با وصف اینکه انسان نسبت به نیت صرف که به مرحله عمل نرسیده مجازات نخواهد شد بنابراین منظور از آیه «ان تبدوا ما فی انفسکم او تخفو یحاسبک» به دلیل چیست؟

اما در مورد آیه دوم(284 سوره مبارکه بقره) باید گفت گناهانی که از انسان سر می زند، برخی جنبه عمل خارجی دارد و بعضی جنبه درونی و قلبی مثل پنهان کردن و کتمان شهادت و شرک و مانند آن. این آیه شریفه اشاره این دارد که خداوند تنها گناهان ظاهری و خارجی را که با اعضا و جوارح انسان انجام می گیرد، مؤاخذه نمی کند بلکه گناهان قلبی و باطنی را هم مورد محاسبه قرار می دهد، چون او حاکم بر جهان و آگاه از همه حوادث ظاهری و باطنی و اعمال درونی و بیرونی و همه افکار و نیت ها است و هیچ چیز بر او مخفی نمی باشد و از درون دل ها آگاه و باخبر است. این آیه با احادیث فراوانی که می گوید: نیت گناه، گناه نمی باشد، منافاتی ندارد زیرا آن احادیث مربوط به گناهان است که جنبه عمل خارجی دارند و نیت مقدمه آنها است، نه گناهانی که ذاتا جنبه درونی دارند و عمل قلبی هستند. آیه معنای دیگری نیز دارد و آن این که یک عمل ممکن است به صورت های مختلفی انجام گیرد مثلا انفاق ممکن است برای خدا باشد و امکان دارد از شهرت طلبی سرچشمه گرفته باشد. آیه می گوید: اگر نیت خود را آشکار سازید یا پنهان کنید خدا از آن آگاه و طبق آن محاسبه می کند و در واقع مفاد حدیث: لا عمل الا بالنیه، هیچ عملی جز با نیت صورت نمی گیرد(یعنی قوام عمل به نیت آن است) را بازگو می کند. در واقع خداوند همه اعمال انسان را چه ظاهری و چه باطنی را مورد محاسبه و رسیدگی قرار می دهد ولی برخی گناهان مثل حسادت را تا وقتی که در خارج ظهور و بروز نیافته است، مورد بخشش و عفو قرار می دهد و این از لطف و تفضل و کرم خداوند است.(رجوع کنید: تفسیر نمونه ج2، ص291 و 100)