بقعه بی بی حنیفه در شهرستان دیر ، بخش مرکزی، ۴۵ کیلومتری دیر، حدود شش کیلومتری مغرب آبدان، درون کوه و در منطقه ای معروف به «جایگاه» قرار دارد.
 
در نسب مدفون در این بقعه، نظر واحدی وجود ندارد؛ برخی او را از نسل محمد بن حنفیه، گروهی از اعقاب حضرت امام کاظم (علیه السلام) و بالاخره عده ای هم او را از بستگان نزدیک حضرت امامزاده امیر دیوان – که قبرش در کوه های جاشک است- میدانند. اگر قول سوم صحیح باشد، ایشان با چند واسطه نسبش به حضرت امام سجاد (علیه السلام) منتهی می شود .(والله اعلم بالصواب)
 
بقعه بی بی حنیفه اتاقی چهار گوش، با ابعاد ۶x۳ و از مصالحی چون سنگ و گچ می باشد که حدود سی سال پیش تجدید بنا شده است. ناگفته نماند، قدیمی ترین بنایی که روی بی بی حنیفه ساخته شد، دیواری کوتاه وسنگ چین بود که بومیان به آن (کره چین) می گویند؛ سپس تبدیل به اتاقی گلی شد و چون این اتاق نیز فرسوده شد، اتاقی دیگری با سنگ و گچ محلی معروف به چاری ساخته شد و این نیز بار دیگر فرسوده شد و اتاق فعلی بنا گردید.
 
بی بی حنیفه از دیرزمان مورد توجه عاشقان خاندان عصمت و طهارت علیهم السلام بود و در طول سال، به ویژه ایام بهار و تعطیلات، محل تجمع مشتاقان و ارادتمندان است. کراماتی نیز از او دیده شده که گویای صحت و درستی این امامزاده عظیم الشأن است.
 
راه بقعه امامزاده خاکی و نامناسب می باشد و از لحاظ امکانات، دارای آب انبار ، آشپز خانه و تعدادی ظروف آشپزی است. در هفته دوم سال ۱۳۸۷ خورشیدی، سارقان به طمع اشیای قیمتی، قبر بی بی حنیفه را شکافتند؛ اما تا کنون معلوم نیست چه چیزیا چیزهایی برده اند.
 
منابع:
1- مصاحبه با آقای سید ابراهیم حسینی بن آقا على، از معمرین و مطلعین آبدان ، مورخ 1385/5/9
2- مصاحبه با آقای حاج محمد علی یوسفی، مطلع ومعمر ملگه، مورخ 1385/5/20
 
منبع: زیارتگاه‌های استان بوشهر، دفتر اول، غلامحسین هادی نژاد دشتی، انتشارات وثوق، چاپ اول، قم، 1388ش، صص 98-97