خانه » همه » مذهبی » برخورد ائمه شيعه با غلات چگونه بوده است؟ آيا اهل حق همان غلات هستند يا خير؟

برخورد ائمه شيعه با غلات چگونه بوده است؟ آيا اهل حق همان غلات هستند يا خير؟

غلو در لغت عبارت است از: از حد گذشتن، تجاوز از حد، گزاف كاري و مبالغه مي‌باشد.[1] امّا در اصطلاح شيعه عبارت است از گروهي كه امير المؤمنين و امامان و فرزندان او را به اولوهيت و نبوت توصيف مي‌كنند و در حق آنان از حد اعتدال تجاوز كرده‌اند. و در عين حال خود را شيعه مي پندارند. [2] ائمه طاهرين ـ عليهم السّلام ـچنين شيوه اي را شديداً انكار نموده‌اند و آنها را مذمت نموده‌اند، مرحوم مجلسي در بحار، حدود صد روايت در مذمت آنها و كافر بودن آنها از امامان شيعه بيان مي‌كند كه برخي از آنها عبارت است از:
امام صادق ـ عليه السّلام ـ مي‌فرمايد:
«مواظب جوانان خود باشيد كه گرفتار غلات نشوند كه آنها را فاسد مي‌كنند؛ همانا غلات بدترين مخلوقات خداوند هستند چرا كه عظمت الهي را كوچك شمردند و ربوبيت را براي بندگان او نيز قائل شدند، به خدا قسم غلات بدتر از يهود و نصاري و مجوس و كساني كه مشرك مي‌باشند، هستند».[3]علي ابي الحسن الرضا ـ عليه السّلام ـ فرمود: غلات كساني هستند كه عظمت الهي را كوچك شمردند، پس هر كسي آنها را دوست داشته باشد ما را دشمن داشته و هر كه آنها را دشمن دارد ما را دوست داشته و هر كه با آنها ارتباط برقرار كند با ما قطع ارتباط كرده و هر كس با آنها قطع ارتباط كند با ما ارتباط برقرار كرده. [4]روايت شده كه هفتاد مرد بعد از جنگ با اهل بصره و شكست آنها، خدمت علي ـ عليه السّلام ـ آمدند در حالي كه حضرت را به عنوان خداوند ندا دادند و بر او سجده كردند حضرت به آنها خطاب فرمودند: واي بر شما اين كار را نكنيد، من هم مخلوقي هستم مانند شما، اگر از اين كارتان دست نكشيد و توبه نكنيد، سريعاً شما را خواهم كشت.[5] امير المؤمنين ـ عليه السّلام ـ فرمود: خدايا من از غلات بيزارم مانند بيزاري و برائتي كه عيسي بن مريم ـ عليهما السّلام ـ از نصاري نمود، خدايا غلات را خوار گردان و احدي از آنها را ياري مكن. [6]به همين جهت بوده كه فقهاي اماميه همگي غلات را كافر دانسته و از آنها بيزاري جسته‌اند.
امّا فرقه اهل حق: اين فرقه يكي از فرق غلات بوده كه مشهور به علي اللهي مي‌باشند. آنان دربارة‌حضرت علي ـ عليه السّلام ـ راه غلو را پيموده‌اند. و براي او مقام خدايي اثبات كرده‌اند.[7] اينها معتقدند كه خداوند در علي ـ عليه السّلام ـ حلول نموده يا با جسد مباركشان متحد شده و بدين علت است كه از آن حضرت كارهاي شگفت انگيز سر مي‌زند و عالم به غيب بود و با كفار مي‌جنگيد و پيروز مي‌شد و در خيبر، به آن سنگيني را يك تنه از جاي برمي‌كند. علت عصمت امام را از گناه، حلول خداوند در ايشان مي‌دانند و گويند: گر چه آنان در ظاهر جسماني هستند، ولي در حقيقت رحماني و ربّاني مي‌باشند و از اين جهت معصوم از لغزش و خطايند.[8]آنها معتقد به تناسخ روح مي‌باشند (تناسخ عبارت است از داخل شدن روح از بدني به بدن ديگر، بلافاصله پس از مرگ).
بنا به عقيده اهل حق روح انسان هزار و يك دون (جامه) عوض مي‌كند تا اين كه جاودان و زوال ناپذير گردد.[9] هر دو عقيده: حلول و تناسخ از عقايد باطل بوده و قائل بدين عقايد از دين اسلام خارج مي‌باشد.
 البته متذكر مي‌شود اهل حق يك گروه ازغلات شيعه مي‌باشند كه خود به گروه‌ها و دسته‌هاي مختلفي تقسيم مي‌شوند.

معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:
1. شكرانه (پژوهشي در تاريخ، عقايد، آداب و رسوم اهل حق)؛ موسي پرنيان و منوچهر كمري، كرمانشاه، چشمه دانش و هنر، 1380ه‍ ش.
2. اوائل المقالات؛ شيخ مفيد، بيروت، دارالمفيد، دوم، 1414ه‍ ق.

پي نوشت ها:
[1] . دهخدا، علي اكبر، لغت نامه دهخدا، ريشه لغت غلو.
[2] . مفيد، تصحيح الاعتقاد، قم، لنگره شيخ مفيد، 1413ه‍ ق، ص 131.
[3] . مجلسي، محمد باقر، بحار الانوار، بيروت، موس الوفاء، 1404ه‍ ق، ج 25، ص 265.
[4] . همان، ج 25، ص 266.
[5] . همان، ج 25، ص 284.
[6] . همان، ج 25، ص 284.
[7] . رباني گلپايگاني، علي، فرق و مذاهب اسلامي، ص 323.
[8] . قدياني، عباس، تاريخ اديان و مذاهب در ايران، ص 279.
[9] . خواجه الدين، سيد محمد علي، سرسپردگان، تاريخ و شرح عقايد ديني و آداب رسوم اهل حق و پارسايان.

دیدگاهتان را ثبت کنید

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد