در سنین پایین قابلیت‌های شنیداری را کسب کنند تا در سنین آموزشی بتوانند همانند کودکان هم‌سن خود بامهارت بیشتری به صحبت کردن بپردازند. بر اساس گزارش NIDCD تا سال 2012 بیش از 324 هزار نفر در سراسر جهان از کاشت ایمپلنت‌های شنوایی بهره‌مند شده‌اند.
 

چرا کاشت حلزون؟

کاشت حلزون باعث بهبود ارتباط و کیفیت زندگی افرادی می‌شود، که کم شنوایی شدید تا عمیق دارند و سمعک به آن‌ها کمک کمی می‌کند.

کاشت حلزون در دو گوش (دوطرفه) به عنوان روش درمانی استاندارد کم شنوایی‌های شدید تا عمیق و عمیق بیش از پیش پذیرفته می‌شود، به‌ویژه برای نوزادان و کودکانی که در مرحله یادگیری گفتار و زبان هستند.

همچنین بزرگسالان و کودکانی که شنوایی‌شان را بعد از یادگیری گفتار و زبان (زبان آموزی) از دست داده‌اند، می‌توانند از کاشت حلزون استفاده کنند.

این افراد بیان می‌کنند که کاشت حلزون باعث بهبود موارد زیر می‌شود:
* بهبود در توانایی شنیدن صداهای گفتاری بدون نیاز به نشانه‌های بینایی از جمله لب خوانی
* بهبود در بازشناسی صداهای محیطی
* بهبود در درک گفتار در محیط‌های پُر سر و صدا
* بهبود در جهت‌یابی و مکان‌یابی صداها
* بهبود در شنیدن صدای تلویزیون و تلفن
 

ایمپلنت حلزونی گوش چگونه کار می‌کند

ایمپلنت حلزونی از دو قسمت برای اجرای عملکرد خود استفاده می‌کند: یک بخش خارجی که روی گوش بیرونی سوار شده و یک بخش درونی که با جراحی نصب می‌شود. هر دو جزء توسط یک آهنربا به یکدیگر متصل شده‌اند.

بخش خارجی

جزء خارجی ایمپلنت حلزونی گوش از یک میکروفون، یک پردازنده گفتاری و یک فرستنده تشکیل شده است. پردازنده گفتاری و میکروفون بخش خارجی در یک محفظه کوچک قرار دارند که شباهت زیادی به سمعک‌های متصل به گوش دارد. معمولاً این بخش از طریق یک سیم کوچک با بخش فرستنده در ارتباط بوده که این بخش نیز روی بخش داخلی ایمپلنت قرار گرفته است.

میکروفون صداهای گفتاری را دریافت کرده و به بخش پردازنده منتقل می‌کند. پردازنده نیز سیگنال‌های دریافتی را قبل از ارسال به فرستنده تجزیه و تحلیل و دیجیتالیزه می‌کند. سپس قطعه فرستنده سیگنال‌ها را کد گذاری کرده و آن‌ها را از طریق جفت مغناطیسی به گیرنده ایمپلنت ارسال می‌کند.
 

بخش داخلی

قسمت داخلی ایمپلنت از یک یا چند آرایه الکترودی و یک گیرنده تشکیل شده است که در زیر پوست زائده نیزه‌ای گیجگاه (استخوان تمپولار) قرار دارد. گیرنده سیگنال‌ها را از فرستنده دریافت کرده و آن‌ها را به پالس‌های الکتریکی تبدیل می‌کند. سپس این پالس‌های الکتریکی را به الکترودهایی که در لایه‌های عمقی بخش درونی گوش نصب شده‌اند، ارسال می‌کنند. این الکترودها مستقیماً عصب شنوایی را در طول بخش کوچکی از اندام حلزونی تحریک می‌کنند تا مغز انسان پس از آن این سیگنال‌ها را به‌صورت صدا تفسیر کند.
 

چه کسانی برای دریافت ایمپلنت حلزونی گوش کاندیدا می‌شوند

با توجه به نقص شنوایی افراد، هم کودکان وهم بزرگ‌سالان می‌توانند برای دریافت ایمپلنت حلزونی گوش کاندید شوند. در واقع FDA زمانی که دستگاه‌های جدید به بازار عرضه می‌شوند، به تعیین معیارهای کاندیداتوری می‌پردازد. همچنین شرکت‌های بیمه نیز یکی از تعیین کنندگان این معیارها هستند. در نتیجه کاندیدا شدن برای دریافت ایمپلنت حلزونی گوش به‌صورت مورد به مورد بررسی می‌شود. دستورالعمل‌های عمومی انتخاب کاندیدا که از سوی انجمن آمریکایی سخنرانی، زبان، شنوایی منتشر شده، به شرح زیر است:
 

کودکان

کودکان مبتلا به کم شنوایی به سن 12 ماهگی می‌توانند واجد شرایط برای کاشت ایمپلنت حلزونی گوش باشند. متخصصان بیشترین تأکید را برای دریافت زودهنگام کودکان از ایمپلنت‌ها دارند. پس از کاشت این ایمپلنت‌ها، فرد باید تحت گفتار درمانی مستمر و شدید قرار بگیرد تا بتواند با صداهای تولید شده ارتباط بر قرار کند. معمولاً کودکان داری شرایط زیر از شانس بیشتری برای دریافت ایمپلنت حلزونی گوش برخوردارند:

* کم شنوایی عمیق در هر دو گوش دارد.
* استفاده از سمعک سودی برای فرد نداشته باشد.
* با عمل جراحی زندگی کودک در خطر قرار نگیرد.
* از حمایت یک برنامه آموزشی که بر یادگیری شنیداری تأکید دارد بهره‌مند باشد.

بزرگسالان

بزرگسالان صرف نظر از این که چه زمانی شنوایی خود را از دست داده‌اند می‌توانند نامزد دریافت ایمپلنت‌های شنیداری شوند. در بزرگسالان نیز شرایط گفته شده برای کودکان می‌تواند معیار مهمی برای انتخاب باشد. علاوه بر این، فرد باید علاقه‌مندی بسیاری را به فعالیت مفید در جامعه که شامل فعالیت‌های گفتاری شنیداری است، از خود نشان دهد.
 

عوامل متعدد و متفاوتی بهره‌مندی از کاشت حلزون را در بزرگسالان تحت تاثیر قرار می‌دهد:

 1. سن فرد هنگامی که به کم شنوایی مبتلا می‌شود. افراد بزرگسالی که مدت کمی از کم شنوایی‌شان می گذرد، حافظه شنیداری و اتصالات عصبی بیشتری در مغز برای صدا دارند. بعد از این‌که عمل کاشت حلزون برای آن‌ها انجام شد، این حافظه شنیداری می‌تواند به آن‌ها کمک کند، وقتی آن‌ها دوباره یاد می‌گیرند که با دستگاه کاشت حلزون بشنوند.

 2. سن فرد هنگام کاشت حلزون. برای فردی که کاندیدای کاشت حلزون است، هیچ محدودیت سنی وجود ندارد. حتی افراد بزرگسال دارای 90 سال سن و بیشتر می‌توانند از صدا با کاشت حلزون لذت ببرند. اگر فردی بعد از این‌که مهارت‌های زبانی را از طریق شنیدن و گوش دادن یاد گرفت، به کم شنوایی مبتلا شود، این نوع کم شنوایی، کم شنوایی پس از زبان آموزی (post-lingual) نامیده می‌شود. بنابراین آن‌ها یاد خواهند گرفت که زبان شفاهی را بشنوند همان‌طوری که پیش از دریافت کاشت حلزون می‌شنیدند.

برای فردی که قبل از دریافت کاشت حلزون هیچ تجربه شنیداری نداشته است، مسئله خیلی متفاوت است. برای این افراد ممکن است خیلی زمان ببرد تا صدا را درک کنند. آن‌ها ممکن است با کاشت حلزون قادر باشند فقط برخی از صداهای محیطی را درک کنند و برای ارتباط، گوش دادن و صحبت کردن با دیگران از همان روش قبل از کاشت حلزون استفاده می‌کنند.

3. فاصله زمانی بین کم شنوایی و کاشت حلزون. ابتلا طولانی مدت به کم شنوایی دلیلی برای استفاده نکردن از دستگاه کاشت حلزون نیست. با‌این‌حال، اگر فاصله زمانی بین شروع کم شنوایی و کاشت حلزون زیاد باشد، روند یادگیری شنوایی با کاشت حلزون ممکن است طولانی‌تر شود.

4. باقیمانده شنوایی. باقیمانده شنوایی بدین معنی است که مقداری از سلول‌های موئی ظریف در حلزون گوش داخلی هنوز سالم باشند و بتوانند صدا را دریافت کنند. افراد بزرگسالی که باقیمانده شنوایی بیشتری دارد، مغزشان عملکرد بهتری دارند برای گوش دادن، یادگیری و به یادآوری صداهایی که آن‌ها می‌توانند بشنوند. این باقیمانده شنوایی سپس می‌تواند به مغز کمک کند برای تفسیر و درک مفهوم صداهایی که با دستگاه کاشت حلزون خواهند شنید.

5. علت کم شنوایی. همیشه تشخیص علت کم شنوایی امکان‌پذیر نمی‌باشد. بااین‌حال در مواردی که می‌توان علت را تشخیص داد، این اطلاعات می‌تواند کمک کند به راهنمایی فردی که کاندیدای دریافت کاشت حلزون است و همچنین به افراد متخصصی که با فرد کاشت‌شده برای رسیدن به بهترین نتیجه کار می‌کنند.

6. استفاده از سمعک قبل از کاشت حلزون. استفاده از سمعک به‌ویژه برای افراد بزرگسالی که باقیمانده شنوایی مفیدی دارند، می‌تواند به مغز برای دریافت صداها در دوران قبل از کاشت حلزون کمک کند. استفاده از سمعک قسمت‌های مربوط به شنوایی در مغز را تحریک می‌کند و مغز را برای تفسیر معنی و مفهوم صدا آماده می‌کند.

آمادگی‌های قبل از عمل جراحی

عمل جراحی کاشت حلزون تحت بیهوشی عمومی انجام می‌شود، بدین معنی که فرد در هنگام عمل جراحی بیهوش خواهد بود. فرد ممکن است نیاز باشد که:

* به‌طور موقت داروهای خاصی یا مکمل‌های دارویی استفاده نکند.
* خودداری از خوردن یا نوشیدن برای زمان مشخصی
* جراح آموزش‌ها و نکات لازم قبل از عمل جراحی را به فرد می‌گوید.

چه نکاتی را باید در نظر گرفت:
* قبل از عمل جراحی
* ارزیابی کامل پزشکی برای این‌که مشخص شود که آیا کاشت حلزون گزینه پزشکی مناسبی هست.

ارزیابی احتمالا شامل:
* آزمون‌های شنوایی، گفتار و گاهی‌اوقات تعادل
* معاینات پزشکی برای ارزیابی سلامت گوش داخلی
* تصویربرداری سی‌تی (CT) یا ام‌آر‌آی (MRI) از جمجمه برای ارزیابی حلزون و ساختمان گوش داخلی
* گاهی‌اوقات، آزمون‌های روانشناسی برای تعیین توانایی یادگیری آموزش‌های استفاده از دستگاه کاشت حلزون
 

فرایند دریافت ایمپلنت حلزونی گوش

یک کاندیدای دریافت، باید پیش از مراجعه به مرکز دریافت ایمپلنت، به یک پزشک ENT یا یک متخصص مراجعه کند. در مراکز دریافت ایمپلنت، فرد تحت آزمایش‌های بسیاری از قبیل شنوایی و روان‌شناختی، پزشکی و مطالعات تصویربرداری قرار می‌گیرد. سپس فرد یا اعضای خانواده او تحت تأثیر یک سلسله مشاوره‌ قرار می‌گردد تا نسبت به ابعاد جراحی پیش رو و تعهدات بعد از عمل آگاه شود.

پس از اینکه یک کودک یا یک بزرگسال یک نامزد قابل قبول محسوب می‌شود، تحت عمل جراحی لانه گزینی قرار می‌گیرد که تحت بیهوشی عمومی انجام می‌شود. این عمل معمولاً بین دو تا چهار ساعت طول می‌کشد و اکثر افراد بعد از آن یک شب در بیمارستان می‌گذرانند. وقتی آن‌ها بیمارستان را ترک می‌کنند، فرد دیگر نمی‌تواند بشنود. اگرچه اجزای داخلی قرار داده شده است، محل جراحی قبل از اینکه دستگاه خارجی قرار گیرد، باید بهبود یابد.

حدود چهار تا شش هفته پس از عمل جراحی، بیمار به مرکز کاشت ایمپلنت حلزونی گوش بازگشته و دستگاه خارجی نصب می‌شود. در این مرحله، متخصص شنوایی کاشت حلزون را فعال می‌کند و روند پردازش پردازنده را برای نیازهای خاص فرد آغاز می‌کند. هنگامی که کاشت حلزونی روشن شود، اولین بار است که بسیاری از کودکان و بزرگ‌سالان در معرض صدا قرار می‌گیرند. این که آیا اولین تجربه شنیدن صدا، شنیدن صدای همسر، خود، والدین یا متخصص باشد، یک نقطه عطف خاطره انگیز برای بیمار یا والدین محسوب می‌شود.

اولین مراجعه پس از جراحی به‌منظور تنظیم دقیق نقشه کاشت حلزون بیمار برگزار می‌شود. بسیاری از افراد به چندین جلسه مراجعه نیاز دارند تا نقشه برداری سیگنال‌های الکتریکی را تنظیم کنند که به فرد کمک کنند تا به دستگاه خود عادت کند. برای کسانی که هرگز صدایی را نشنیده‌اند، یک برنامه آموزشی شنوایی لازم است تا به مغز کمک کند نحوه پردازش تحریک شنوایی جدید را یاد بگیرد.
 

خطرات جراحی

کاشت حلزونی گوش یک عمل جراحی نسبتاً بی خطر است. با این حال همه جراحی‌ها خطرات و عوارضی را به همراه دارند. در حال حاضر و با پیشرفت علم پزشکی، خطرات به مراتب کمتر است و معمولا جراحی از طریق یک برش کوچک انجام می‌گیرد اما برخی خطرات ممکن است شامل موارد زیر باشد:

* مشکلات ترمیم زخم
* شکستگی و پارگی پوست روی دستگاه کاشته شده
* عفونت در نزدیکی محل کاشت

 عوارض کمتر دیده شده عبارتند از:
* آسیب به عصب صورت
* نشت و خروج مایع در اطراف مغز (مایع مغزی نخاعی)
* عفونت مایع در اطراف مغز (مننژیت “meningitis”)
* سرگیجه موقت (vertigo)
* عدم کارکرد دستگاه
* حس چشایی تغییر یافته و غیر عادی
 

بهبودی پس از جراحی

شما ممکن است یک شب به منظور بررسی و انجام آزمایشات در بیمارستان بستری شوید. با این حال در حال حاضر بسیاری از بیمارستان‌ها به مردم اجازه می‌دهند بعد از عمل جراحی به خانه خود بروند. ارائه دهنده خدمات بهداشتی به منظور جلوگیری از عفونت، به شما داروهای ضد درد و گاها آنتی بیوتیک می‌دهد. بسیاری از جراحان یک پانسمان بزرگ را بر روی گوش جراحی شده قرار می‌دهند. پانسمان روز بعد از عمل جراحی برداشته می‌شود.

یک هفته یا بیشتر پس از جراحی، قسمت خارجی کاشت حلزونی و گیرنده اطلاعات که در پشت گوش کاشته شده است، تحریک می‌شود. در این مرحله، شما می‌توانید از دستگاه استفاده نمایید.

هنگامی که محل جراحی به خوبی بهبود یافت و ایمپلنت به پردازنده خارجی متصل شد، شما کار با متخصصان را به منظور یادگیری “شنیدن” و پردازش صدا با استفاده از کاشت حلزونی شروع خواهید کرد.
 

آینده کاشت ایمپلنت حلزونی گوش

در طول چهل سال گذشته موفقیت‌های قابل توجهی در این راستا انجام شده است. در حال حاضر محققان به دنبال دستیابی به تکنولوژی‌های اجرایی‌تر و قابل دسترس تر در این حوزه هستند. در اینجا به برخی از تحقیقات کنونی در مورد ایمپلنت‌های حلزونی می‌پردازیم:

مطالعات بسیار گسترده‌ای در رابطه با کودکانی که در سنین بسیار پایین ایمپلنت‌های حلزونی را دریافت می‌کنند در حال انجام است. محققان علاقه‌مندند متغیرهای مؤثر در تفاوت‌های فردی گفتاری و زبان، عملکرد تحصیلی و توانایی خواندن در کودکانی که از ایمپلنت استفاده می‌کنند را شناسایی کنند.

روز به‌روز افراد بیشتری ایمپلنت‌های دوطرفه را دریافت می‌کنند. محققان در حال بررسی تأثیر کاشت هم‌زمان دو ایمپلنت و تفاوت قدرت مکان یابی صداها در حضور صداهای مزاحم هستند.

محققان به دنبال افزایش کیفیت عملکردی میکروفون‌ها و باطری‌های مغناطیسی دستگاه‌ها هستند.

منبع: سایت دکتردکتر
سایت رسا
سایت سمعک ساعی